REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prawidłowo rozliczyć kompensatę należności i zobowiązań w walucie obcej

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Prowadzę działalność gospodarczą, w ramach której dokonuję transakcji międzynarodowych (tj. wewnątrzwspólnotowych nabyć i dostaw oraz importu i eksportu). Zdarza się, że rozliczam się z kontrahentami zagranicznymi w formie kompensaty należności bądź zobowiązań. Jak mam je prawidłowo rozliczać dla celów podatkowych? Czy występują tu różnice kursowe?
RADA
Przy rozliczaniu należności i zobowiązań, wyrażonych w walucie obcej, w formie kompensaty wierzytelność niższa zostaje umorzona względem wierzytelności wyższej. Z powodu braku płatności dokonywanych w drodze faktycznych transferów pieniężnych nie mają zastosowania przepisy podatkowe o różnicach kursowych.

UZASADNIENIE
Kompensata jest sposobem umorzenia wierzytelności wzajemnych, gdy kontrahenci są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami. Wówczas każda ze stron może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony. Na skutek kompensaty obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.
W momencie dokonywania kompensaty należności i zobowiązań nie ustala się różnic kursowych, gdyż nie ma faktycznych przepływów pieniężnych. Takie stanowisko prezentują także organy podatkowe (np. postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnika Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście z 18 kwietnia 2006 r., sygn. USII/423/05/06/G.Z.).
Definicja potrącenia wierzytelności, czyli kompensaty, znajduje się w Kodeksie cywilnym. Aby kompensata była skuteczna, muszą być spełnione przesłanki z art. 498–505 k.c. Przepisy o różnicach kursowych będą miały zastosowanie jedynie do części nieobjętej kompensatą.
Oznacza to, że do nieskompensowanej różnicy regulowanej gotówkowo mają zastosowanie przepisy o różnicach kursowych oraz będzie możliwe powiększenie lub zmniejszenie kosztów bądź przychodów. I tak, jeżeli:
przychody wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich uzyskania i dniem faktycznego otrzymania występują różne kursy walut, przychody te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu kupna walut z dnia faktycznego otrzymania przychodów, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał uzyskujący przychód, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia uzyskania przychodu,
koszty wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich zarachowania i dniem zapłaty występują różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia zarachowania kosztów.

Przykład 1
Polski kontrahent ma należność N – 10 000 euro, zarachowaną 4 kwietnia 2006 r., przeliczoną po średnim kursie NBP (1 euro = 3,98 zł) – 39 800 zł.
Zagraniczny kontrahent ma zobowiązanie Z – 8000 euro.
Kompensata: N – Z = 10 000 euro – 8000 euro = 2000 euro.
17 maja 2006 r. polski kontrahent otrzymał przychód, stanowiący nieskompensowaną należność, w wysokości 2000 euro, który należy przeliczyć, stosując kurs kupna banku podatnika (1 euro = 3,78 zł) – 7560 zł.
Wartość 2000 euro z dnia 4 kwietnia 2006 r. po przeliczeniu po średnim kursie NBP to 7960 zł.
Różnice kursowe związane z nieskompensowaną należnością: 7560 zł – 7960 zł = –400 zł, stanowią kwotę pomniejszającą przychód podatnika w związku z ich ujemną wartością. Gdyby różnica była dodatnia, podatnik musiałby powiększyć swój przychód.

Przykład 2
Polski kontrahent ma zobowiązanie Z – 8000 euro zarachowane 4 kwietnia 2006 r., przeliczone po średnim kursie NBP (1 euro = 3,98 zł) – 31 840 zł.
Zagraniczny kontrahent ma należność N – 10 000 euro.
Kompensata: N – Z = 10 000 euro – 8000 euro = 2000 euro.
17 maja 2006 r. polski kontrahent poniósł koszt – zapłacił nieskompensowane zobowiązanie w wysokości 2000 euro, przeliczone z zastosowaniem kursu sprzedaży banku podatnika (1 euro = 3,80 zł) – 7600 zł.
Wartość 2000 euro z 4 kwietnia 2006 r., po przeliczeniu po średnim kursie NBP, to 7960 zł.
Różnice kursowe dotyczące nieskompensowanego zobowiązania: 7600 zł – 7960 zł = –360 zł, stanowią kwotę pomniejszającą koszt podatnika na skutek ich ujemnej wartości. Gdyby różnica była dodatnia, podatnik musiałby powiększyć koszt.
Przepisy dotyczące różnic kursowych, tak jak w przypadku kompensaty, nie będą miały zastosowania do wymiany barterowej dokonywanej między kontrahentem polskim i zagranicznym, jeżeli wartość towarów będących przedmiotem wymiany barterowej będzie wyrażona w walucie obcej. Potwierdzenie prawidłowości takiego rozliczenia podatku można znaleźć w orzecznictwie, np. w wyroku NSA z 30 sierpnia 1995 r., sygn. akt III SA 71/95.

• art. 12 ust. 3, art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005. Nr 183, poz. 1538
• art. 498–505 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 172, poz. 1438

Leszek Syguła
ekspert w zakresie podatków dochodowych,
prawnik, doktorant Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ulga na ekspansję

Ulga na ekspansję to jedno z rozwiązań podatkowych, które miało na celu wsparcie przedsiębiorców w pozyskiwaniu nowych rynków poprzez możliwość zaliczenia do kosztów wydatków na reklamę nowych produktów oraz udział w targach. Przepisy w tym zakresie budzą jednak liczne wątpliwości interpretacyjne, zwłaszcza w odniesieniu do podmiotów, które nie wytwarzają fizycznie produktów, lecz jedynie sprzedają je pod własną marką.

Czy można sprzedać środek trwały w czasie zawieszenia działalności gospodarczej.? Jak rozliczyć podatki od tej sprzedaży?

Wielu przedsiębiorców, którzy decydują się na zawieszenie działalności gospodarczej, zastanawia się, jak prawidłowo rozliczyć sprzedaż środków trwałych. Często pojawiają się pytania, czy w trakcie zawieszenia można sprzedać firmowy majątek i czy od takiej transakcji należy odprowadzić podatek. Wbrew pozorom, sprawa nie jest skomplikowana.

CFO w firmie – dlaczego warto go docenić, zwłaszcza w sytuacji kryzysowej

O roli dyrektorów finansowych w zarządzaniu kryzysowym na przykładzie sytuacji, w jakiej znalazły się międzynarodowe organizacje pozarządowe – pisze Jarosław Czubacki, Head of Finance w Fundacji Save the Children Polska.

KSeF tuż za rogiem! Księgowi mówią jasno: za zgodność e-faktur odpowiadać będą przedsiębiorcy

KSeF już jest na horyzoncie. Przedsiębiorcy wciąż jednak zwlekają z przygotowaniami do e-faktur, licząc na pomoc księgowych z biur rachunkowych. Tymczasem to oni sami będą odpowiadać za zgodność z nowymi przepisami. Jak dobrze przygotować firmę i uniknąć kosztownych potknięć? Sprawdź, co zrobić już teraz.

REKLAMA

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Wielką Brytanią – kompendium wiedzy dla polskich rezydentów podatkowych

W erze globalnej mobilności zawodowej i kapitałowej coraz więcej Polaków uzyskuje dochody z zagranicy. Najczęściej chodzi o Wielką Brytanię – kraj, który od lat przyciąga naszych obywateli do pracy, prowadzenia działalności gospodarczej czy inwestowania. W takim kontekście kluczowa staje się znajomość zasad opodatkowania dochodów uzyskiwanych w UK przez osoby będące polskimi rezydentami podatkowymi.

Prof. W. Modzelewski: VAT unijny to największe zagrożenie dla uczciwych podatników. Trzeba zrezygnować z pozornych działań uszczelniających i napisać od nowa ustawę o VAT

Powoli ale skutecznie przebija się do świadomości podatników diagnoza, że VAT unijny, wprowadzony w Polsce w 2004 r., był od początku nieznaną w historii pułapką zastawioną nie tylko na nasze państwo, lecz również na dziesiątki tysięcy naiwnych i uczciwych podatników, którzy mieli być (i są nadal) ofiarami tego eksperymentu – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ordynacja podatkowa - MF szykuje liczne zmiany od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR i wiele innych nowości w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

REKLAMA

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA