REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak księgować zakup towarów rolniczych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Prowadzę pkpir i jestem podatnikiem VAT. Proszę o wyjaśnienie i pokazanie na przykładach zakupu produktów rolnych u: rolników produkujących i sprzedających towar, posiadających rachunek bankowy, oraz rolników niebędących producentami i nieposiadających kont bankowych, a więc płatnych gotówką.
Kiedy stosujemy stawkę 3%, a kiedy 5%?

RADA
Stawka VAT 3% jest stosowana przez rolników będących podatnikami VAT na „zwykłych” fakturach VAT. Wystawiają je sprzedawcy produktów rolnych. W tym przypadku rolnicy niebędący producentami. Podatek naliczony podlega więc odliczeniu na ogólnych zasadach. Stawka 5% jest stosowana na fakturach VAT RR. Kwota tego podatku stanowi zryczałtowany zwrot podatku dla rolnika ryczałtowego (tutaj: produkującego i sprzedającego towar). Może on być odliczony jako podatek naliczony u nabywcy produktów po spełnieniu warunków wskazanych w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE
Przypomnijmy, że faktura VAT RR dokumentuje transakcję kupna-sprzedaży dokonaną z rolnikiem ryczałtowym. Stanowi ponadto dokument księgowy, na podstawie którego można dokonać zapisów w pkpir oraz ewidencjach VAT.
Stosowanie 5% stawki VAT
Dokonywanie transakcji z rolnikami ryczałtowymi
Rolnikiem ryczałtowym jest rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczący usługi rolnicze (tutaj: rolnik produkujący i sprzedający towar, posiadający rachunek bankowy). Korzysta on ze zwolnienia przedmiotowego od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Wyjątek stanowią rolnicy obowiązani na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Posiadanie statusu rolnika ryczałtowego oznacza w praktyce zwolnienie od opłacania VAT i jednocześnie prawo do otrzymania 5% zryczałtowanego zwrotu podatku. Wypłaty tej na rzecz rolnika dokonuje jego kontrahent, czyli nabywca produktów rolnych lub usług rolniczych. Ponadto to właśnie nabywca jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT RR. Oryginał faktury przekazuje rolnikowi, a kopię zatrzymuje sobie.
Oznacza to, że nabywając produkty rolne od rolnika ryczałtowego nabywca do kwoty należności musi doliczyć 5% VAT i całość wypłacić rolnikowi. Te 5% podatku (dla rolnika – zryczałtowanego zwrotu podatku) może podlegać odliczeniu jako podatek naliczony.
Fakt, iż rolnik nie posiada rachunku bankowego, nie oznacza, że nie może być rolnikiem ryczałtowym. Jednak uregulowanie należności gotówką za zakup produktów rolnych od takiej osoby pozbawi nabywcę prawa do odliczenia podatku zawartego w fakturze VAT RR.
Jak już bowiem wspomniano, 5% zryczałtowany zwrot podatku wykazany na fakturze VAT RR jest dla nabywcy podatkiem naliczonym. Podlega on jednak odliczeniu na szczególnych zasadach.
Warunki odliczenia podatku naliczonego z faktury VAT RR
Otóż chcąc odliczyć taki podatek, nabywca musi spełnić łącznie następujące warunki:
• nabycie produktów rolnych musi być związane ze sprzedażą opodatkowaną,
• zapłaty należności za nabycie tych produktów (łącznie z 5% zryczałtowanym zwrotem podatku) należy dokonać na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż w ciągu 14 dni, licząc od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z nabywcą określającą dłuższe terminy płatności,
• w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie produktów rolnych.
Odliczenia można dokonać dopiero w tym miesiącu, w którym nastąpi zapłata.
Analiza tych warunków prowadzi do wniosku, że gotówkowa realizacja zapłaty za nabycie produktów rolnych od rolnika ryczałtowego uniemożliwia nabywcy odliczenie 5% zwrotu podatku, mimo że go dokona na rzecz tego rolnika.
Odmowa przez rolnika podania danych niezbędnych do wystawienia faktury VAT RR
Może się zdarzyć, że rolnik odmówi podania danych niezbędnych do wystawienia faktury VAT RR. Wówczas nabywca, który prowadzi ewidencję w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, może takie nabycie udokumentować dowodem wewnętrznym. Dowód taki można wystawić m.in. w przypadku dokonania zakupu bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy produktów:
• roślinnych i zwierzęcych,
• nieprzerobionych sposobem przemysłowym albo przerobionych, gdy polegało to wyłącznie na:
• kiszeniu produktów roślinnych,
• przetwórstwie mleka,
• uboju zwierząt i
• obróbce poubojowej.
Oczywiście na dowodzie wewnętrznym nabywca nie wykaże 5% zwrotu podatku, ponieważ ten może zostać naliczony wyłącznie na fakturze VAT RR.
Stosowanie 3% stawki VAT
Stawkę 3% podatku VAT w stosunku do sprzedaży produktów rolnych stosują natomiast sprzedawcy, którzy nie zawsze są rolnikami i są zarejestrowanymi podatnikami VAT (tutaj: rolnicy niebędący producentami i nieposiadający kont bankowych, a więc płatnych gotówką). Stawka ta dotyczy sprzedaży towarów wymienionych w załączniku nr 6 do ustawy o podatku od towarów i usług. Nabycie od takich osób produktów rolnych nie podlega wykazaniu na fakturze VAT RR, tylko na „zwykłej” fakturze VAT. Ponadto warto zauważyć, że fakturę tę wystawia rolnik-sprzedawca, a nie nabywca. Dla rolnika 3% VAT jest podatkiem należnym, a dla nabywcy naliczonym.
Ujęcie zakupu produktów rolnych w pkpir
Księgowanie zakupu produktów rolnych w pkpir zależy od tego, w jaki sposób został on udokumentowany. W przypadku gdy jest to faktura VAT RR, zakup należy ująć w wartości pomniejszonej o 5% VAT (zryczałtowany zwrot podatku), ponieważ podlega on odliczeniu jako podatek naliczony. Nabycie udokumentowane fakturą VAT podlega ujęciu w księdze w kwocie netto. Oczywiście w obu przypadkach ma to miejsce wówczas, gdy nabycie jest związane ze sprzedażą opodatkowaną i podatnikowi przysługuje prawo odliczenia VAT zawartego w fakturze.
Natomiast zakup udokumentowany dowodem wewnętrznym podlega ujęciu w pełnej wartości, w jakiej został wystawiony.
W ewidencji VAT zawierającej zestawienie zakupów dających prawo do odliczenia VAT należy ująć zarówno faktury VAT, jak i faktury VAT RR. Właściwe będzie ich ujęcie oczywiście w rozliczeniu za te miesiące, w których spełniono wszystkie warunki do dokonania odliczenia.

PRZYKŁAD
Pan Zygmunt prowadzi sklep spożywczo-warzywniczy. Warzywa i owoce nabywa bezpośrednio od rolników. 4 czerwca nabył:
– owoce o łącznej wartości 200 zł od rolnika ryczałtowego. Zakup udokumentowano fakturą VAT RR, doliczając do tej kwoty 5% zwrot podatku, czyli 10 zł (zapłaty w kwocie 210 zł dokonano na rachunek bankowy rolnika w ciągu 7 dni),
– warzywa od rolnika będącego zarejestrowanym podatnikiem VAT, co udokumentowano fakturą VAT: netto 300 zł, VAT 3% 9 zł, brutto 309 zł,

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


– owoce o łącznej wartości 90 zł od rolnika, który nie podał danych niezbędnych do wystawienia faktury VAT RR. Na potwierdzenie tego zakupu pan Zygmunt wystawił dowód wewnętrzny.
Ujęto to w księdze:
W ewidencji VAT za czerwiec ujęto zakupy dokonane na podstawie faktury VAT RR i faktury VAT, odliczając odpowiednio: 5% podatku (10 zł) i 3% podatku (9 zł).

• art. 2 pkt 19, art. 86 ust. 2 pkt 3, art. 115–118, art. 146 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
• § 12 ust. 3 pkt 1, § 14 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów – Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 282, poz. 2807

Joanna Krawczyk
doradca podatkowy, właścicielka kancelarii podatkowej
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Thermomix w kosztach prowadzonej działalności gospodarczej? To możliwe, ale nie u każdego. Zasady są proste, ale nie każdy je zna

Czy Thermomix może przyczynić się do uzyskania przez przedsiębiorcę przychodów? Na to pytanie dotyczące rozliczeń podatkowych osób prowadzących działalność gospodarczą nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wiadomo jednak, jakimi kryteriami należy się kierować dokonując w tym zakresie niezbędnej oceny.

Geopolityka zaczyna sterować światowym handlem i logistyką

OECD ostrzega, że masowy reshoring może kosztować świat 18 proc. spadku w handlu i 5 proc. ubytku w PKB. Coraz więcej managerów zarządzających logistyką deklaruje jednocześnie, że szuka nowych źródeł zaopatrzenia i alternatywnych wobec Chin lokalizacji dla produkcji i inwestycji. Nie ma już żadnych wątpliwości, że globalne łańcuchy dostaw ulegają transformacji, niestety nie widać tego w Polsce, choć mamy pewne przewagi, które stawiają nas w uprzywilejowanej pozycji w Europie.

KSeF 2026: obowiązek kodowania faktur ustrukturyzowanych. Dlaczego nie uprawnienie?

Obowiązek kodowania faktur ustrukturyzowanych oraz ich elektronicznych „zastępników” nie ma obiektywnie większego sensu – twierdzi prof. dr hab. Witold Modzelewski. I postuluje nowelizację przepisów, która powinna zamienić ten obowiązek na zwykłe uprawnienie podatnika.

Prof. Modzelewski: Przepisy regulujące KSeF są sprzeczne z prawem UE

Jak twierdzi prof. dr hab. Witold Modzelewski, przepisy o KSeF są sprzeczne z art. 90 dyrektywy 2006/112/UE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, która nakazuje określić państwom członkowskim m.in. warunki zmniejszenia podstawy opodatkowania w przypadku anulowania faktur.

REKLAMA

Najczęstsze błędy w zarządzaniu finansami firmowymi: co możesz zmienić nawet od jutra

Wielu przedsiębiorców zaczyna swoją działalność z pasją i determinacją, szybko zdobywając pierwszych klientów. Jednak po kilku miesiącach pojawia się rozczarowanie: są przychody, ale brakuje gotówki. To nie przypadek – to efekt powtarzalnych błędów w zarządzaniu finansami, które można wyeliminować, jeśli tylko się je rozpozna i zrozumie.

Decyzja RPP w sprawie stóp procentowych

Rada Polityki Pieniężnej obniżyła w środę stopy procentowe o 25 pkt. bazowych; stopa referencyjna wyniesie 4,5 proc. w skali rocznej. To czwarta obniżka stóp procentowych w tym roku.

Umowy o dzieło mniej popularne. ZUS pokazał statystyki

Umowy o dzieło w Polsce pozostają domeną krótkich zleceń – aż 28 proc. trwa jeden dzień, a najwięcej wykonawców tych umów to osoby w wieku 30–39 lat. Dane ZUS za pierwsze półrocze wskazują na rosnący udział sektorów kreatywnych, takich jak informacja i komunikacja.

Reeksport po nieudanej dostawie – jak prawidłowo postąpić?

Eksport towarów poza Unię Europejską jest procesem wieloetapowym i wymaga zarówno sprawnej logistyki, jak i poprawnego dopełnienia obowiązków celnych oraz podatkowych. Pomimo starannego przygotowania, czasami zdarzają się sytuacje, w których kontrakt handlowy nie zostaje zrealizowany – odbiorca w kraju trzecim z różnych powodów nie przyjmuje przesyłki. W rezultacie towar wraca na teren Unii, co rodzi szereg pytań: jak ująć taki zwrot w dokumentacji? czy trzeba korygować rozliczenia podatkowe? jak ponownie wysłać towar zgodnie z przepisami?

REKLAMA

Księgowość influencerów i twórców internetowych. Rozliczanie: barterów, donejtów, kosztów. Kiedy trzeba zarejestrować działalność?

Jak rozliczać nowoczesne źródła dochodu i jakie wyzwania stoją przed księgowymi obsługującymi branżę kreatywną? Influencerzy i twórcy internetowi przestali być ciekawostką świata popkultury, a stali się pełnoprawnymi przedsiębiorcami. Generują znaczące przychody z reklam, współpracy z markami, sprzedaży własnych produktów czy kursów online. Obsługa księgowa tej specyficznej branży stawia przed biurami rachunkowymi nowe wyzwania. Nietypowe źródła przychodów, różnorodne formy rozliczeń, a także niejednoznaczne interpretacje podatkowe to tylko część tematów, z którymi mierzą się księgowi influencerów. Jak poprawnie rozliczać tę branżę? Na co zwrócić uwagę, by nie narazić klienta na błędy podatkowe?

KSeF w jednostkach budżetowych – wyzwania i szanse. Wywiad z dr Małgorzatą Rzeszutek

Jak wdrożenie KSeF wpłynie na funkcjonowanie jednostek sektora finansów publicznych? Jakie zagrożenia i korzyści niesie cyfrowa rewolucja w fakturowaniu? O tym rozmawiamy z dr Małgorzatą Rzeszutek, doradcą podatkowym i specjalistką w zakresie prawa podatkowego.

REKLAMA