Jak ująć w księgach rachunkowych na przełomie roku 2005/2006 niewypłacone wynagrodzenia pracownicze? Wypłata następuje (z dołu) 10. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Na jakim koncie zaksięgować różnice przejściowe, które powstają z powodu odmiennego momentu uznania kosztów przez przepisy podatkowe i rachunkowe? Jak należy te różnice wykazać w bilansie?
RADA
Niewypłacone wynagrodzenia pracownicze nie są według ustawy o podatku dochodowym kosztami uzyskania przychodu, przy czym będą one kosztami bilansowymi, zmniejszającymi wynik finansowy brutto. Na powstające ujemne różnice przejściowe ustala się aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. W księgach rachunkowych należy je zaksięgować jako czynne rozliczenia międzyokresowe.
UZASADNIENIE
Z powodu odmiennego uznawania momentu powstania kosztów do celów podatkowych i bilansowych ustalony wynik finansowy brutto często nie jest równy podstawie opodatkowania podatkiem dochodowym. W rezultacie tego występują dwa różne wyniki:
• wynik bilansowy (wynik finansowy brutto), który jest obliczany zgodnie z zasadami ustawy o rachunkowości,
• wynik podatkowy (podstawa opodatkowania) ustalany zgodnie z przepisami podatkowymi.
Na różnicę między tymi wielkościami składają się zarówno różnice trwałe, jak i przejściowe. Różnice trwałe wynikają z tego, że np. niektóre koszty lub przychody bilansowe nigdy nie będą kosztami lub przychodami podatkowymi. Różnice przejściowe powstają na skutek odmiennego uznawania w czasie uzyskanych w danym roku obrotowym przychodów lub poniesionych kosztów przez przepisy podatkowe i bilansowe.
W rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 55 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych niewypłacone wynagrodzenia pracownicze nie mogą być uznawane za koszty uzyskania przychodów. Staną się kosztami podatkowymi dopiero w momencie ich wypłaty, w danym przypadku 10 stycznia następnego roku obrotowego.
Zgodnie z zasadą współmierności (art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości) niewypłacone wynagrodzenia pracownicze są kosztami bilansowymi 2005 r. W tej sytuacji wynik finansowy brutto będzie mniejszy od podstawy opodatkowania, powstają więc ujemne różnice przejściowe.
W związku z ujemnymi różnicami przejściowymi (w wysokości kwoty przewidywanej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego) ustala się aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Aktywa z tego tytułu zalicza się do długookresowych, czynnych rozliczeń międzyokresowych.
Przykład
Niewypłacone wynagrodzenia wynoszą 10 000 zł, firma płaci 19-procentowy podatek dochodowy. Ujemne różnice przejściowe wynikające z nieuznawania tych wynagrodzeń za koszty podatkowe będą wynosić: 10 000 zł × 19% = 1900 zł.
Wynik finansowy brutto: 500 000 zł.
Podstawa opodatkowania: 500 000 zł + 10 000 zł.
19% od wyniku bilansowego: 500 000 zł × 19% = 95 000 zł.
Ujemne różnice przejściowe: 1900 zł, tzn. o tyle więcej należy wpłacić w 2005 r. do urzędu skarbowego i ta kwota będzie do odzyskania w latach następnych.
2. Naliczenie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego
3. Przeksięgowanie na konto „Wynik finansowy”
Naliczone aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazuje się w pozycji A.V.1 aktywów bilansu. Należy jednak podkreślić, że w przypadku gdy sprawozdanie finansowe jednostki nie podlega obowiązkowi badania i ogłaszania, może ona odstąpić od ustalania wartości aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego (art. 37 ust. 10 ustawy o rachunkowości).
Naliczone na dzień bilansowy wynagrodzenia za grudzień 2005 r., których wypłata nastąpi w styczniu 2006 r., należy wykazać w pozycji B.III.2 lit. h pasywów bilansu „Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu wynagrodzeń”. Zarachowanie zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenia społeczne od tych wynagrodzeń można wykazać w pozycji B.I.3 pasywów bilansu „Pozostałe rezerwy”.
Jeżeli jednak nie zniekształci to obrazu sytuacji finansowej jednostki, przyszłe zobowiązania wobec urzędu skarbowego i ZUS można wykazać w pozycji B.III.2 lit. g pasywów „Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń”.
Maria Rubinkowska
doradca podatkowy
• art. 6 ust. 1, art. 37 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252
• art. 23 ust. 1 pkt 55 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz.176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
