Prowadzimy z żoną dwie oddzielne działalności gospodarcze. Istnieje między nami wspólność ustawowa. Zakupiłem samochód do mojej firmy (jest zaliczony do jej środków trwałych). Obecnie jest on wykorzystywany wyłącznie przez zakład żony. Czy zamiast u mnie samochód może być amortyzowany w firmie żony nie w części ułamkowej, lecz w całości? Jak to rozliczyć?
Tak, samochód można amortyzować w firmie żony w całości. W tym celu należy wyłączyć samochód z ewidencji środków trwałych męża i wprowadzić do ewidencji środków trwałych żony. W uzasadnieniu omówiono również inne warianty rozliczania kosztów i amortyzacji samochodu stanowiącego współwłasność małżeńską i wykorzystywanego w działalności.
Przypomnijmy, że amortyzacji podlegają takie rzeczowe składniki majątku, które łącznie spełniają następujące warunki:
• stanowią własność (współwłasność) podatnika,
• zostały nabyte lub wytworzone we własnym zakresie przez podatnika,
• są zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania,
• mają przewidywany okres używania dłuższy niż rok,
• są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu.
Jeżeli więc podatnik nie wykorzystuje samochodu w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej ani nie oddał go do używania na podstawie jednej z wymienionych umów, to mimo spełnienia pozostałych warunków nie ma prawa zaliczania samochodu do środków trwałych, a tym samym zaliczania odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów.
Samochód stanowiący własność małżonków, którzy oddzielnie prowadzą działalność gospodarczą, może być wyko- rzystywany w wykonywaniu tych działalności w różnych formach, co pociąga za sobą określone konsekwencje w zakre- sie możliwych do uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów. Poszczególne warianty najlepiej zobrazuje poniższa tabela:
Przez pojęcie „samochód osobowy” należy rozumieć pojazd, któremu takie znaczenie nadają przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to zatem każdy samochód, który nie posiada homologacji producenta lub importera wymaganej dla samochodów innych niż osobowe oraz którego dopuszczalna ładowność nie przekracza 500 kg.
Natomiast przez pojęcie „samochód inny niż osobowy” należy rozumieć każdy samochód, który nie mieści się w tej kategorii.
Odpowiadając zatem na zadane pytanie, należy stwierdzić, że w przypadku gdy samochód stanowiący własność małżeństwa jest wykorzystywany wyłącznie przez jednego z małżonków w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, to tylko u niego może stanowić środek trwały. Wówczas odpisów amortyzacyjnych dokonuje tylko ten małżonek, i to od całej wartości samochodu. Należy zatem wyłączyć samochód z ewidencji środków trwałych męża i wprowadzić do ewidencji środków trwałych żony.
• art. 22g ust. 11, art. 23 ust. 1 pkt 4, 46–47 i ust. 3a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 143, poz. 1199
