Mamy na stanie środków trwałych blacharnię jako jeden środek trwały. Amortyzujemy go. Teraz sprzedajemy jedno urządzenie - sprężarkę, która wchodzi w skład tego środka trwałego. Mamy fakturę zakupu tego urządzenia. Czy możemy wartość blacharni jako środka trwałego zmniejszyć? Czy kwota zmniejszenia stanowi koszt podatkowy?
RADA Na skutek odłączenia części składowej lub peryferyjnej środka trwałego wartość początkowa tego środka ulega zmniejszeniu. Kwota zmniejszenia może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodu.
UZASADNIENIE
Można mieć wątpliwości, czy prawidłowo potraktowali Państwo przedmiotową sprężarkę jako część blacharni (środka trwałego). Co do zasady, urządzenia takie jak sprężarka stanowią składniki majątku odrębne od nieruchomości będących środkami trwałymi. Dlatego też najprawdopodobniej wydatki na nabycie przedmiotowej sprężarki nie powinny były powiększać wartości początkowej przedmiotowej blacharni, lecz powinny być rozliczone jako nabycie odrębnego od blacharni składnika majątku.
Zakładając jednak, że uwzględnienie ceny nabycia sprężarki w wartości początkowej blacharni było prawidłowe, wskazać należy, że w takim przypadku zastosowanie będzie miał przepis art. 16g ust. 16 updop. Przepis ten określa skutki trwałego odłączenia od danego środka trwałego części składowej lub peryferyjnej (nie ma znaczenia przyczyna odłączenia; odłączenie może następować w celu sprzedaży tej części).
W takim przypadku zmniejsza się wartość początkowa środka trwałego (od miesiąca następnego po odłączeniu). Kwotę zmniejszenia stanowi różnica między ceną nabycia (kosztem wytworzenia) odłączonej części a przypadającą na nią, w okresie połączenia, sumą odpisów amortyzacyjnych obliczoną przy zastosowaniu metody amortyzacji i stawki amortyzacyjnej stosowanej przy obliczaniu odpisów amortyzacyjnych tego środka trwałego.
Podsumowując, w przypadku odłączenia części składowej (części peryferyjnej) środka trwałego należy przede wszystkim ustalić cenę nabycia (koszt wytworzenia) odłączanej części. Znając tę kwotę należy obliczyć kwotę stanowiącą równowartość odpisów amortyzacyjnych przypadających na tę część. W tym celu należy posłużyć się metodą amortyzacji oraz stawką amortyzacyjną stosowaną dla środka trwałego, od którego część ta jest odłączana.
Przykład
Podatnik nabył środek trwały o wartości początkowej 250 000 zł. Środek ten amortyzowany był metodą liniową według stawki 14%. Po 3,5 roku (po dokonaniu 42 miesięcznych odpisów amortyzacyjnych) podatnik zdecydował się odłączyć od przedmiotowego środka trwałego część składową, której cena nabycia wynosiła 18 000 zł.
Dla ustalenia kwoty obniżenia wartości początkowej należy określić sumę dokonanych odpisów przypadających na odłączaną część. W tym celu należy przede wszystkim ustalić wysokość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego. Jest to kwota 210 zł.
(18 000 zł × stawka amortyzacyjna 14% : 12 miesięcy w roku).
Suma dokonanych odpisów amortyzacyjnych wynosi więc 8820 zł (42 miesięczne odpisy amortyzacyjne × 210 zł). A zatem wartość początkową środka trwałego należy od następnego miesiąca po odłączeniu obniżyć o kwotę 9180 zł (18 000 zł – 8820 zł).
Z przepisów nie wynika wprost, czy kwota pomniejszająca wartość początkową środka trwałego stanowi jednocześnie koszt uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży odłączanej części składowej lub peryferyjnej. Mimo to uznać należy, że tak właśnie jest. Skoro bowiem kwota zmniejszająca wartość początkową środka trwałego nie zostanie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne (byłoby tak, gdyby podatnik odłączoną część przyłączył do innego środka trwałego – wartość początkową takiego środka trwałego zwiększa się wówczas o różnicę, o której mowa – art. 16g ust. 17 updop).
Podatnik powinien mieć możliwość zaliczenia jej do kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio. Przyjęcie odmiennego wniosku oznaczałoby wyłączenie prawa podatnika do uwzględniania w kosztach uzyskania przychodu tej części ceny nabycia (kosztu wytworzenia) odłączanej części, która odpowiada różnicy między tą ceną (kosztem) a przypadającą na tę część sumą dokonanych odpisów amortyzacyjnych.
Przykład
Kwota zmniejszająca wartość początkową u podatnika z poprzedniego przykładu wyniosła 9180 zł. Oznacza to, że sprzedając odłączoną część, kwotę tę może zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodu.
• art. 16g ust. 16 i 17 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
