Czy samochód wykorzystywany przez podatnika VAT jest towarem używanym na podstawie przebiegu pojazdu

RADA

Używanie samochodu do prowadzonej działalności nie uprawnia do uznania na podstawie przebiegu pojazdu go za towar używany, korzystający ze zwolnienia z opodatkowania przy sprzedaży. Zwolnienie to ma zastosowanie do towarów używanych, będących własnością podatnika VAT, użytkującego te towary i dokonującego ich sprzedaży, co w przedstawionej sytuacji nie ma miejsca. Ponieważ samochód nie stanowi włąsności firmy, jego sprzedaż nie będzie stanowiła w ogóle obrotu podlegającego opodatkowaniu VAT.

UZASADNIENIE

Jeżeli do prowadzonej działalności wykorzystywany jest własny samochód podatnika VAT, niewprowadzony do ewidencji środków trwałych, to koszty jego eksploatacji rozliczane są na podstawie ewidencji przebiegu w celu zaliczenia poniesionych wydatków z tytułu używania tego samochodu na potrzeby podatnika do kosztów uzyskania przychodu.

Oznacza to w konsekwencji, że w przypadku niewprowadzenia samochodu do ewidencji środków trwałych podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tylko część wydatków poniesionych w związku z jego używaniem, nie więcej niż kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu przez stawkę za 1 km przebiegu, określoną w odrębnych przepisach.

Na takiej podstawie samochód był z pewnością używany przez podatnika. Sytuacja taka jednocześnie oznacza, że podatnik VAT nie jest właścicielem tego samochodu, czyli że pojazd ten nie został nabyty do celów prowadzonej działalności, tylko jest używany cudzy samochód lub własny samochód właściciela (który jest jego prywatną własnością jako osoby fizycznej, a nie podatnika VAT). Ma to decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia, czy w takiej sytuacji przy sprzedaży samochodu będzie przysługiwało zwolnienie z opodatkowania, jako sprzedaży towaru używanego.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Przez towary używane na potrzeby tej regulacji rozumie się, między innymi, rzeczy ruchome, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku.

Decydujące znaczenie dla uznania towaru za używany mają w przedstawionej sytuacji użyte sformułowania: „nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony” oraz „okres używania przez podatnika dokonującego ich sprzedaży”. W pierwszym przypadku przepis wyraźnie uzależnia skorzystanie ze zwolnienia przy sprzedaży od braku prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie tego towaru (w tym przypadku samochodu). Przepis nie pozostawia wątpliwości, że zwolnienie z opodatkowania ma wyłącznie zastosowanie do towarów używanych, nabytych przez tego podatnika. Również drugie z przytoczonych w przepisie sformułowań, użyte z kolei w definicji towaru używanego, potwierdza to, że towarem używanym w myśl ustawy jest tylko taki towar, którego sprzedaży dokonuje podmiot, który go używał – czyli podatnik VAT, a nie osoba fizyczna.

W przedstawionej sytuacji firma będąca podatnikiem VAT używała wprawdzie samochodu do prowadzonej działalności, jednak to nie firma dokonuje sprzedaży, tylko osoba fizyczna. Firma nie jest również w stanie udowodnić, że przy zakupie tego samochodu nie przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ nigdy nie była jego nabywcą.

Z tych też powodów, do sprzedaży samochodu w przedstawionej w pytaniu sytuacji nie ma zastosowania przepis art. 43 ustawy. Samochód używany do prowadzonej działalności ponad pół roku, na podstawie przebiegu pojazdu, nie jest towarem używanym w znaczeniu tego przepisu. Jednak jego sprzedaż nie będzie w ogóle podlegać opodatkowaniu, gdyż samochód nie jest włąsnością firmy. Nie należy obrotu z tego tytułu wykazywać w deklaracji.

Anna Potocka

specjalista w zakresie VAT