Wątpliwości podatników wzbudza sposób rozliczenia VAT w przypadku przemieszczenia przez polskiego podatnika do Polski towaru zaimportowanego z kraju trzeciego na terytorium kraju Wspólnoty innego niż Polska. Towary te są zazwyczaj odprawiane w państwie, do którego dokonano importu w imieniu podatnika przez agencje celne.
Podatnicy często nie prowadzą na terytorium tych państw działalności ani nie są tam zarejestrowani jako podatnicy podatku od wartości dodanej. Organy zajmują w tej sprawie odmienne stanowiska.
Stanowisko 1.
W piśmie z 23 czerwca 2006 r., nr L.IS.II/1/4430-42/06, Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie stwierdził, że: „Podmiot, który wprowadził do obrotu wspólnotowego towar z obszarów trzecich, automatycznie staje się zobowiązany do zapłaty podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego, na obszarze którego towary te znalazły się po wprowadzeniu ich na terytorium Wspólnoty. Nawet jeśli podmiot nie jest zarejestrowany w tym państwie członkowskim jako podatnik podatku od wartości dodanej, to de facto występuje jako taki podatnik z uwagi na fakt wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem (importu towarów). A zatem, wprowadzając towar do obrotu wspólnotowego na obszarze Austrii, Wnioskodawca stał się podatnikiem podatku od wartości dodanej w tym państwie z tytułu importu towarów i dlatego dalsze przemieszczenie towaru na terytorium RP, w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, stanowi wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.
Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się również przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, należących do tego podatnika, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa m.in. zaimportowane, i towary te mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika na terytorium kraju.
W rozpatrywanej sprawie Podatnik występuje zarówno w roli dostawcy towarów (jako podatnik podatku od wartości dodanej z tytułu importu towarów dokonanego na terenie jednego z państw Wspólnoty), jak również nabywcy tych towarów (z racji wystąpienia wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów), co winno znaleźć odzwierciedlenie w danych sprzedawcy i nabywcy wyszczególnionych na fakturze wewnętrznej”.
Stanowisko 2.
W piśmie z 27 stycznia 2006 r., nr 1471/NTR1/443-565/05/AM, Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie stwierdził, że:„Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem rozumie się również przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, należących do tego podatnika, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju, jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo zaimportowane, i czynności te mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika na terytorium kraju.
Jak wynika z brzmienia cytowanego przepisu, do uznania przemieszczenia towarów za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów konieczne jest m.in., aby: przemieszczenie towarów było dokonane przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo zaimportowane.
Zdaniem Naczelnika tutejszego Urzędu Skarbowego przedstawiony we wniosku stan faktyczny nie odpowiada hipotezie normy prawnej wynikającej zarówno z art. 9 ust. 1 i 2, jak i art. 11 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. nie wyczerpuje wszystkich określonych w tych przepisach przesłanek, od których spełnienia uzależniono uznanie czynności za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów – Pytający nie jest podatnikiem od wartości dodanej. W rezultacie opisana czynność polegająca na przemieszczeniu przez Stronę towaru, uprzednio przez nią zaimportowanego, z terytorium Niemiec na terytorium Polski dla potrzeb prowadzonej na tym terytorium działalności, nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, a tym samym nie powinna jako taka być uwzględniana przy dokonywaniu rozliczenia tego podatku. Zatem nie należy jej również wykazywać w deklaracji podsumowującej VAT-UE”.
Komentarz
Jak na wstępie wspomniano, wiele wątpliwości wzbudza sposób rozliczenia przemieszczenia przez polskiego podatnika towarów do Polski z innego kraju UE, do którego je wcześniej zaimportowano. Czy taką czynność należy zawsze rozliczyć jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów?
Odpowiedź na to pytanie jest uzależniona od tego, czy na terenie kraju, do którego dokonano importu, zapłacono podatek odpowiadający polskiemu VAT, czy też skorzystano ze zwolnienia z tego podatku. Jeżeli w państwie, do którego dokonano importu, zapłacono cło, ale nie zapłacono tamtejszego podatku odpowiadającego polskiemu VAT, należy przyjąć, że tam zakończył się import. Import ten został zwolniony z podatku na podstawie tamtejszych regulacji, których odpowiednik możemy znaleźć w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy o VAT. Zgodnie z brzmieniem § 10 tego rozporządzenia zwalnia się od podatku import towarów w przypadku, gdy miejscem przeznaczenia tych towarów jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju i wywóz z terytorium kraju przez importera tych towarów nastąpi w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Zwolnienie to ma zastosowanie, jeżeli importer, który dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy towaru, jest podatnikiem podatku zarejestrowanym jako podatnikVAT UE oraz podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia importowanych towarów i w momencie importu podał dla zastosowania zwolnienia numery identyfikacyjne przyznane mu dla transakcji wewnątrzwspólnotowych w tych państwach oraz przedstawił organowi celnemu zabezpieczenie w wysokości równej kwocie podatku, który nie został uiszczony. Zabezpieczenia należności celnych nie stosuje się po upływie 90 dni od dnia złożenia przez importera wniosku zawierającego zaświadczenie wydane przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzające złożenie przez importera deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej w zakresie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
Z brzmienia powyższych przepisów wynika, że podatnik może skorzystać ze zwolnienia od podatku, pod warunkiem zarejestrowania się na terytorium kraju, do którego dokonał importu jako podatnik podatku od wartości dodanej, i rozliczenia przemieszczanych z tego kraju do Polski towarów jako wewnątrzwspólnotowej dostawy. Podatnik ma również obowiązek rozliczenia w Polsce VAT od wewnątrzwspólnotowego nabycia tych towarów, a nie od importu.
Jeżeli podatnik nie rozliczy przemieszczenia do Polski towarów, które wcześniej zaimportował do innego kraju UE, jako wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, nie może skorzystać ze zwolnienia. Będzie się tak działo, gdy nie jest on podatnikiem podatku od wartości dodanej, zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa przeznaczenia importowanych towarów.
