Jaką stawkę zastosować do robót związanych z budownictwem mieszkaniowym i pozostałym

Najwięcej przemawia za przyjęciem stanowiska, zgodnie z którym jakkolwiek związek z budownictwem mieszkaniowym uprawnia stosowanie stawki 7% do całości usługi, to organy podatkowe opowiadają się z reguły za procentowym podziałem usługi na części związane z budownictwem mieszkaniowym oraz pozostałym.

Do 31 grudnia 2007 r. roboty budowlano-montażowe oraz remonty konserwacyjne związane z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą są opodatkowane stawką 7% (art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy o VAT). Za infrastrukturę towarzyszącą uważa się, zgodnie z art. 146 ust. 3 ustawy:

1) sieci rozprowadzające wraz z urządzeniami, obiektami i przyłączami do budynków mieszkalnych,

2) urządzanie i zagospodarowanie terenu w ramach przedsięwzięć i zadań budownictwa mieszkaniowego, w szczególności drogi, dojścia, dojazdy, zieleń i małą architekturę,

3) urządzenia i ujęcia wody, stacje uzdatniania wody, oczyszczalnie ścieków, kotłownie oraz sieci wodociągowe, kanalizacyjne, cieplne, elektroenergetyczne, gazowe i telekomunikacyjne

– jeżeli są one związane z obiektami budownictwa mieszkaniowego.

O ile nie ulega wątpliwości, jaka stawka obowiązuje w przypadku, gdy wymienione roboty związane są wyłącznie z obiektami budownictwa mieszkaniowego, o tyle sytuacja się komplikuje, w przypadku gdy roboty te są związane z budownictwem mieszkaniowym i pozostałym (choćby w niewielkim zakresie).

Należy wskazać co najmniej cztery możliwe stanowiska. Pierwsze z nich – najbardziej liberalne – zgodnie z którym w sytuacji takiej przysługuje podatnikowi prawo to stosowania stawki 7%. Drugie, rygorystyczne, zgodnie z którym w sytuacji takiej należy stosować stawkę 22%. Ostatnie dwa stanowiska to stanowiska pośrednie. Zgodnie z trzecim stanowiskiem w przedstawionej sytuacji podatnik powinien podzielić usługę na związaną z budownictwem mieszkaniowym i pozostałym i zastosować do nich oddzielne stawki. W myśl ostatniego ze stanowisk, decydujący dla zastosowania stawki jest przeważający charakter budynków, z którymi związana jest dana usługa.

Z wymienionych stanowisk z pewnością należy odrzucić drugie z nich. Z pozostałych stanowisk za najbardziej słuszne należy uznać pierwsze. Skoro bowiem ustawodawca wymaga jedynie związku z obiektami budownictwa mieszkaniowego, a nie określa minimalnego zakresu tego związku, należy dojść do wniosku, że dla stosowania stawki 7% wystarczający jest jakikolwiek związek (co istotne, wśród specjalistów istnieje bardzo duża grupa zwolenników tego stanowiska).

Tym niemniej z analizy wyjaśnień organów podatkowych wynika, że opowiadają się one za trzecim stanowiskiem. Przykładowo, w piśmie z 3 września 2004 r. (nr US-PP-443/20/04) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Lesku wyjaśnił, że: ponieważ przepisy ww. ustawy nie przewidują zastosowania stawki preferencyjnej dla robót budowlano-montażowych, dotyczących innej infrastruktury niż infrastruktura towarzysząca budownictwu mieszkaniowemu, dlatego należy uznać, że stawka preferencyjna (7%), wynikająca z art. 146 ustawy odnosi się jedynie do tej części wartości inwestycji, która odpowiada procentowemu udziałowi, w jakim ta inwestycja będzie służyła obiektom budownictwa mieszkaniowego. Natomiast w pozostałym zakresie będzie opodatkowana stawką 22-procentową, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym gmina winna we własnym zakresie ustalić procentowy udział. Aczkolwiek stanowisko to budzi istotne wątpliwości (trudno znaleźć uzasadnienie podziału jednorodnej usługi na części opodatkowane różnymi stawkami podatku), jednak fakt, iż reprezentują je organy podatkowe, stanowi jego niewątpliwą zaletę.