Czy na podstawie postanowienia komornika o umorzeniu postępowania, wobec bezskuteczności egzekucji, możemy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kwotę nieściągalnych należności od kontrahenta? Jeśli tak, to w jakiej kwocie: netto czy brutto? Co z ewentualną kwotą VAT? Jesteśmy spółką jawną prowadzącą księgę przychodów i rozchodów.
RADA
Nieściągalna wierzytelność może zostać uwzględniona w kosztach uzyskania przychodów na podstawie postanowienia komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji. Wierzytelność należy uwzględnić w kosztach w takiej wartości, w jakiej uprzednio została uwzględniona jako przychód należny. Dla podatnika VAT będzie to wartość netto, czyli bez należnego VAT.
UZASADNIENIE
Nieściągalną wierzytelność można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, gdy zostaną spełnione następujące warunki:
- wierzytelność została wcześniej zaliczona do przychodów należnych i
- nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona.
Uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności musi być potwierdzone odpowiednim dokumentem sporządzonym przez organ egzekucyjny,
sąd lub samego podatnika. W przypadku komornika jako organu egzekucyjnego dokumentem potwierdzającym nieściągalność wierzytelności jest postanowienie komornika o nieściągalności, uznane przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu. Takim rodzajem dokumentu jest postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji. Na podstawie tego postanowienia może Pan zaliczyć wierzytelność do kosztów, ujmując ją w kolumnie pkpir - „pozostałe wydatki”.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Wierzytelności nieściągalne można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie postanowienia o umorzeniu postępowania z powodu bezskuteczności egzekucji. Wówczas ich wartość powinna zostać ujęta w księdze podatkowej w kolumnie „pozostałe wydatki”.
Warto tutaj wspomnieć, że o tym, kiedy należy ująć nieściągalną wierzytelność na podstawie postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, decyduje sam
podatnik. Nie musi tego wcale robić od razu po otrzymaniu postanowienia, jeżeli według jego oceny istnieje szansa wyegzekwowania należności, np. z nowego majątku dłużnika. Oznacza to, że
podatnik ma
prawo wyboru, w którym roku podatkowym dokona odpisu należności do kosztów. Może również się powstrzymać od zaliczania jej do kosztów, jeżeli uzna, że istnieje szansa uregulowania długu. Takie stanowisko zostało potwierdzone w piśmie Łódzkiego Urzędu Skarbowego z 15 marca 2006 (nr ŁUS-II-2-23/31/06/AT), w którym czytamy, że:
"Żaden z przepisów nie określa, że nieściągalną wierzytelność można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tylko w roku podatkowym, w którym komornik wydał postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. (...) Niezaliczenie do kosztów uzyskania przychodów w danym roku podatkowym, mimo wydania w tym roku postanowienia, (...) oznacza, iż
wierzyciel widzi jeszcze możliwość wyegzekwowania jej od dłużnika i podejmuje w tym kierunku działania. (...) Moment ujawnienia skutku prawnego [tj. uznania wierzytelności za nieściągalną i ujęcia jej w kosztach - przyp. aut.] zależy zatem od działań podatnika, których czas trwania nie został w żaden sposób ograniczony (...)."
Warto jednak pamiętać, że brak starań o wyegzekwowanie długu prowadzi nieuchronnie do jego przedawnienia. Przedawnione wierzytelności nie podlegają natomiast zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.
Jeżeli chodzi o kwestię wartości, w jakiej należy ująć nieściągalną wierzytelność w kosztach, to należy podkreślić, że istnieje tu bezpośrednia zależność pomiędzy tą wartością a kwotą, w jakiej ta wierzytelność została wcześniej ujęta w przychodach. U podatnika
VAT przychodem jest należność pomniejszona o należny VAT. Ponieważ
wierzytelność stała się uprzednio przychodem w kwocie netto, to obecnie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów jako wierzytelność nieściągalna również w kwocie netto, czyli bez
VAT.
Podstawa prawna:
- art. 14 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 17, pkt 20, ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 249, poz. 1824
Joanna Krawczyk
doradca podatkowy