REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak wykazywać w sprawozdaniu finansowym obroty wewnętrzne oraz zmianę stanu produktów

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Jesteśmy firmą produkcyjną. Dość często nasze wydziały pomocnicze świadczą usługi na własne potrzeby jednostki (np. wydział remontowy dokonuje ulepszeń środków trwałych). Jak ewidencjonować takie działania i jak wykazywać je w rachunku zysków i strat?
RADA
Określone zdarzenia gospodarcze (np. ulepszenia środków trwałych dokonywane przez własne wydziały pomocnicze) powodują wyjście z tzw. kręgu kosztów i dlatego są ujmowane na kontach 790 „Obroty wewnętrzne” i 791 „Koszt obrotów wewnętrznych”, co ma ułatwić sporządzanie rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym. Zapisy na kontach 790 i 791 nie wpływają na wynik finansowy jednostki, doprowadzają jedynie do zgodności danych ujmowanych w rachunku zysków i strat przez specyficzne funkcjonowanie zapisów na tych kontach operacji wychodzących z kręgu kosztów.
UZASADNIENIE
Rachunek zysków i strat powinien być sporządzany w wariancie kalkulacyjnym lub porównawczym. Decyzję w tym zakresie podejmuje kierownik jednostki. Jeżeli ewidencję kosztów prowadzi się tylko w układzie rodzajowym na kontach zespołu 4, to rachunek zysków i strat musi być sporządzony w wariancie porównawczym.
Natomiast jeżeli ewidencję kosztów prowadzi się zarówno w układzie rodzajowym, jak i funkcjonalnym według typów działalności, a także według produktów lub ich grup na kontach zespołu 5, to o wyborze odpowiedniego wariantu rachunku zysków i strat decyduje kierownik jednostki.
Przy sporządzaniu rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym stosuje się określone przepisami zasady zamykania kont na koniec roku obrotowego i przestrzeganie tych zasad w dużym stopniu decyduje o prawidłowości i zgodności wewnętrznej tego rachunku.
Problem jest nieco większy, jeżeli prowadzimy ewidencję kosztów w układzie rodzajowym i jednocześnie funkcjonalnym według typów działalności oraz występują rozliczenia międzyokresowe kosztów i operacje wychodzące z tzw. kręgu kosztów, jak np. roboty i usługi wykonywane we własnym zakresie na rzecz środków trwałych w budowie.
Dla prawidłowego rozliczenia kosztów na miejsca ich powstawania należy prowadzić konto 490 „Rozliczenie kosztów”. Równowartością kosztów zaewidencjonowanych na kontach układu rodzajowego (konta zespołu 4) uznaje się konto 490, a obciąża odpowiednie konta kosztów w układzie funkcjonalnym w zespole 5 i konta grupy 64 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”.
Roczne zamknięcie kont przedstawia się wówczas następująco:
1) koszty zebrane na kontach zespołu 4 przenosi się na stronę Wn konta 860 „Wynik finansowy”,
2) koszt wytworzenia sprzedanych produktów i usług przenosi się z odpowiedniego konta kosztu własnego sprzedaży (np. 701) na stronę Wn konta 490 „Rozliczenie kosztów”,
3) koszty działalności handlowej, koszty sprzedaży i koszty ogólne przenosi się na stronę Wn konta 490 z odpowiednich kont zespołu 5,
4) koszt obrotów wewnętrznych z konta 791 przenosi się na stronę Wn konta 490.
Po tych przeksięgowaniach konto 490 „Rozliczenie kosztów” może wykazywać saldo Wn lub Ma.
Saldo Wn konta 490 wyraża zmniejszenie stanu wyrobów gotowych, produkcji w toku i rozliczeń międzyokresowych kosztów w porównaniu ze stanem na początek roku i podlega przeniesieniu z konta 490 na stronę Wn konta 860 „Wynik finansowy”.
Saldo Ma konta 490 wyraża zwiększenie stanu wyrobów gotowych, produkcji w toku i rozliczeń międzyokresowych czynnych kosztów działalności operacyjnej (i zmniejszenia rozliczeń międzyokresowych biernych kosztów działalności operacyjnej) podlegające przeniesieniu z konta 490 na stronę Ma konta 860 „Wynik finansowy”.
W porównawczym rachunku zysków i strat wykazuje się wówczas:
• w pozycji A.II. „Zmiana stanu produktów” – saldo Ma konta 490 ze znakiem (+), a saldo Wn konta 490 – ze znakiem (–),
• w pozycji A.III. „Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki” – saldo Ma konta 790 „Obroty wewnętrzne”.
Dane dotyczące zmiany stanu produktów poz. A.II. rachunku zysków i strat uzyskujemy z kont:
• 600 „Produkty gotowe”,
• 501 „Koszty działalności podstawowej produkcyjnej” (chodzi o salda na początek i koniec roku dotyczące produkcji w toku),
• 640 „Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów operacyjnych”,
• 641 „Rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów operacyjnych”.
Do rozliczeń międzyokresowych czynnych kosztów operacyjnych zalicza się poniesione wydatki, które zostaną rozliczone w koszty następnego roku lub następnych lat po dniu bilansowym.
Zalicza się do nich przykładowo:
• koszty większych remontów,
• koszty ubezpieczeń majątkowych,
• opłaconą z góry prenumeratę czasopism i inną fachową literaturę,
• czynsze opłacone z góry.
Rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów operacyjnych dotyczą zwłaszcza świadczeń dla pracowników wypłacanych w przyszłości, np. odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych, przewidzianych w odpowiednich przepisach i umowach o pracę czy układach zbiorowych. Rezerwy takie powinno się tworzyć wtedy, gdy świadczenia, o których mowa, występują w znaczących kwotach, mogących spowodować zniekształcenia wyniku finansowego w roku ich wypłaty (przy braku tworzenia rezerw).
Ponadto do rezerw obciążających koszty działalności operacyjnej zalicza się świadczenia wykonane na rzecz jednostki przez kontrahentów dotyczące przyszłych okresów, jeżeli kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny. Zarówno przy rozliczeniach międzyokresowych czynnych kosztów, jak i tworzeniu rezerw na koszty powinny być zachowane zasady ostrożności.
Dane dotyczące pozycji A.III. rachunku zysków i strat „Koszt wytwarzania produktów na własne potrzeby jednostki” wynikają z ewidencji na koncie 790 „Obroty wewnętrzne” i obejmują głównie koszt:
• świadczeń na rzecz budowy lub ulepszenia środków trwałych,
• wytworzenia wyrobów przekazanych jako towary do własnych sklepów,
• niedoborów produktów obciążających osoby winne ich powstania,
• likwidacji środków trwałych.
Wymienione operacje powodują wyjście z tzw. kręgu kosztów i dlatego są ujmowane na kontach 790 „Obroty wewnętrzne” i 791 „Koszt obrotów wewnętrznych”, co ma ułatwić sporządzanie rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym. Zapisy na kontach 790 i 791 nie wpływają na wynik finansowy jednostki, ale doprowadzają jedynie do zgodności danych ujmowanych w rachunku zysków i strat przez specyficzne funkcjonowanie zapisów na tych kontach operacji wychodzących z kręgu kosztów.
Przykładowo, jeżeli niedobór wyrobów gotowych w koszcie wytworzenia wynosi 4000 zł i obciążono nim osobę winną, to zapisy będą się przedstawiać następująco:
1) wartość niedoboru według kosztu wytworzenia:
Wn 230 „Rozrachunki z pracownikami”,
Ma 790 „Obroty wewnętrzne”,
2) zapis równoległy:
Wn 791 „Koszt obrotów wewnętrznych”,
Ma 600 „Produkty gotowe”.
W pozycji A.III. rachunku zysków i strat zostanie wykazana kwota 4000 zł, przeciwstawna kosztom w układzie rodzajowym, co pozostaje bez wpływu na wynik finansowy.
Sposoby wykazywania danych w rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym przedstawia przykład.
Przykład
Objaśnienia:
1. Poniesione koszty rodzajowe 325 000
2. Równowartość kosztów rodzajowych przeniesiona na pozycje kosztowe w układzie funkcjonalnym 325 000
3. Koszty rozliczane w czasie przypadające na okres sprawozdawczy 35 000
4. Utworzenie rezerwy na koszty (rozliczenia międzyokresowe bierne) 10 000
5. Rozliczenie kosztów wydziałowych na koszty produkcji podstawowej 45 000
6. Wyroby gotowe w koszcie wytworzenia przyjęte do magazynu 255 000
7. Rozchód wyrobów gotowych sprzedanych 205 000
8. Usługi własnego wydziału remontowego na rzecz ulepszenia środków trwałych 25 000
8a. Zapis równoległy do zapisu 8 25 000
9. Sprzedaż wyrobów gotowych 240 000
10. Przeniesienie kosztów rodzajowych na wynik finansowy na dzień bilansowy 325 000
11. Przeniesienie kosztu własnego sprzedanych produktów na konto 490 na dzień bilansowy 205 000
12. Przeniesienie kosztu obrotów wewnętrznych na konto 490 na dzień bilansowy 25 000
13. Przeniesienie wartości sprzedaży na wynik finansowy na dzień bilansowy 240 000
14. Przeniesienie obrotów wewnętrznych na wynik finansowy na dzień bilansowy 25 000
15. Przeniesienie salda konta 490 na wynik finansowy na dzień bilansowy 95 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zestawienie zmian sald stanu produktów i rozliczeń międzyokresowych
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wzrost rozliczeń międzyokresowych biernych (w przykładzie 10 000 zł) wpływa ze znakiem (–) na zmianę stanu produktów.
Świadczenia na własne potrzeby jednostki (w przykładzie 25 000 zł) dotyczą robót wykonanych przez wydział remontowy na rzecz środków trwałych (ulepszenia) i wynikają z kont 790, 791.
Rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym (fragment)
A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi 360 000
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów 240 000
II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna) +95 000
III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki 25 000
B. Koszty działalności operacyjnej 325 000
C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B) 35 000

Henryk Kalota
biegły rewident

• art. 17, art. 28, art. 34 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 184, poz. 1539


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Finansowo-Księgowy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

REKLAMA