VAT w pytaniach i odpowiedziach

Usługi świadczone pomiędzy gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych, jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi są od 25 czerwca 2004 r. zwolnione z VAT z pewnymi wyjątkami (§ 8 ust. 1 pkt 14 ustawy o VAT). Nie są zwolnione z VAT usługi pomiędzy wymienionymi podmiotami:

• wskazane w poz. 138 załącznika nr 3 do ustawy – usługi w zakresie rozprowadzania wody PKWiU 41.00.2;

• wskazane w poz. 153 załącznika nr 3 do ustawy – usługi w zakresie gospodarki ściekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpadów, usługi sanitarne i pokrewne PKWiU 90.0;

• usługi komunikacji miejskiej.

Z pytania nie wynika jak wymienione usługi są sklasyfikowane w klasyfikacji statystycznej. Zakładam, że są to usługi dostarczania pary wodnej i gorącej wody sklasyfikowane w PKWiU w dziale 40. Usługi tego rodzaju nie są usługami w zakresie rozprowadzania wody sklasyfikowanymi w dziale 41 PKWiU. Nie obejmuje ich zatem wyjątek wymieniony w omawianym przepisie.

Wynika z tego zatem, że korzystają one ze zwolnienia z VAT na podstawie § 8 ust. 1 pkt 14 ustawy o VAT. W celu uzyskania pewności co do symbolu klasyfikacji statystycznej należy wystąpić do Urzędu Statystycznego w Łodzi. Żaden inny organ w Polsce nie jest uprawniony do wydawania interpretacji statystycznych.

Usługi związane z działalnością instruktorów tańca jako usługi związane z kulturą są zwolnione z VAT (PKWiU 92.34.12, poz. 11 załącznik nr 4 do ustawy o VAT).

Nauka karate, zajęcia aerobicu i gimnastyki jako usługi związane ze sportem mogą również korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie poz. 11 załącznika nr 4 do ustawy o VAT. Warunkiem zwolnienia jest aby usługi te były świadczone przez podmioty, które nie mają jako celu systematycznego dążenia do osiągania zysków, zaś wszelkie zyski, które mimo wszystko zostaną osiągnięte, przeznaczą na utrzymanie lub poprawę świadczonych usług. W związku z tym, że usługi świadczy ośrodek kultury i sportu, którego działalność, jak zakładam, nie jest nakierowana na osiąganie zysku, zwolnienie powinno mieć zastosowanie.

W pytaniu nie określiliście Państwo symbolu klasyfikacji statystycznej świadczonych usług. Sformułowanie, iż świadczone usługi mają na celu edukację może zasugerować, że będą to usługi związane z edukacją (PKWiU 80), których świadczenie również jest zwolnione z VAT (poz. 80 załącznika nr 4 do ustawy o VAT).

Pewność co do właściwego przyporządkowania świadczonych usług do klasyfikacji statystycznej uzyskają Państwo występując do Urzędu Statystycznego w Łodzi z zapytaniem w tej sprawie.

Z pytania wynika, że umundurowanie przekazano odpłatnie. Natomiast z ustawy o Służbie Więziennej wynika, że funkcjonariusze, na zasadach określonych w rozporządzeniu w sprawie norm i zasad przydzielania umundurowania, zgodnie z art. 69 ustawy o Służbie Więziennej, umundurowanie otrzymują bezpłatnie. Zakładając, że umundurowanie, zgodnie z przepisami zostało wydane bezpłatnie, należy stwierdzić, że czynność przekazania nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Nieodpłatne przekazanie towarów jest bowiem opodatkowane wtedy, gdy są spełnione trzy warunki:

• przekazanie nie było związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

• przekazanie nastąpiło na cele osobiste pracownika,

• od przekazanego towaru podatnikowi przysługiwało odliczenie VAT naliczonego.

Niespełnienie któregokolwiek z wymienionych warunków powoduje wyłączenie obowiązku zapłaty VAT od czynności nieodpłatnego przekazania towaru. W przypadku nieodpłatnego przekazania umundurowania żaden z wymienionych warunków nie został spełniony.

Wydanie mundurów:

• mieści się w zakresie działalności przedsiębiorstwa, czyli zakładu karnego,

• nie ma charakteru osobistego, ponieważ mundury są wymaganym ustawowo elementem związanym ze stosunkiem służby,

• zakładowi nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego w związku z nabyciem umundurowania.

W pytaniu nie są wspomniane przyczyny, dla których umundurowanie jest wydawane funkcjonariuszom odpłatnie. Uregulowania normujące zasady umundurowania Służby Więziennej takiej odpłatności nie przewidują. Jeżeli jednak tak się stało, wbrew przepisom prawa, to czynność ta jest opodatkowana VAT. Należy bowiem stwierdzić, że zasady opodatkowania podatkiem VAT obowiązują niezależnie od tego, czy wykonana czynność opodatkowana została zgodnie z przepisami prawa. Innymi słowy, odpłatna sprzedaż towarów jest opodatkowana, niezależnie od tego, czy została dokonana z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa (art. 5 ust. 2 ustawy o VAT). Sprzedaż towaru, jakim są mundury, podlega zatem opodatkowaniu, niezależnie od tego, że sprzedawcy nie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego.

Od 1 maja 2004 r. zmieniły się zasady obliczania limitu zwolnienia podmiotowego. Do limitu zalicza się wartość sprzedaży opodatkowanej bez kwoty podatku. Do limitu nie wlicza się:

• wartości sprzedaży zwolnionej,

• wartości sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podatnika podlegających amortyzacji.

W związku z tym, że wykonują Państwo zarówno czynności opodatkowane (sprzedaż zeszytów), jak i zwolnione (usługi edukacyjne), do limitu zaliczacie Państwo wyłącznie czynności opodatkowane (bez kwoty podatku). Podatnicy zwolnieni podmiotowo od podatku są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym (art. 109 ust. 1 ustawy o VAT).

Usługi zakwaterowania w internatach korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie poz. 1 załącznika nr 4 do ustawy o VAT. Nie są to usługi edukacyjne, dlatego nie można stosować do nich symbolu klasyfikacji statystycznej 80. Zakwaterowanie w internacie korzysta ze zwolnienia z VAT niezależnie od tego, kto korzysta z tego zakwaterowania, tj. czy z zakwaterowania korzystają uczniowie i studenci, czy też inne osoby. Nie ma podstaw żeby ograniczać zakres tego zwolnienia, skoro ustawa nie wskazuje na takie ograniczenia.

Odrębnymi usługami świadczonymi przez internat są usługi stołówkowe. Niestety, w przypadku usług stołówkowych nie ma jednolitego stanowiska i praktyki. Część urzędów skarbowych uznaje świadczone usługi stołówkowe za usługi w zakresie edukacji (pismo z 14.06.2004 r. naczelnika Urzędu Skarbowego w Szczytnie nr USVIII/443-17/04/DK). Część jednak traktuje je jako odrębne od usług edukacyjnych usługi stołówkowe (PKWiU 55.5) – pismo naczelnika Urzędu Skarbowego w Przemyślu nr US. IX/443-26/HM/04. Z literalnego brzmienia zapisu zwolnienia z VAT usług edukacyjnych (poz. 7 załącznika nr 4 do ustawy o VAT) wynika, że usługi stołówkowe nie wchodzą w zakres tego zwolnienia. Wynika to z tego, że ustawodawca ograniczył możliwość zastosowania zwolnienia wyłącznie do usług edukacyjnych poprzez dodanie do symbolu klasyfikacji statystycznej oznaczenia „ex”. W związku z tym jednak, że pojawiają się interpretacje zezwalające na zastosowanie do świadczonych usług stołówkowych zwolnienia z VAT poprzez zaliczenie ich do usług edukacyjnych (PKWiU 80) warto w tej sprawie wystąpić do właściwego urzędu skarbowego w celu uzyskania interpretacji w trybie art. 14a Ordynacji podatkowej. Wobec niejednolitej praktyki trudno bowiem zająć jednoznaczne stanowisko w tej sprawie. W zależności od tego czy uznamy, że świadczone usługi stołówkowe są zwolnione, czy też opodatkowane stawką 7%, nie będzie lub będzie Państwu przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego związanego z nabywanymi produktami niezbędnymi do świadczenia tych usług. Inaczej również będzie się obliczało limit uprawniający do zwolnienia podmiotowego. Do kwoty limitu nie zalicza się bowiem wartości usług zwolnionych. Zakładając, że usługi stołówkowe są zwolnione z VAT, nie wlicza się wartości tych usług do limitu zwolnienia podmiotowego (10 000 euro = 45 700 zł w 2004 r., 43 800 zł w 2005 r.). Jeżeli usługi te uznamy za opodatkowane, wartość świadczonych usług (bez podatku VAT) oraz wartość innych ewentualnych czynności opodatkowanych należy sumować. Po przekroczeniu kwoty uprawniającej do zwolnienia podmiotowego są Państwo obowiązani rozliczać należny podatek VAT (uprzednio rejestrując się jako podatnik VAT czynny).