1 lipca 2006 r. weszło w życie rozporządzenie Rady UE nr 1777/2005 z 17 października 2005 r. Wyjątkiem jest art. 13 rozporządzenia, który stosuje się od 1 stycznia 2006 r. Dotyczy on obliczania podstawy opodatkowania, gdy płatność za towary i usługi następuje za pomocą karty kredytowej lub debetowej. Rozporządzenie ma zapewnić prawidłowe i jednakowe stosowanie przepisów VI dyrektywy przez wszystkie państwa zrzeszone w Unii Europejskiej.
Większość przepisów rozporządzenia nie wprowadza żadnych nowych zasad rozliczeń dla polskich podatników. Tylko w niewielkim stopniu zmienią się zasady rozliczeń. W większości przypadków przepisy VI dyrektywy zostały prawidłowo wprowadzone do polskich przepisów prawnych w zakresie VAT.
Zgrupowanie o charakterze pomocniczym
Zgrupowaniem o charakterze pomocniczym w myśl rozporządzenia UE jest Europejskie Zgrupowanie Interesów Gospodarczych (EZIG). Zgrupowanie może posiadać status podatnika od wartości dodanej. Tym samym może dokonywać odpłatnych dostaw towarów lub świadczyć usługi na rzecz swoich członków lub osób trzecich. Zatem zgrupowanie będzie mogło rejestrować się jako podatnik VAT w każdym kraju UE.
Jego głównym celem jest ułatwianie prowadzenia działalności gospodarczej przez jego członków. Członkami Europejskiego Zgrupowania Interesów Gospodarczych mogą być zarówno spółki oraz inne osoby prawne prawa publicznego lub prywatnego, jak i osoby fizyczne.
Określenie miejsca świadczenia
W zakresie określania miejsca świadczenia rozporządzenie tylko potwierdziło, że zasady dotyczące określania miejsca świadczenia, a tym samym opodatkowania, zostały prawidłowo wprowadzone do polskiego prawa podatkowego. Niemniej jednak polscy podatnicy mieli najwięcej problemów z ustalaniem miejsca świadczenia w stosunku do pewnych usług. I tak przepisy rozporządzenia potwierdzają, że miejscem świadczenia usług:
•związanych z organizacją pogrzebów – jest kraj, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej lub posiada stały zakład, lub w przypadku braku tych dwóch miejsc, miejsce jego stałego zamieszkania lub zwyczajowego pobytu,
•tłumaczenia tekstów – jest kraj, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania,
PRZYKŁAD
Firma niemiecka nabyła usługi tłumaczenia tekstów od polskiego podatnika. Mimo że usługa tłumaczenia teksów została wykonana w Polsce to i tak zobowiązanym do rozliczenia podatku z tytułu jej nabycia jest niemiecki podatnik. Zgodnie bowiem z przepisami w przypadku usług tłumaczenia teksów miejscem ich opodatkowania jest kraj nabywcy usługi.
•przyznania prawa do transmisji telewizyjnych meczów piłki nożnej na rzecz podatników mających przedsiębiorstwo we Wspólnocie – jest kraj, gdzie usługobiorca posiada siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności,
•ubiegania się o zwrot lub otrzymywania zwrotów podatku VAT – jest kraj, gdzie nabywca posiada siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności; przepis ten będzie miał zastosowanie w przypadku świadczenia usług związanych z pomocą w otrzymaniu zwrotu VAT w innym kraju UE niż miejsce siedziby, prowadzenia działalności lub zamieszkania podatnika,
•pośredników, którzy działają w imieniu i na rachunek osób trzecich, jeśli pośredniczą przy świadczeniu usług określonych w art. 9(2)(e) tiret siódme dyrektywy (w polskiej ustawie są to usługi określone w art. 27 ust. 4 pkt 1–10) – jest kraj, gdzie usługobiorca posiada siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności.
Zmiana definicji ustawowych
Rozporządzenie UE wiele miejsca poświęca zmianom definicji ustawowych, które w większości przypadków były nieprecyzyjne i nie do końca zrozumiałe dla polskich podatników. I tak od 1 lipca br.:
•Za środki transportu, które są przedmiotem umowy najmu, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze – będziemy uważać również przyczepy i naczepy. Jest to istotna zmiana dla polskich podatników. Dotąd przyczepy i naczepy nie były uznawane za środki. Teraz, tj. od 1 lipca br., podatek VAT od usług najmu czy leasingu naczep lub przyczep będzie rozliczał świadczący usługę, ponieważ miejscem świadczenia tych usług będzie kraj, gdzie świadczący posiada siedzibę. A w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności miejscem świadczenia będzie kraj, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności. W przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności – będzie to miejsce stałego zamieszkania.
•Za świadczenie usług – będziemy także uznawać montaż różnych części maszyny, dostarczonych przez klienta. Miejscem świadczenia tych usług będzie kraj, gdzie usługi te faktycznie są wykonywane. Jednak te zasady ustalania miejsca świadczenia odnoszą się wyłącznie do wykonywania czynności montażu towarów, które nie są związane z nieruchomością. Oznacza to, że zasad tych nie będzie się stosować do usług montażu i instalacji urządzeń, które są przyłączane do budynku.
•Usługi w zakresie kształcenia zawodowego i przekwalifikowania – obejmują również nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, tak samo jak nauczanie, mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Usługi te będą korzystać ze zwolnienia przedmiotowego z VAT. Przy czym nie ma znaczenia, jak długo trwa kurs.
•Za usługi elektroniczne uznaje się – usługi świadczone za pomocą internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie jest zautomatyzowane, wymagają niewielkiego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe.
PRZYKŁAD
Polski podatnik VAT wynajmuje przyczepy do transportu owoców z Niemiec. Podatek VAT od usług najmu rozliczy w tej sytuacji niemiecki podatnik w swoim kraju.
ZAPAMIĘTAJ!
Rozporządzenie UE wprowadza nową definicję środków transportu. Zgodnie z jej brzmieniem za środki transportu należy uważać również przyczepy i naczepy.
Ponadto rozporządzenie wymienia przykładowe czynności, które zaliczamy do usług elektronicznych. Zostały określone w art. 11 rozporządzenia UE. Są to:
• ogólne produkty w formie cyfrowej łącznie z oprogramowaniem, jego modyfikacjami i najnowszymi wersjami oprogramowania,
• usługi umożliwiające lub wspomagające obecność przedsiębiorstw lub osób w sieci elektronicznej, takie jak witryna lub strona internetowa,
• usługi generowane automatycznie przez komputer i przesyłane internetem lub siecią elektroniczną w odpowiedzi na określone dane wprowadzone przez usługobiorcę,
• odpłatne przekazywanie prawa do wystawiania na aukcji towaru lub usługi za pośrednictwem witryny internetowej działającej jako rynek on-line, na którym potencjalni kupcy przedstawiają swoje oferty przy wykorzystaniu automatycznych procedur oraz na którym strony są informowane o dokonaniu sprzedaży za pomocą poczty elektronicznej generowanej automatycznie przez komputer,
• pakiety usług internetowych oferujących dostęp do informacji, w których aspekty telekomunikacyjne są natury pomocniczej lub drugorzędnej (czyli pakiety wykraczające poza oferowanie samego dostępu do internetu i obejmujące inne dokumenty, takie jak strony, które umożliwiają dostęp do aktualnych wiadomości, informacji meteorologicznych lub turystycznych; gier; umożliwiają hosting witryn internetowych; dostęp do grup dyskusyjnych etc.),
• usługi wyszczególnione w załączniku 1 rozporządzenia.
Powyższe uregulowanie jest bardzo ważne. Wyjaśnia bowiem wiele wątpliwości podatników, którzy świadczyli tego rodzaju usługi, a które przez organy podatkowe nie były uznawane za usługi elektroniczne.
Jednocześnie rozporządzenie wymienia katalog czynności, które nie są zaliczane do usług elektronicznych. Oprócz usług nadawczych radiowych i telewizyjnych oraz telekomunikacyjnych (polska ustawa nie zalicza ich również do usług telekomunikacyjnych) rozporządzenie wymienia również m.in.:
• dostawy towarów, których zamawianie i obsługa zamówienia odbywa się elektronicznie, płyty CD-ROM, dyskietki i podobne nośniki fizyczne, materiały drukowane, takie jak książki, biuletyny, gazety i czasopisma, płyty CD, kasety magnetofonowe, kasety wideo, płyty DVD, gry na płytach CD-ROM,
• świadczenie usług przez osoby takie, jak prawnicy lub doradcy finansowi, którzy udzielają swym klientom porad za pomocą poczty elektronicznej,
• usługi edukacyjne, w ramach których treść kursu przekazywana jest przez nauczyciela za pomocą internetu lub sieci elektronicznej (czyli poprzez zdalne połączenie) lub świadczone korespondencyjnie, zwłaszcza za pośrednictwem poczty,
• usługi fizyczne off-line naprawy sprzętu komputerowego, hurtownie danych off-line,
• usługi reklamowe, w szczególności w gazetach, na plakatach i w telewizji,
• centra wsparcia telefonicznego (ang. helpdesk),
• konwencjonalne usługi aukcyjne, przy których niezbędny jest udział człowieka, niezależnie od sposobu składania ofert,
• usługi telefoniczne z elementem wideo, znane też pod nazwą usług wideofonicznych lub świadczone przez internet,
• dostęp do internetu i stron World Wide Web.
Warto dodać, iż przed 1 lipca br. polscy podatnicy, jak i organy podatkowe transakcje te uznawali za dostawy towarów lub świadczenie usług, innych niż elektroniczne.
Sprzedaż wysyłkowa
Rozporządzenie wprowadza zmiany dotyczące ustalania miejsca opodatkowania w przypadku przekroczenia kwot sprzedaży wysyłkowej. Miejsce opodatkowania zmienia się począwszy od dostawy, w wyniku której limit został przekroczony. Jeżeli w wyniku tych dostaw zostanie przekroczony w trakcie roku limit dla sprzedaży wysyłkowej, to nie wpływa to na zasady opodatkowania dostaw dokonanych przed przekroczeniem progu pod warunkiem, że:
• podatnik nie korzystał z prawa wyboru opcji opodatkowania tych czynności,
• nie przekroczył tego progu w ciągu minionego roku kalendarzowego.
Przekroczenie progu limitu ma wpływ na następujące dostawy, tj.:
• dostawę, w wyniku której przekroczony został próg dla bieżącego roku kalendarzowego stosowany przez Państwo Członkowskie w tym roku kalendarzowym,
• wszystkie kolejne dostawy dokonywane w tym Państwie Członkowskim w tym roku kalendarzowym,
• dostawy dokonywane w tym Państwie Członkowskim w roku kalendarzowym następującym po roku kalendarzowym, w którym nastąpiło przekroczenie limitu.
Dotychczas obowiązujące polskie przepisy prawa określały, że miejsce dostawy towarów będących przedmiotem sprzedaży wysyłkowej ulegało zmianie dopiero od następnej dostawy, w wyniku której przekroczony został limit.
Po zmianie, którą wprowadza rozporządzenie, będzie inaczej. Zmiana miejsca świadczenia będzie dotyczyć również dostawy, w wyniku której przekroczony został limit.
PRZYKŁAD
Polski podatnik dokonuje dostawy wysyłkowej towarów do Rosji. Transakcje te rozlicza w Polsce. 15 lipca br. planuje dokonanie dostawy, w wyniku której nastąpi przekroczenie limitu obrotów dla sprzedaży wysyłkowej. W Polsce jest to kwota 10 000 euro. Oznacza to, że dostawa ta będzie już rozliczona Rosji, zgodnie z nowymi przepisami wprowadzonymi rozporządzeniem UE. Polski podatnik będzie zobowiązany do zarejestrowania się jako podatnik VAT w Rosji przed dokonaniem dostawy.
ZAPAMIĘTAJ!
Od 1 lipca br. miejsce dostawy towarów wysyłanych w przypadku przekroczenia limitu sprzedaży wysyłkowej zmienia się począwszy od dostawy, w wyniku której limit obrotów został przekroczony.
Sprzedaż instrumentów finansowych
Opcja jest instrumentem finansowym stosowanym przy sprzedaży akcji, udziałów w spółkach i stowarzyszeniach, obligacji i innych papierów wartościowych. W przypadku zakupu opcji kupujący ma prawo kupna w określonym czasie. Sprzedający natomiast ma obowiązek sprzedać te akcje, obligacje, udziały za cenę umówioną w umowie, mimo że ich cena w tym okresie wzrośnie.
Sprzedaż opcji stanowi odrębne świadczenie usługi. Co oznacza, że sprzedaż opcji zakupu akcji i sprzedaż akcji, to dwie odrębne transakcje. Podstawa opodatkowania w tym przypadku będzie ustalana odrębnie dla sprzedaży opcji i odrębnie dla sprzedaży podstawowej, np. akcji.
PODSTAWA PRAWNA
• Rozporządzenie Rady UE nr 1777/2005 z 17 października 2005 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 77/388/EWG w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. Nr L 288)
