REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak księgować zakup towarów rolniczych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Prowadzę pkpir i jestem podatnikiem VAT. Proszę o wyjaśnienie i pokazanie na przykładach zakupu produktów rolnych u: rolników produkujących i sprzedających towar, posiadających rachunek bankowy, oraz rolników niebędących producentami i nieposiadających kont bankowych, a więc płatnych gotówką.
Kiedy stosujemy stawkę 3%, a kiedy 5%?

RADA
Stawka VAT 3% jest stosowana przez rolników będących podatnikami VAT na „zwykłych” fakturach VAT. Wystawiają je sprzedawcy produktów rolnych. W tym przypadku rolnicy niebędący producentami. Podatek naliczony podlega więc odliczeniu na ogólnych zasadach. Stawka 5% jest stosowana na fakturach VAT RR. Kwota tego podatku stanowi zryczałtowany zwrot podatku dla rolnika ryczałtowego (tutaj: produkującego i sprzedającego towar). Może on być odliczony jako podatek naliczony u nabywcy produktów po spełnieniu warunków wskazanych w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE
Przypomnijmy, że faktura VAT RR dokumentuje transakcję kupna-sprzedaży dokonaną z rolnikiem ryczałtowym. Stanowi ponadto dokument księgowy, na podstawie którego można dokonać zapisów w pkpir oraz ewidencjach VAT.
Stosowanie 5% stawki VAT
Dokonywanie transakcji z rolnikami ryczałtowymi
Rolnikiem ryczałtowym jest rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczący usługi rolnicze (tutaj: rolnik produkujący i sprzedający towar, posiadający rachunek bankowy). Korzysta on ze zwolnienia przedmiotowego od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Wyjątek stanowią rolnicy obowiązani na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Posiadanie statusu rolnika ryczałtowego oznacza w praktyce zwolnienie od opłacania VAT i jednocześnie prawo do otrzymania 5% zryczałtowanego zwrotu podatku. Wypłaty tej na rzecz rolnika dokonuje jego kontrahent, czyli nabywca produktów rolnych lub usług rolniczych. Ponadto to właśnie nabywca jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT RR. Oryginał faktury przekazuje rolnikowi, a kopię zatrzymuje sobie.
Oznacza to, że nabywając produkty rolne od rolnika ryczałtowego nabywca do kwoty należności musi doliczyć 5% VAT i całość wypłacić rolnikowi. Te 5% podatku (dla rolnika – zryczałtowanego zwrotu podatku) może podlegać odliczeniu jako podatek naliczony.
Fakt, iż rolnik nie posiada rachunku bankowego, nie oznacza, że nie może być rolnikiem ryczałtowym. Jednak uregulowanie należności gotówką za zakup produktów rolnych od takiej osoby pozbawi nabywcę prawa do odliczenia podatku zawartego w fakturze VAT RR.
Jak już bowiem wspomniano, 5% zryczałtowany zwrot podatku wykazany na fakturze VAT RR jest dla nabywcy podatkiem naliczonym. Podlega on jednak odliczeniu na szczególnych zasadach.
Warunki odliczenia podatku naliczonego z faktury VAT RR
Otóż chcąc odliczyć taki podatek, nabywca musi spełnić łącznie następujące warunki:
• nabycie produktów rolnych musi być związane ze sprzedażą opodatkowaną,
• zapłaty należności za nabycie tych produktów (łącznie z 5% zryczałtowanym zwrotem podatku) należy dokonać na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż w ciągu 14 dni, licząc od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z nabywcą określającą dłuższe terminy płatności,
• w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie produktów rolnych.
Odliczenia można dokonać dopiero w tym miesiącu, w którym nastąpi zapłata.
Analiza tych warunków prowadzi do wniosku, że gotówkowa realizacja zapłaty za nabycie produktów rolnych od rolnika ryczałtowego uniemożliwia nabywcy odliczenie 5% zwrotu podatku, mimo że go dokona na rzecz tego rolnika.
Odmowa przez rolnika podania danych niezbędnych do wystawienia faktury VAT RR
Może się zdarzyć, że rolnik odmówi podania danych niezbędnych do wystawienia faktury VAT RR. Wówczas nabywca, który prowadzi ewidencję w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, może takie nabycie udokumentować dowodem wewnętrznym. Dowód taki można wystawić m.in. w przypadku dokonania zakupu bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy produktów:
• roślinnych i zwierzęcych,
• nieprzerobionych sposobem przemysłowym albo przerobionych, gdy polegało to wyłącznie na:
• kiszeniu produktów roślinnych,
• przetwórstwie mleka,
• uboju zwierząt i
• obróbce poubojowej.
Oczywiście na dowodzie wewnętrznym nabywca nie wykaże 5% zwrotu podatku, ponieważ ten może zostać naliczony wyłącznie na fakturze VAT RR.
Stosowanie 3% stawki VAT
Stawkę 3% podatku VAT w stosunku do sprzedaży produktów rolnych stosują natomiast sprzedawcy, którzy nie zawsze są rolnikami i są zarejestrowanymi podatnikami VAT (tutaj: rolnicy niebędący producentami i nieposiadający kont bankowych, a więc płatnych gotówką). Stawka ta dotyczy sprzedaży towarów wymienionych w załączniku nr 6 do ustawy o podatku od towarów i usług. Nabycie od takich osób produktów rolnych nie podlega wykazaniu na fakturze VAT RR, tylko na „zwykłej” fakturze VAT. Ponadto warto zauważyć, że fakturę tę wystawia rolnik-sprzedawca, a nie nabywca. Dla rolnika 3% VAT jest podatkiem należnym, a dla nabywcy naliczonym.
Ujęcie zakupu produktów rolnych w pkpir
Księgowanie zakupu produktów rolnych w pkpir zależy od tego, w jaki sposób został on udokumentowany. W przypadku gdy jest to faktura VAT RR, zakup należy ująć w wartości pomniejszonej o 5% VAT (zryczałtowany zwrot podatku), ponieważ podlega on odliczeniu jako podatek naliczony. Nabycie udokumentowane fakturą VAT podlega ujęciu w księdze w kwocie netto. Oczywiście w obu przypadkach ma to miejsce wówczas, gdy nabycie jest związane ze sprzedażą opodatkowaną i podatnikowi przysługuje prawo odliczenia VAT zawartego w fakturze.
Natomiast zakup udokumentowany dowodem wewnętrznym podlega ujęciu w pełnej wartości, w jakiej został wystawiony.
W ewidencji VAT zawierającej zestawienie zakupów dających prawo do odliczenia VAT należy ująć zarówno faktury VAT, jak i faktury VAT RR. Właściwe będzie ich ujęcie oczywiście w rozliczeniu za te miesiące, w których spełniono wszystkie warunki do dokonania odliczenia.

PRZYKŁAD
Pan Zygmunt prowadzi sklep spożywczo-warzywniczy. Warzywa i owoce nabywa bezpośrednio od rolników. 4 czerwca nabył:
– owoce o łącznej wartości 200 zł od rolnika ryczałtowego. Zakup udokumentowano fakturą VAT RR, doliczając do tej kwoty 5% zwrot podatku, czyli 10 zł (zapłaty w kwocie 210 zł dokonano na rachunek bankowy rolnika w ciągu 7 dni),
– warzywa od rolnika będącego zarejestrowanym podatnikiem VAT, co udokumentowano fakturą VAT: netto 300 zł, VAT 3% 9 zł, brutto 309 zł,

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


– owoce o łącznej wartości 90 zł od rolnika, który nie podał danych niezbędnych do wystawienia faktury VAT RR. Na potwierdzenie tego zakupu pan Zygmunt wystawił dowód wewnętrzny.
Ujęto to w księdze:
W ewidencji VAT za czerwiec ujęto zakupy dokonane na podstawie faktury VAT RR i faktury VAT, odliczając odpowiednio: 5% podatku (10 zł) i 3% podatku (9 zł).

• art. 2 pkt 19, art. 86 ust. 2 pkt 3, art. 115–118, art. 146 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
• § 12 ust. 3 pkt 1, § 14 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów – Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 282, poz. 2807

Joanna Krawczyk
doradca podatkowy, właścicielka kancelarii podatkowej
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

REKLAMA

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o pełnym zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

REKLAMA

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

REKLAMA