Jak ująć w księgach koszty kancelarii prawnej windykującej należności

Koszty usług kancelarii prawnej, polegających na windykacji wierzytelności, powinny być uznawane za koszty uzyskania przychodów. Podatek VAT wykazany w fakturach za tę usługę powinien podlegać odliczeniu od podatku należnego. Trzeba jednak wskazać na rozbieżność interpretacji oraz niejednolite stanowisko NSA w stosowaniu przepisów podatkowych dotyczących wydatków ponoszonych przez przedsiębiorców na rzecz kancelarii prawnych z tytułu zleconych im windykacji wierzytelności. Pomimo że przeważająca ilość interpretacji wskazuje, by uznać koszty windykacji za koszty uzyskania przychodu, to należałoby jednak wystąpić do właściwego urzędu skarbowego z prośbą o interpretację w opisanej sprawie. W księgach rachunkowych koszty usług kancelarii prawnej w zakresie odzyskania wierzytelności mogą być ewidencjonowane na wymienionym przez Państwa koncie.

Pomimo że przeważająca ilość interpretacji wskazuje, by uznać koszty windykacji za koszty uzyskania przychodu, to istnieją również stanowiska nieuznające ich za koszty podatkowe.

Jako przykład rozumowania prowadzącego do stwierdzenia, że koszty windykacji niezapłaconych należności nie są kosztami uzyskania przychodów, można podać wyrok z 2 grudnia 2002 r. (sygn. akt I SA/Ka 1825/01), w którym Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż wydatki poniesione w związku ze zleceniem specjalistycznej firmie wykonania usług windykacyjnych nie są związane z przychodem.

Zdaniem NSA w wyniku działania firmy windykacyjnej wierzyciel odzyskał należne mu od dłużnika pieniądze, które już wcześniej były jego przychodem należnym – przed poniesieniem wydatku związanego ze zleceniem windykacji długu. W związku z tym sąd przyjął, że skoro przychód był już uprzednio należny (art. 12 ust. 3 updop), to wydatki poniesione na windykację należności nie przyczyniły się do jego osiągnięcia, co jest przesłanką konieczną, zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 updop, do uznania ich za koszty uzyskania przychodów.

Odmienne od wskazanego stanowiska przyjął Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 23 października 1998 r. (sygn. akt SA/Sz 2174/97) i z 20 marca 2003 r. (sygn. akt III SA 1505/01) oraz w wyroku z 15 października 1998 r. (sygn. akt I SA/Po 173/98).