REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w zakresie VAT - obowiązki osób zobowiązanych do zapłaty podatku

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Odrębnym problemem, którym w swoich rozstrzygnięciach zajął się Europejski Trybunał Sprawiedliwości, są obowiązki osób zobowiązanych do zapłaty podatku.
Zgodnie z przepisami art. 22 Szóstej Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku – każdy podatnik VAT został zobowiązany do:
a) zgłaszania rozpoczęcia, zmiany i zakończenia swojej działalności jako podatnika,
b) prowadzenia rachunkowości w sposób wystarczająco szczegółowy, aby umożliwić zastosowanie podatku od wartości dodanej oraz kontrolę przez organ podatkowy,
c) wystawiania faktury lub innego podobnego dokumentu uznawanego za fakturę w odniesieniu do wszystkich dostarczanych towarów i usług innemu podatnikowi i zachowania jego kopii,
d) wystawiania faktury w odniesieniu do płatności otrzymanych od innego podatnika, zanim dostawa towarów lub świadczenie usług zostanie dokonane.
Przepisy prawa wspólnotowego zawierają również wskazania co do minimalnej treści faktury. Zgodnie z nimi powinna ona zawierać:
a) cenę netto (bez podatku) i cenę brutto,
b) kwotę podatku należnego z rozbiciem na poszczególne stawki podatkowe,
c) kwoty obrotów objęte zwolnieniem podatkowym.
Ponadto w prawie wspólnotowym zezwolono państwom członkowskim na ustalenie w przepisach prawa krajowego kryteriów, według których można określić, kiedy dokument może być uznany za fakturę.
Nakazano w nim również, aby każdy podatnik składał deklarację podatkową w terminie ustalonym przez każde z państw członkowskich. Równocześnie zastrzeżono, że termin ten nie może przekraczać dwóch miesięcy od zakończenia każdego z okresów rozliczeniowych. Jednak okres rozliczeniowy może być ustalony przez każde z państw członkowskich na jeden, dwa lub trzy miesiące. Dopuszczono jednak, aby państwa członkowskie mogły ustalić inne okresy rozliczeniowe, pod warunkiem że nie będą one przekraczać 1 roku.
W przepisach prawa wspólnotowego określono również, co musi znaleźć się w deklaracji na potrzeby VAT. Muszą tam znaleźć się wszystkie niezbędne informacje potrzebne do obliczenia należnego podatku oraz dokonanych odliczeń, w danym przypadku, łącznie z całkowitą kwotą transakcji odnoszących się do tego podatku i odliczeń oraz całkowitą kwotą dostaw zwolnionych z podatku, jeśli wydaje się to niezbędne dla ustalenia podstawy wymiaru podatku.
Zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego każdy podatnik płaci kwotę netto podatku od wartości dodanej przy składaniu deklaracji podatkowej. Przepisy prawa wspólnotowego zezwalają państwom członkowskim na ustalenie innej daty płatności tej kwoty lub mogą ustalić wpłaty o charakterze zaliczkowym.
Równocześnie prawo wspólnotowe zezwoliło państwom członkowskim na nałożenie na podatnika obowiązku złożenia zeznania rocznego, zawierającego wskazane powyżej informacje, lecz dotyczące wszystkich transakcji dokonywanych w roku poprzednim.
Przepisy prawa wspólnotowego nakazują państwom członkowskim podjęcie wszelkich koniecznych środków w celu zapewnienia, aby osoby, które zgodnie z art. 21 ust. 1 lit. a) i b) uważane są za zobowiązane do zapłaty podatku zamiast podatnika mającego przedsiębiorstwo w innym kraju lub które są solidarnie zobowiązane do zapłaty, wypełniły powyżej wymienione obowiązki związane z deklaracją i płatnościami.
Do ich grona należą:
a) podatnicy dokonujący transakcji podlegających opodatkowaniu, za wyjątkiem transakcji wymienionych w art. 9 ust. 2 lit. e):
– przeniesienie i udzielenie praw autorskich, patentów, licencji, praw do znaków towarowych i podobnych praw,
– usługi reklamowe,
– usługi konsultantów, inżynierów, biur konsultingowych, prawników, księgowych oraz inne podobne usługi, jak również przetwarzanie danych i dostarczanie informacji,
– zobowiązania do całkowitego lub częściowego powstrzymania się od wykonywania działalności, określonego powyżej lub poniżej,
– operacje bankowe, finansowe i ubezpieczeniowe łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu skrytek sejfowych,
– zapewnienie personelu,
– świadczenie usług przez pośredników, którzy działają w imieniu i na rachunek osób trzecich, jeśli pośredniczą przy świadczeniu usług wymienionych w powyżej,
– które są dokonane przez podatnika rezydującego za granicą. W przypadku dokonania transakcji przez podatnika rezydującego za granicą państwa członkowskie mogą przyjąć regulacje zobowiązujące do zapłaty podatku inną osobę niż podatnik rezydujący za granicą. Między innymi osobą taką może być wyznaczony przedstawiciel podatkowy lub inna osoba, dla której przeprowadzana jest transakcja podlegająca opodatkowaniu. Państwa członkowskie mogą również postanowić, że inna osoba niż podatnik będzie solidarnie odpowiedzialna za zapłatę podatku;
b) odbiorca wskazanych powyżej usług, dostarczonych przez podatnika rezydującego za granicą; jednakże państwa członkowskie mogą wymagać, aby dostawca usług był solidarnie odpowiedzialny za zapłatę podatku.
Należy zwrócić uwagę na fakt, że z zachowaniem wymogów stawianych przez prawo wspólnotowe, państwa członkowskie poprzez regulacje prawa krajowego mogą nałożyć inne obowiązki, które uznają za konieczne do prawidłowego naliczenia i pobrania podatku i uniknięcia oszustw podatkowych.
Ponadto państwa członkowskie poprzez regulacje prawa krajowego mogą zwolnić podatnika:
– z określonych obowiązków,
– od wszystkich obowiązków, jeżeli podatnicy ci dokonują tylko transakcji zwolnionych od podatku,
– z płatności należnego podatku, w przypadku gdy kwota podatku jest nieznaczna.
Podatek faktycznie należny
Pierwsze z analizowanych przeze mnie orzeczeń zapadło w sprawie C-342/87 pomiędzy Genius Holding BV a Staatssecretaris van Financiën (Holandia). Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym przez ETS, na podstawie przepisu art. 17(2), podatnik może korzystać z prawa do odliczenia VAT przewidzianego w VI Dyrektywie z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług przez innego podatnika wyłącznie w odniesieniu do podatków faktycznie należnych, tj. podatków przypadających do zapłaty z tytułu działalności podlegającej opodatkowaniu lub zapłaconych, o ile były one należne. Zasada ta nie dotyczy podatku, który na mocy art. 21(1)(c) Dyrektywy jest należny wyłącznie z tego względu, iż został wykazany na fakturze.
W uzasadnieniu do tego rozstrzygnięcia stwierdzono, że fakt ograniczenia korzystania z prawa do odliczeń wyłącznie do podatków dotyczących dostaw towarów i świadczenia usług podaje w wątpliwość neutralność podatku VAT. Uznano w nim również, iż w celu zapewnienia przestrzegania tej zasady, do obowiązków państw członkowskich należy wprowadzenie w wewnętrznych systemach prawnych możliwości korygowania w każdym przypadku nieprawidłowo zafakturowanego podatku, jeśli wystawca faktury wykaże, iż działał w dobrej wierze.
Nota kredytowa
Z kolei w orzeczeniu w sprawie C-141/96 pomiędzy Finanzamt Osnabrück-Land a Bernhard Langhorst stwierdzono, że art. 22(3)(c) VI Dyrektywy upoważnia państwa członkowskie do traktowania noty kredytowej, wystawionej przez odbiorcę towarów lub usług, jako „dokumentu spełniającego rolę faktury”, jeżeli zawiera ona informacje wymagane przez tę dyrektywę dla faktury, która została wystawiona w porozumieniu z podatnikiem będącym dostawcą towarów lub usług i dostawca ma możliwość zakwestionowania wykazanej kwoty VAT. Trybunał zwrócił również uwagę, że podatnik, który nie zakwestionował kwoty podatku VAT wykazanej na nocie kredytowej spełniającej rolę faktury w kwocie wyższej w stosunku do kwoty należnej z tytułu transakcji opodatkowanych, musi być uznany za osobę wskazującą tę kwotę i w konsekwencji osobę zobowiązaną do zapłaty wykazanej kwoty w rozumieniu artykułu 21(1)(c) VI Dyrektywy.
Faktury fikcyjne
Następne orzeczenie zostało wydane w sprawie C-427/98 pomiędzy Komisją Europejską a Republiką Federalną Niemiec. ETS przypomniał w nim, że przepis art. 21(1)(c) VI Dyrektywy ma na celu wyeliminowanie ryzyka uszczuplenia dochodów podatkowych w związku z niepoprawnymi lub fikcyjnymi fakturami. Jednakże ze względu na to, że dokonywany przez producenta na rzecz sprzedawcy zwrot wartości tzw. kuponów zniżkowych nie ma wpływu na inne transakcje w łańcuchu dystrybucji, nie można uznać, iż faktura wystawiona przez producenta na bezpośredniego klienta jest niepoprawna bądź fikcyjna. W tej sytuacji przepis nie wyklucza zastosowania podejścia przyjętego przez Trybunał w sprawie Elida Gibbs.
Korekta faktury
Ostatnie z orzeczeń zostało wydane w sprawie C-454/98 pomiędzy Schmeink & Cofreth AG & Co. KG a Finanzamt Borken oraz pomiędzy Manfred Strobel a Finanzamt Esslingen (Niemcy). Zdaniem ETS, jeśli wystawca faktury całkowicie wyeliminował w stosownym czasie ryzyko jakiegokolwiek obniżenia wpływów z tytułu podatków, zgodnie z zasadą neutralności VAT, podatek ten zafakturowany nieprawidłowo musi być skorygowany, niezależnie od tego, czy wystawca faktury działał w dobrej wierze.
Trybunał stanął na stanowisku, że do obowiązków państw członkowskich należy określenie procedur dotyczących korekty nieprawidłowo zafakturowanego podatku VAT, pod warunkiem, iż korekta taka nie będzie uzależniona od decyzji uznaniowej organów skarbowych. W uzasadnieniu do tego wyroku stwierdzono również, iż w przeciwieństwie do sytuacji w Genius Holding, w przypadkach w postępowaniu głównym, ryzyko uszczuplenia dochodów podatkowych zostało całkowicie wyeliminowane w odpowiednim czasie w związku z tym, iż wystawca faktury wycofał i zniszczył fakturę zanim wykorzystał ją odbiorca bądź – mimo iż faktura została faktycznie wykorzystana – jej wystawca rozliczył kwotę wykazaną odrębnie na fakturze. Istotne jest również i to, że wymóg, zgodnie z którym wystawca faktury zobowiązany jest wykazać, iż działał w dobrej wierze w związku z całkowitym wyeliminowaniem w odpowiednim czasie ryzyka uszczuplenia dochodów podatkowych, nie jest konieczny do zagwarantowania poboru VAT ani zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania.
Opracował Wojciech Maruchin


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Ksiegowosc.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

Zwierzęta w firmie a koszty uzyskania przychodu. Jak argumentować przed urzędem skarbowym? Interpretacje fiskusa: pies, akwarium i inne przypadki

Czy pies w firmie może być kosztem uzyskania przychodu? A akwarium – elementem budującym wizerunek? Coraz więcej przedsiębiorców zadaje sobie te pytania, zwłaszcza w czasach, gdy granica między przestrzenią zawodową a prywatną bywa płynna. Praktyka i interpretacje podatkowe pokazują, że... to zależy.

REKLAMA

Będzie likwidacja JPK VAT? Prof. Modzelewski: nieoficjalnie mówi się o redukcji obowiązków

Od samego początku (można sprawdzić) byłem krytykiem wprowadzenia powszechnych „jotpeków”, czyli zmuszania ogółu podatników do systematycznego wysyłania urzędom skarbowym ich ewidencji podatkowych. Po co zaśmiecać archiwa tych organów bilionami zbędnych informacji, do których nigdy nie sięgnie i nie można ich racjonalnie zinterpretować?

Księgowi nie spodziewają się w najbliższej przyszłości wielkich rewolucji w wynagrodzeniu i systemie swojej pracy

Co księgowi naprawdę myślą o kondycji swojej branży? Ukazał się pierwszy w Polsce barometr nastrojów księgowych. Jak oceniają oni miniony rok, czego oczekują po 2025. Odpowiedzi badanych księgowych pokazują prawdziwy obraz branży.

Zasada wielokrotności opodatkowania wyrobów akcyzowych w przypadku wtórnego obowiązku podatkowego a zmiana podatkowego przeznaczenia wyrobu akcyzowego

Istotnym problemem prawnym i praktycznym jest możliwość wielokrotnego opodatkowania tego samego wyrobu akcyzowego na etapie wtórnego obowiązku podatkowego (zwanego również obowiązkiem podatkowym drugiego stopnia.) – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ulga na ekspansje a koszty marketingowe – jak szeroki jest katalog wydatków?

Niedawna interpretacja podatkowa (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.66.2025.2.ED) dla producenta opakowań z tworzyw sztucznych rozstrzyga tę kwestię, wskazując, które wydatki targowe i promocyjne podlegają odliczeniu, a które - mimo argumentacji podatnika - pozostają poza zakresem ulgi. Organ zastosował ścisłą wykładnię językową, potwierdzając kwalifikowalność jedynie części ponoszonych przez przedsiębiorców kosztów.

REKLAMA

KSeF 2026: Pożegnanie z papierowymi fakturami. Jak przygotować się na rewolucję w rozliczeniach VAT i uniknąć kar i problemów z fiskusem [branża TSL]

Niecały rok dzieli podatników VAT (w tym branżę transportową) od księgowej rewolucji. Ministerstwo Finansów potwierdziło w komunikacie z kwietnia 2025 r., że początek 2026 roku to ostateczny termin wejścia w życie Krajowego Systemu e-Faktur dla większości przedsiębiorców. Oznacza to, że już niedługo sektor TSL, zdominowany przez rozliczenia papierowe, musi stać się cyfrowy. To wyzwanie zwłaszcza dla spedycji, które rozliczają się z wieloma podmiotami równocześnie. Jak przygotować się do wdrożenia KSeF, by uniknąć problemów i kar?

Co myślą księgowi o przyszłości swojej branży? Barometr nastrojów księgowych 2025 ujawnia kulisy rynku

Czy zawód księgowego przechodzi kryzys, czy może ewoluuje w stronę większego znaczenia strategicznego? Nowo opublikowany Barometr nastrojów księgowych 2025 to pierwsze tego typu badanie w Polsce, które w kompleksowy sposób analizuje wyzwania, emocje i kierunki rozwoju zawodu księgowego.

REKLAMA