Zamierzamy rozwiązać spółkę jawną i rozpocząć działalność w dwóch spółkach cywilnych. Chcemy, aby spółka jawna sprzedała swój majątek oraz towary handlowe spółkom cywilnym. Czy można to zrobić na podstawie faktury VAT? Czy ma tu jednak zastosowanie art. 6 ustawy? Jakie następstwa w podatku VAT niesie za sobą taki sposób zbycia spółki?
W wymienionym przypadku nie dojdzie do zbycia przedsiębiorstwa, lecz do sprzedaży składników majątkowych przedsiębiorstwa. Oznacza to, że sprzedaż ta opodatkowana jest na takich samych zasadach jak każda inna sprzedaż i powinna być udokumentowana fakturą VAT.
Przepisów ustawy o VAT nie stosuje się między innymi do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans (art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług).
Aczkolwiek pojęcie zbycia przedsiębiorstwa budzi pewne kontrowersje, w omawianym przypadku nie ulega wątpliwości, że wskazane w pytaniu czynności nie będą stanowić zbycia przedsiębiorstwa. Aby można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwo (art. 551 k.c.) jako przedmiot zbycia musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym – wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 października 1995 r., sygn. akt SA/Gd 1959/94.
Oznacza to, że sprzedaż składników majątkowych na rzecz nowo powstałych spółek cywilnych stanowi zwykłą sprzedaż (a ściśle: dostawę) dokonywaną przez podatnika. Zastosowanie mają właściwe stawki podatku dotyczące sprzedawanych towarów, a dokumentacja sprzedaży następuje poprzez wystawienie faktur VAT.
Jednocześnie należy zauważyć, iż zamiast sprzedaży wymienionych towarów możliwe jest wniesienie ich aportem. Jest to o tyle ważne, że w tym przypadku przekazanie towarów będzie korzystać ze zwolnienia od podatku (§ 8 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia wykonawczego).
Warto również zauważyć, iż jeśli na skutek sprzedaży towarów nowo powstałym spółkom dojdzie do zbycia całego majątku spółki, nie będzie konieczne dokonywanie remanentu likwidacyjnego. Wiąże się to z tym, że sporządzenie takiego remanentu nie jest konieczne, jeśli jego wartość byłaby zerowa (pismo Ministerstwa Finansów z 9 sierpnia 1996 r., Nr PP3-82221-1121/96, publ. S. Podat. 1999/1/17).
• art. 6 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535
• art. 551 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 172, poz. 1804
• § 8 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 97, poz. 970; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 224, poz. 2277
