REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prawidłowo rozliczyć kompensatę należności i zobowiązań w walucie obcej

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Prowadzę działalność gospodarczą, w ramach której dokonuję transakcji międzynarodowych (tj. wewnątrzwspólnotowych nabyć i dostaw oraz importu i eksportu). Zdarza się, że rozliczam się z kontrahentami zagranicznymi w formie kompensaty należności bądź zobowiązań. Jak mam je prawidłowo rozliczać dla celów podatkowych? Czy występują tu różnice kursowe?
RADA
Przy rozliczaniu należności i zobowiązań, wyrażonych w walucie obcej, w formie kompensaty wierzytelność niższa zostaje umorzona względem wierzytelności wyższej. Z powodu braku płatności dokonywanych w drodze faktycznych transferów pieniężnych nie mają zastosowania przepisy podatkowe o różnicach kursowych.

UZASADNIENIE
Kompensata jest sposobem umorzenia wierzytelności wzajemnych, gdy kontrahenci są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami. Wówczas każda ze stron może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony. Na skutek kompensaty obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.
W momencie dokonywania kompensaty należności i zobowiązań nie ustala się różnic kursowych, gdyż nie ma faktycznych przepływów pieniężnych. Takie stanowisko prezentują także organy podatkowe (np. postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnika Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście z 18 kwietnia 2006 r., sygn. USII/423/05/06/G.Z.).
Definicja potrącenia wierzytelności, czyli kompensaty, znajduje się w Kodeksie cywilnym. Aby kompensata była skuteczna, muszą być spełnione przesłanki z art. 498–505 k.c. Przepisy o różnicach kursowych będą miały zastosowanie jedynie do części nieobjętej kompensatą.
Oznacza to, że do nieskompensowanej różnicy regulowanej gotówkowo mają zastosowanie przepisy o różnicach kursowych oraz będzie możliwe powiększenie lub zmniejszenie kosztów bądź przychodów. I tak, jeżeli:
przychody wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich uzyskania i dniem faktycznego otrzymania występują różne kursy walut, przychody te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu kupna walut z dnia faktycznego otrzymania przychodów, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał uzyskujący przychód, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia uzyskania przychodu,
koszty wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich zarachowania i dniem zapłaty występują różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia zarachowania kosztów.

Przykład 1
Polski kontrahent ma należność N – 10 000 euro, zarachowaną 4 kwietnia 2006 r., przeliczoną po średnim kursie NBP (1 euro = 3,98 zł) – 39 800 zł.
Zagraniczny kontrahent ma zobowiązanie Z – 8000 euro.
Kompensata: N – Z = 10 000 euro – 8000 euro = 2000 euro.
17 maja 2006 r. polski kontrahent otrzymał przychód, stanowiący nieskompensowaną należność, w wysokości 2000 euro, który należy przeliczyć, stosując kurs kupna banku podatnika (1 euro = 3,78 zł) – 7560 zł.
Wartość 2000 euro z dnia 4 kwietnia 2006 r. po przeliczeniu po średnim kursie NBP to 7960 zł.
Różnice kursowe związane z nieskompensowaną należnością: 7560 zł – 7960 zł = –400 zł, stanowią kwotę pomniejszającą przychód podatnika w związku z ich ujemną wartością. Gdyby różnica była dodatnia, podatnik musiałby powiększyć swój przychód.

Przykład 2
Polski kontrahent ma zobowiązanie Z – 8000 euro zarachowane 4 kwietnia 2006 r., przeliczone po średnim kursie NBP (1 euro = 3,98 zł) – 31 840 zł.
Zagraniczny kontrahent ma należność N – 10 000 euro.
Kompensata: N – Z = 10 000 euro – 8000 euro = 2000 euro.
17 maja 2006 r. polski kontrahent poniósł koszt – zapłacił nieskompensowane zobowiązanie w wysokości 2000 euro, przeliczone z zastosowaniem kursu sprzedaży banku podatnika (1 euro = 3,80 zł) – 7600 zł.
Wartość 2000 euro z 4 kwietnia 2006 r., po przeliczeniu po średnim kursie NBP, to 7960 zł.
Różnice kursowe dotyczące nieskompensowanego zobowiązania: 7600 zł – 7960 zł = –360 zł, stanowią kwotę pomniejszającą koszt podatnika na skutek ich ujemnej wartości. Gdyby różnica była dodatnia, podatnik musiałby powiększyć koszt.
Przepisy dotyczące różnic kursowych, tak jak w przypadku kompensaty, nie będą miały zastosowania do wymiany barterowej dokonywanej między kontrahentem polskim i zagranicznym, jeżeli wartość towarów będących przedmiotem wymiany barterowej będzie wyrażona w walucie obcej. Potwierdzenie prawidłowości takiego rozliczenia podatku można znaleźć w orzecznictwie, np. w wyroku NSA z 30 sierpnia 1995 r., sygn. akt III SA 71/95.

• art. 12 ust. 3, art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005. Nr 183, poz. 1538
• art. 498–505 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 172, poz. 1438

Leszek Syguła
ekspert w zakresie podatków dochodowych,
prawnik, doktorant Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jaka inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

Podatek od prezentu ślubnego - kiedy trzeba zapłacić. Prawo rozróżnia 3 kategorie darczyńców i 3 limity wartości darowizn

Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania. Fiskus przewidział dla darowizn konkretne przepisy prawa podatkowego i lepiej je znać, zanim wpędzimy się w kłopoty, zostawiając grube rysy na pięknych ślubnych wspomnieniach. Szczególnie kłopotliwa może być gotówka. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl tłumaczy, co zrobić z weselnymi kopertami i kosztownymi podarunkami.

Stopy procentowe NBP 2025: w lipcu obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 1-2 lipca 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 3 lipca 2025 r. 5,00 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy oczekiwali braku zmian w lipcu.

Jak legalnie wypłacić pieniądze ze spółki z o.o. Zasady i skutki podatkowe. Adwokat wyjaśnia wszystkie najważniejsze sposoby

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to popularna forma prowadzenia biznesu w Polsce, ceniona za ograniczenie ryzyka osobistego wspólników. Niesie ona jednak ze sobą szczególną cechę – tzw. podwójne opodatkowanie zysków. Oznacza to, że najpierw sama spółka płaci podatek CIT od swojego dochodu (9% lub 19%), a następnie, gdy zysk jest wypłacany wspólnikom, wspólnik musi zapłacić podatek dochodowy PIT od otrzymanych środków. Dla wielu początkujących przedsiębiorców jest to duże zaskoczenie, ponieważ w jednoosobowej działalności gospodarczej można swobodnie dysponować zyskiem i płaci się podatek tylko raz. W spółce z o.o. majątek spółki jest odrębny od majątku prywatnego właścicieli, więc każda wypłata pieniędzy ze spółki na rzecz wspólnika lub członka zarządu musi mieć podstawę prawną. Poniżej przedstawiamy wszystkie legalne metody „wyjęcia” środków ze spółki z o.o., wraz z krótkim omówieniem zasad ich stosowania oraz konsekwencji podatkowych i ewentualnych ryzyk.

REKLAMA

Odpowiedzialność członków zarządu za długi i niezapłacone podatki spółki z o.o. Kiedy powstaje i jakie są sankcje? Jak ograniczyć ryzyko?

W świadomości wielu przedsiębiorców panuje przekonanie, że założenie spółki z o.o. jest swoistym „bezpiecznikiem” – że prowadząc działalność w tej formie, nie odpowiadają oni osobiście za zobowiązania. I rzeczywiście – to spółka, jako osoba prawna, ponosi odpowiedzialność za swoje długi. Jednak ta zasada ma wyjątki. Najważniejszym z nich jest art. 299 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), który otwiera drogę do pociągnięcia członków zarządu do odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki.

Zakładanie spółki z o.o. w 2025 roku. Adwokat radzi jak to zrobić krok po kroku i bez błędów

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pozostaje jednym z najczęściej wybieranych modeli prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W 2025 roku proces rejestracji jest w pełni cyfrowy, a pozorne uproszczenie procedury sprawia, że wielu przedsiębiorców zakłada spółki „od ręki”, nie przewidując potencjalnych konsekwencji. Niestety, błędy popełnione na starcie mogą skutkować realnymi problemami organizacyjnymi, podatkowymi i prawnymi, które ujawniają się dopiero po miesiącach – lub latach.

Faktury ustrukturyzowanej nie da się obiektywnie (w sensie prawnym) użyć ani udostępnić poza KSeF. Co zatem będzie przedmiotem opisu i dekretacji jako dowód księgowy?

Nie da się w sensie prawnym „użyć faktury ustrukturyzowanej poza KSeF” oraz jej „udostępnić” w innej formie niż poprzez bezpośredni dostęp do KSeF – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Obowiązkowy KSeF 2026: Ministerstwo Finansów publikuje harmonogram, dokumentację API KSeF 2.0 oraz strukturę logiczną FA(3)

W dniu 30 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało szczegółową dokumentację techniczną w zakresie implementacji Krajowego Systemu e-Faktur z narzędziami wspierającymi integrację. Od dziś firmy oraz dostawcy oprogramowania do wystawiania faktur mogą rozpocząć przygotowania do wdrożenia systemu w środowisku testowym. Materiały są dostępne pod adresem: ksef.podatki.gov.pl/ksef-na-okres-obligatoryjny/wsparcie-dla-integratorow. W przypadku pytań w zakresie udostępnionej dokumentacji API KSeF 2.0 Ministerstwo Finansów prosi o kontakt za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego: ksef.podatki.gov.pl/formularz.

REKLAMA

Załączniki w KSeF tylko dla wybranych? Nowa funkcja może wykluczyć małych przedsiębiorców

Nowa funkcja w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pozwala na dodawanie załączników do faktur, ale wyłącznie w ściśle określonej formie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci ostrzegają, że rozwiązanie dostępne będzie głównie dla dużych firm, a mali przedsiębiorcy mogą zostać z dodatkowymi obowiązkami i bez realnej możliwości skorzystania z tej opcji.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

REKLAMA