REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak księgujemy udziały nabyte w celu ich umorzenia

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Jesteśmy spółką z o.o. W grudniu 2005 r. zostały nabyte udziały od naszego wspólnika w celu ich umorzenia poprzez obniżenie kapitału zakładowego. Udziałowiec nabył udziały za wkład niepieniężny, jakim był środek trwały w postaci samochodu dostawczego. W jaki sposób należy zaewidencjonować taką transakcję?
RADA
Zgodnie z art. 36a ustawy o rachunkowości w przypadku umorzenia udziałów własnych dodatnią różnicę między ich wartością nominalną a ceną nabycia należy odnieść na kapitał zapasowy. Natomiast różnica ujemna jest ujmowana jako zmniejszenie kapitału zapasowego, część zaś ujemnej różnicy, która przewyższa kapitał zapasowy, traktujemy jako stratę z lat ubiegłych. Należy ją opisać w informacji dodatkowej w sprawozdaniu finansowym za rok, w którym nastąpiło obniżenie kapitału zakładowego.

UZASADNIENIE
W myśl art. 199 § 1 Kodeksu spółek handlowych udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może zostać umorzony za zgodą wspólnika, w drodze nabycia udziału przez spółkę (tzw. umorzenie dobrowolne), bądź bez zgody wspólnika (tzw. umorzenie przymusowe).
Osoba fizyczna dokonująca odpłatnego zbycia udziałów w celu ich umorzenia na rzecz spółki z o.o. osiąga dochód z udziału w zyskach osób prawnych (art. 24 ust. 5 pkt 1 updof). Od takiego dochodu pobierany jest podatek dochodowy w wysokości 19% (art. 30a ust. 1 pkt 4 updof).
W celu obliczenia dochodu do opodatkowania należy uwzględnić art. 24 ust. 5d updof. Dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38. Jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.
Spółka z o.o. będąca płatnikiem zryczałtowanego podatku powinna w terminie do 20. dnia następnego miesiąca przekazać kwotę pobranego podatku na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik właściwy według miejsca siedziby spółki oraz przesłać zbiorczą deklarację PIT-8A (art. 42 ust. 1 updof).

Przykład
Kapitał zakładowy spółki z o.o. wynosi 95 000 zł. Wspólnik (osoba fizyczna) objął w zamian za wniesiony środek trwały (samochód dostawczy) udziały w kapitale zakładowym. W grudniu 2005 r. spółka nabyła od wspólnika 65 udziałów, których wartość nominalna za 1 sztukę wynosiła 300 zł. Wynagrodzenie dla udziałowca za 1 udział to 365 zł. Kapitał zapasowy spółki wynosi 3000 zł. Umorzenie w spółce z o.o. zostało dokonane przez obniżenie kapitału zakładowego.
Zryczałtowany podatek od osób fizycznych z tytułu udziału w zyskach osób prawnych:
I. Przychód ze zbycia udziałów (65 udziałów × 365 zł) 23 725 zł
II. Wartość nominalna objętych udziałów – za wkład niepieniężny (65 udziałów × 300 zł) 19 500 zł
III. Dochód do opodatkowania (23 725 – 19 500) 4 225 zł
IV. Zryczałtowany podatek dochodowy (4225 × 19%), po zaokrągleniu do pełnych złotych 803 zł
Księgowania:
1. Nabycie udziałów własnych w celu umorzenia 23 725 zł Wn „Krótkoterminowe aktywa finansowe” Ma „Pozostałe rozrachunki”
2. Zryczałtowany podatek dochodowy pobrany od udziałowca 803 zł Wn „Pozostałe rozrachunki” Ma „Rozrachunki publicznoprawne”
3. WB – wynagrodzenie na rzecz udziałowca 22 922 zł Wn „Pozostałe rozrachunki” Ma „Rachunek bieżący”
4. WB – zapłata zryczałtowanego podatku 803 zł Wn „Rozrachunki publicznoprawne” Ma „Rachunek bieżący”
5. Umorzenie nabytych udziałów w drodze obniżenia kapitału zakładowego według wartości nominalnej udziałów 19 500 zł Wn „Kapitał zakładowy” Wyksięgowanie udziałów nabytych w celu umorzenia według ceny nabycia 23 725 zł
Ma „Krótkoterminowe aktywa finansowe”
Ujemna różnica między ceną nabycia umorzonych udziałów a wartością nominalną udziałów (23 725 zł – 19 500 zł) = 4225 zł
– zmniejszenie kapitału zapasowego (do jego wysokości) 3000 zł
Wn „Kapitał zapasowy”
– różnica przewyższająca kapitał zapasowy 1225 zł
Wn „Rozliczenie wyniku finansowego”

Małgorzata Ciepielowska
specjalista z dziedziny rachunkowości

• art. 36a ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252
• art. 199 § 1 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych – Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 184, poz. 1539
• art. 24 ust. 5 pkt 1, art. 30a ust. 1 pkt 4, art. 42 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF w 2026 r. Jak powinny być wystawiane?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

REKLAMA

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Zmiany w stażu pracy od 2026 r. Potrzebne zaświadczenia z ZUS – wnioski będzie można składać już od stycznia

Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Obejmą one m.in. umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy pracę zarobkową za granicą. Potwierdzeniem tych okresów będą zaświadczenia z ZUS, wydawane od nowego roku na podstawie wniosku składanego w PUE/eZUS.

JPK VAT dostosowany do KSeF – co w praktyce oznaczają nowe oznaczenia i obowiązek korekty?

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia dostosowującego przepisy w zakresie JPK_VAT do zmian wynikających z wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie sposobu raportowania faktur, w tym tych wystawianych poza KSeF – zarówno w trybie awaryjnym, jak i offline24. Projekt określa również zasady rozliczeń VAT od pobranej i niezwróconej kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym.

KSeF 2.0 a obieg dokumentów. Rewolucja w księgowości i przedsiębiorstwach już niedługo

Od chwili wejścia w życie obowiązkowego KSeF jedyną prawnie skuteczną formą faktury będzie dokument ustrukturyzowany przesłany do systemu Ministerstwa Finansów, a jej wystawienie poza KSeF nie będzie uznane za fakturę w rozumieniu przepisów prawa. Oznacza to, że dla milionów firm zmieni się sposób dokumentowania sprzedaży i zakupu – a wraz z tym całe procesy księgowe.

REKLAMA

Czy przed 2026 r. można wystawiać część faktur w KSeF, a część poza tym systemem?

Spółka (podatnik VAT) chciałaby od października lub listopada 2025 r. pilotażowo wystawiać niektórym swoim odbiorcom faktury przy użyciu KSeF. Czy jest to możliwe, tj. czy w okresie przejściowym można wystawiać część faktur przy użyciu KSeF, część zaś w tradycyjny sposób? Czy w okresie tym spółka może niekiedy wystawiać „zwykłe” faktury nabywcom, którzy wyrazili zgodę na otrzymywanie faktur przy użyciu KSeF?

Czy noty księgowe trzeba będzie wystawiać w KSeF od lutego 2026 roku?

Firma nalicza kary umowne za niezgodne z umową użytkowanie wypożyczanego sprzętu. Z uwagi na to, że kary umowne nie podlegają VAT, ich naliczanie dokumentujemy poprzez wystawienie noty księgowej. Czy taki dokument również będziemy musieli wystawiać od 2026 roku z użyciem systemu KSeF?

REKLAMA