W bieżącym roku uzyskaliśmy kredyt na bieżącą działalność w kwocie 100 000 zł. Jednak na nasz rachunek bankowy wpłynęła kwota o 12 000 zł mniejsza, gdyż bank potrącił z góry odsetki. Czy możemy zaliczyć kwotę odsetek do kosztów finansowych w momencie otrzymania kredytu?
Nie
Kwota odsetek od kredytu otrzymanego na bieżącą działalność jednostki powinna zostać zaliczona do czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Kwotę odsetek zalicza się do kosztów finansowych stopniowo, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto kredyt.
Zasady księgowania odsetek uzależnione są od sposobu pobierania odsetek oraz od przeznaczenia samego kredytu. Bank może pobierać odsetki w miarę wykorzystania kredytu lub jednorazowo, z góry.
Jeżeli odsetki są naliczane stopniowo, w miarę spłat rat kredytu, to odsetki zalicza się bezpośrednio do kosztów finansowych. Dodajmy, iż zasada memoriału zobowiązuje jednostki do ujęcia w wyniku finansowym wszystkich operacji dotyczących danego roku obrotowego, dlatego odsetki będą kosztem niezależnie od tego, czy zostały rzeczywiście zapłacone czy nie. Kosztem podatkowym będą jednak dopiero w momencie ich zapłaty.
Banki często potrącają odsetki za cały okres trwania umowy kredytowej jednorazowo już w momencie udzielenia kredytu. Z pytania czytelnika wynika, że mamy do czynienia właśnie z takim kredytem. W takim wypadku odsetek nie zalicza się do kosztu jednego okresu, ale zalicza się do rozliczeń międzyokresowych kosztów. W myśl bowiem art. 39 ust. 4 ustawy o rachunkowości, jeżeli zgodnie z umową wartość otrzymanych finansowych składników aktywów jest niższa od zobowiązania za nie, to różnica stanowi czynne rozliczenie międzyokresowe kosztów, które odpisuje się w koszty finansowe w równych ratach, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto zobowiązanie.
Powyższe zasady ewidencji odsetek dotyczą odsetek od kredytu zaciągniętego na bieżącą działalność gospodarczą. Najczęściej jednak jednostki gospodarcze zaciągają kredyty na zakup, budowę lub ulepszenie środków trwałych. W takim wypadku powinniśmy mieć na uwadze art. 28 ust. 8, w myśl którego cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmuje ogół kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również koszty finansowe obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania.
Odsetki pobrane z góry będą więc powiększały wartość środka trwałego, a kosztem będą poprzez odpisy amortyzacyjne. Podobnie odsetki płacone przy spłacie poszczególnych rat kredytu powiększają wartość środków trwałych, ale tylko do czasu przyjęcia ich do używania. Po przyjęciu środka trwałego do używania odsetki stanowią koszty finansowe.
Na koniec przypomnijmy, że Międzynarodowy Standard Rachunkowości 23 „Koszty finansowania zewnętrznego” stanowi, że odsetki od kredytu powinny być ujmowane jako koszty w okresie, w którym je poniesiono. Nie ma znaczenia, czy odsetki są płacone jednorazowo czy w stopniowo w miarę trwania umowy kredytowej, nie ma też znaczenia cel kredytu.
Standard zezwala również na aktywowanie kosztów finansowania zewnętrznego, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że w przyszłości przyniosą one jednostce korzyści ekonomiczne oraz pod warunkiem, że cenę nabycia lub koszt wytworzenia można określić w wiarygodny sposób. Jest to podejście alternatywne, które jest zbliżone do regulacji zawartych w ustawie o rachunkowości opisanych powyżej.
