REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ujmować w księgach rachunkowych patenty i prace badawczo-rozwojowe

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Kiedy należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki ponoszone na prace badawczo-rozwojowe? Jak zakwalifikować je w księgach rachunkowych? Kiedy należy zaliczyć do przychodów podatkowych środki pieniężne otrzymane od Naczelnej Organizacji Technicznej na dofinansowanie prac rozwojowych?
RADA
Koszty zakończonych prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii, zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych po spełnieniu warunków określonych w art. 33 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE
Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się m.in. koszty zakończonych prac rozwojowych (art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy o rachunkowości). W ustawie o rachunkowości nie został jednak określony zakres przedmiotowy prac badawczych i prac rozwojowych.
Terminy „prace rozwojowe” i „prace badawcze” zostały zdefiniowane w § 8 Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 38 „Wartości niematerialne i prawne” w sposób następujący:
•  prace rozwojowe są praktycznym zastosowaniem odkryć badawczych lub też osiągnięć innej wiedzy w planowaniu lub projektowaniu produkcji nowych lub znacznie udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów technologicznych, systemów lub usług, które ma miejsce przed rozpoczęciem produkcji seryjnej lub zastosowaniem,
prace badawcze są nowatorskim i zaplanowanym poszukiwaniem rozwiązań podjętym z zamiarem zdobycia i przyswojenia nowej wiedzy naukowej i technicznej.
Zgodnie z art. 33 ust. 2 ustawy o rachunkowości koszty zakończonych prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii, zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli:
1) produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone,
2) techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii,
3) koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań, przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.
UWAGA!
W sytuacjach gdy którykolwiek z warunków określonych w ustawie nie zostanie spełniony, wszelkie koszty poniesione na działalność rozwojową należy odnieść w ciężar wyniku okresu, w którym zostały poniesione.
Okres dokonywania odpisów kosztów prac rozwojowych należy ustalić w polityce rachunkowości, ale nie może on być krótszy niż 5 lat. Natomiast wszelkie nakłady poniesione na prace badawcze należy ujmować w ciężar kosztów okresu, w którym zostały poniesione. Ich aktywowanie byłoby sprzeczne z zasadą ostrożności oraz ogólną definicją aktywów, a zwłaszcza brakiem możliwości wykazania, że w przyszłości przyniosą one określone korzyści ekonomiczne.
Także przepisy podatkowe nie określają zakresu przedmiotowego prac badawczych i prac rozwojowych. Zgodnie z art. 16b ust. 2 pkt 3 updop amortyzacji podlegają koszty prac rozwojowych zakończonych wynikiem pozytywnym, który może być wykorzystany na potrzeby działalności gospodarczej podatnika. Brzmienie tego przepisu jest praktycznie takie samo jak cytowanego wcześniej zapisu ustawy o rachunkowości (art. 33 ust. 2). Podobnie jak w prawie bilansowym, aby zaliczone do wartości niematerialnych i prawnych zakończone prace rozwojowe mogły być amortyzowane, muszą zostać spełnione równocześnie wszystkie warunki wymienione w art. 33 ust. 2 ustawy o rachunkowości oraz dodatkowo prace rozwojowe muszą zakończyć się wynikiem pozytywnym.
Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od poniesionych kosztów zakoń- czonych prac rozwojowych nie może być krótszy niż 12 miesięcy (art. 16m ust. 1 pkt 3 updop).
W związku z tym określenie momentu zaliczenia kosztów prac rozwojowych do podatkowych kosztów uzyskania przychodów zależy od uzyskania wiedzy na temat wyniku tych prac. Mogą wystąpić dwie sytuacje:
1) w przypadku gdy wskutek wydatków na prace rozwojowe podatnik uzyska pozytywny efekt gospodarczy – wydatki te należy zaliczyć do wartości niematerialnych i prawnych, a do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć odpisy amortyzacyjne obliczone zgodnie z przepisami ustawy podatkowej,
2) w przypadku gdy wskutek wydatków na prace rozwojowe podatnik nie uzyska pozytywnego efektu gospodarczego – wszystkie poniesione wydatki na prace rozwojowe stają się podatkowym kosztem uzyskania przychodów jednorazowo w momencie uzyskania przez podatnika wiedzy co do ich rezultatów.
Należy zwrócić uwagę na odmienność prawa bilansowego i prawa podatkowego w zakresie zasad kwalifikowania kosztów prac rozwojowych do wartości niematerialnych i prawnych oraz długości okresów ich amortyzowania. W związku z tym będzie zachodziła konieczność ustalania i ewidencji księgowej odroczonego podatku dochodowego.
Środki pieniężne otrzymane od Naczelnej Organizacji Technicznej (NOT) w celu dofinansowania prac rozwojowych są przychodem zwolnionym z podatku dochodowego od osób prawnych (art. 17 ust. 1 pkt 21 updop), pod warunkiem że zostały otrzymane na pokrycie kosztów albo zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a–16m updop.
Jeżeli koszty prac rozwojowych zostaną zakwalifikowane podatkowo do wartości niematerialnych i prawnych to środki pieniężne otrzymane z NOT na ich sfinansowanie nie zostaną zaliczone do przychodów podatkowych. Należy jednak pamiętać, że w takiej sytuacji nie stanowią kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od części kosztów sfinansowanych ze środków NOT.
Jeżeli koszty prac rozwojowych zostaną podatkowo zakwalifikowane jednorazowo jako koszty uzyskania przychodów, to środki pieniężne otrzymane z NOT na ich sfinansowanie powinny być zaliczone do przychodów podatkowych (art. 12 ust. 1 pkt 1 updop).

•  art. 3 ust. 1 pkt 14, art. 33 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252
•  art. 12 ust. 1 pkt 1, art. 16b ust. 2 pkt 3, art. 16m ust. 1 pkt 3, art. 17 ust. 1 pkt 21 z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538

Teresa Fołta
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co zmieni się od lutego 2026 roku?

Od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

REKLAMA

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

REKLAMA