REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Unijne regiony mogą ustanawiać podatki od działalności produkcyjnej

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Władze regionów unijnych mogą ustanawiać podatki od wartości produkcji, które - mając pewne cechy VAT - nie obciążają jednocześnie konsumenta końcowego - tak wynika z precedensowego wyroku Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu.

Wyrok C-475/03 Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z 3 października br. został wydany na skutek zgłoszenia tzw. pytania prejudycjalnego (czyli zadanego w związku z toczącym się postępowaniem) dotyczącego wykładni art. 33 VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych (zwanej VI Dyrektywą VAT). Z pytaniem tym zwrócił się do Trybunału sąd włoski podczas rozpatrywania sporu między bankiem włoskim (Banca popolare di Cremona Soc.coop.arl) a włoskim organem podatkowym (Agenzia Entrate Ufficio Cremona) w kwestii poboru podatku regionalnego od działalności produkcyjnej.

Zapadłe rozstrzygnięcie jest precedensowe, jeśli chodzi o kierunki interpretacji wspólnotowych przepisów dotyczących wspólnego systemu podatku VAT – jednego z głównych filarów jednolitego rynku unijnego.

Przepis art. 33 VI Dyrektywy VAT, który analizował w tej sprawie Trybunał, stwierdza bowiem jednoznacznie, że prawo wspólnotowe zabrania państwom członkowskim utrzymywania lub wprowadzania podatków od umów ubezpieczenia, podatków od gier i zakładów, podatków akcyzowych, opłat skarbowych oraz, ogólnie, jakichkolwiek podatków, ceł lub opłat, które mogą być uznane za podatki obrotowe. Jednocześnie – nawet te podatki, opłaty i cła, które nie mają cech podatków obrotowych, mogą być wprowadzane na terenie Unii dopiero po spełnieniu warunku, że nie prowadzą w handlu między państwami członkowskimi UE do powstania formalności związanych z przekraczaniem granicy.

Cechy włoskiego podatku regionalnego

Regionalny podatek od produkcji ustanowiony we włoskich regionach (IRAP) jest podatkiem rzeczowym i nie podlega odliczeniu do celów podatkowych dochodowych. Przesłanką jego stosowania jest samodzielne wykonywanie działalności zorganizowanej polegającej na produkcji, wymianie towarów lub świadczeniu usług. Podmiotami podlegającymi opodatkowaniu są zarówno osoby fizyczne i przedsiębiorstwa, jak i organy lub instytucje państwowe prowadzące określoną wyżej działalność.

Opodatkowaniu podlega wartość produkcji netto wynikająca z działalności prowadzonej na terytorium danego regionu. Podatek obliczany według stawki od wartości produkcji danego rodzaju, a wysokość stawki zmienia się w zależności od regionu Włoch, w którym dany podmiot ma swoją siedzibę.

Zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku jest wymagalne za poszczególne okresy podatkowe – w każdym z tych okresów powstaje odrębny obowiązek podatkowy.

Wedle przepisu włoskiej ustawy, opodatkowaniu IRAP nie podlegają fundusze inwestycyjne, emerytalne i europejskie zgrupowania interesów gospodarczych.

Porównanie IRAP i VAT

Żeby ocenić podobieństwa i różnice między włoskim podatkiem regionalnym a podatkiem VAT, niezbędne jest przedstawienie czterech przesłanek wypracowanych w orzecznictwie Trybunału, których wystąpienie oznacza, że mamy do czynienia z podatkiem obrotowym, a tym samym – zabronionym na terenie Unii Europejskiej. Przesłanki te są następujące:
• dany podatek stosowany jest do czynności, których przedmiotem są towary i usługi,
• kwota tego podatku jest ustalana proporcjonalnie do ceny otrzymanej przez podatnika jako świadczenie wzajemne za dostarczone towary lub usługi,
• podatek pobierany jest na każdym etapie procesu produkcji lub dystrybucji (niezależnie od wcześniejszych transakcji),
• odliczenie od podatku należnego od podatnika kwot zapłaconych na poprzednich etapach procesu następuje z tym skutkiem, że podatek w danym etapie stosuje się wyłącznie do wartości dodanej na tym etapie oraz że końcowe obciążenie podatkowe ponosi ostatecznie konsument.

Trybunał, dowodząc że podatek włoski nie może być zakwalifikowany jako obrotowy, badał wystąpienie powyższych przesłanek i jednocześnie porównywał poszczególne cechy tych podatków.

Przede wszystkim stwierdził, że podstawą IRAP jest wartość netto produkcji w danym okresie wynikająca z różnicy między wartością produkcji i kosztami produkcji. Natomiast VAT wręcz przeciwnie – naliczany jest od każdej kolejnej czynności na etapie sprzedaży i jego wysokość jest proporcjonalna do ceny dostarczonych towarów i usług.

Co więcej, w związku z tym, że podatek VAT jest absolutnie neutralny dla podatników, którzy uczestniczą w procesie produkcji i dystrybucji poprzedzającym etap poboru podatku, obciąża wyłącznie końcowego konsumenta. Tymczasem IRAP nakładany jest na działalność produkcyjną i dlatego nie jest pewne, czy zostanie poniesiony przez końcowego konsumenta.

Jak argumentował Trybunał, dzieje się tak dlatego, że podatnik IRAP nie może dokładnie określić kwoty podatku zawartego już w cenie nabytego towaru lub usługi. Poza tym, gdyby (analogicznie jak w przypadku VAT) podatnik mógł zawrzeć kwotę poniesionego podatku w swojej cenie sprzedaży produktu (na kolejnym etapie), to podstawa na skutek tego zawierałaby nie tylko wartość dodaną, ale również sam podatek. Innymi słowy, przyjmując taki schemat, IRAP byłby wówczas obliczany od kwoty wynikającej z ceny sprzedaży danego towaru lub usługi zawierającej przewidywaną kwotę podatku podlegającego zapłacie.

Podatek regionalny dopuszczalny w Unii

Na skutek przyjęcia powyższej argumentacji, Trybunał stanął ostatecznie na stanowisku, że – przede wszystkim w związku z tym, że nie obciąża konsumenta końcowego – włoski podatek regionalny od produkcji nie jest podatkiem analogicznym do VAT, mimo że w oczywisty sposób ma niektóre jego cechy. W konsekwencji opowiedział się za dopuszczalnością ustanowienia analogicznych do IRAP obciążeń podatkowych w innych regionach UE.

Sprzeciwił się tym samym dwóm wcześniejszym opiniom Adwokatów Generalnych, którzy jednogłośnie zaopiniowali, że podobieństwo dwóch analizowanych podatków jest zbyt duże, aby można było zakwalifikować włoski podatek jako zgodny z zasadami wspólnego unijnego systemu VAT.

 
EKSPERT RADZI
Władysław Varga,
doradca podatkowy w Ernst & Young

Polskie województwa nie powinny wprowadzać regionalnego podatku od produkcji

– Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu w sprawie włoskiego regionalnego podatku od produkcji IRAP jest szczególny z kilku względów.

Po pierwsze, osobliwy jest sam fakt, że Trybunał nie zgodził się z opiniami Adwokatów Generalnych (co zdarza się dość rzadko), którzy uznali podatek IRAP za podatek obrotowy o charakterze analogicznym do VAT, a co za tym idzie – zabroniony w świetle art. 33 Szóstej Dyrektywy VAT. Po drugie, zostały sporządzone dwie takie opinie (obydwie negatywne), co jest kwestią bez precedensu w postępowaniu przed Trybunałem.

I wreszcie – wyrok ten ma określone, daleko idące konsekwencje dla gospodarki finansowej samorządów w Unii Europejskiej.

Dla samorządu włoskiego oznacza, że nie ma konieczności zwrotu milionowych kwot pobranego podatku. Dla samorządów innych krajów unijnych, w których funkcjonują podobne podatki, oznacza, że zyskały bardzo silne podstawy do obrony przed ewentualnymi zarzutami formułowanymi na podstawie art. 33 Szóstej Dyrektywy VAT. Przykładem są Węgry, gdzie, w związku z funkcjonowaniem tam bardzo podobnego do włoskiego IRAP lokalnego podatku gospodarczego (local business tax), wyrok Trybunału został przyjęty z dużą ulgą.

Natomiast dla polskich samorządów istotne jest, że orzeczenie Trybunału stwarza możliwość wprowadzenia podatku podobnego do IRAP na poziomie polskich regionów.

Przestrzegałbym jednak przed takim działaniem z kilku powodów.

Przede wszystkim dlatego, że wprowadzenie podatku regionalnego od produkcji w Polsce mogłoby pogorszyć obecnie korzystny klimat inwestycyjny dla inwestorów zarówno polskich, jak i zagranicznych. Moim zdaniem, lepiej powiększać wpływy do budżetów samorządowych przez intensyfikację obrotów z obecnie pobieranych podatków (dzięki napływającym inwestycjom), niż wprowadzać nowe obciążenia podatkowe.

Poza tym ewentualne wprowadzenie podatku regionalnego musiałoby być dokonane poprzez wprowadzenie bardzo precyzyjnych regulacji, wyraźnie określających zasady nakładania i wyliczania podatku w sposób odmienny od zabronionego podatku obrotowego.

Jeśli natomiast chodzi o relacje między podatkiem regionalnym a podatkiem dochodowym od osób prawnych, musiałyby one być ustalone w akcie wprowadzającym taki podatek. Generalnie – rozstrzygając sprawę hipotetycznie – taki podatek regionalny ustanowiony w Polsce powinien być elementem kosztowym w rachunku podatkowym przedsiębiorstwa, podobnie jak np. podatek od czynności cywilnoprawnych czy podatek od nieruchomości.

Magdalena Braczkowska
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA