Jednorazowa amortyzacja motocykla: Minister Finansów po raz kolejny zmienił zdanie

Kto może dokonać jednorazowej amortyzacji? – ujęcie podmiotowe oraz limit. Pomoc de minimis.

Zgodnie z brzmieniem obu ustaw podatkowych (od osób fizycznych jak i prawnych) podatnicy w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność (…), oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych. Pomoc, o której mowa (…), stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

To oznacza, że podatnicy rozpoczynający działalność (z pewnymi wyłączeniami, np. powstali w wyniku połączenia, przekształcenia lub podziału) oraz mali podatnicy (czyli tacy, których przychody ze sprzedaży – wraz z podatkiem VAT – w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 1,2 mln EUR przeliczone na PLN po kursie z pierwszego dnia roboczego października poprzedniego roku podatkowego) mogą – co do zasady – dokonać jednorazowej amortyzacji od zakupu środka trwałego, w ramach limitu nabycia 50 tys. EUR rocznie (przeliczenia na PLN dokonuje się identycznie jak przychodu 1,2 mln EUR). Limit dotyczy nabycia wszystkich środków trwałych w danym roku podatkowym, do których stosujemy jednorazową amortyzację. Ten bardzo korzystny uzysk podatkowy jest pomocą państwa, określaną jako de minimis w myśl łacińskiej zasady de minimis non curat lex - prawo nie troszczy się o drobiazgi i dlatego jej uzyskanie nie stawia przed podatnikiem szeregu rygorystycznych warunków do spełnienia.

Co może podlegać jednorazowej amortyzacji? – ujęcie przedmiotowe

To zagadnienie jest nieco trudniejsze. Otóż zgodnie z brzmieniem obu ustaw podatkowych, przedmiotowo wyłączone są z jednorazowej amortyzacji wszystkie nabycia budynków i budowli (cała grupa 1 i 2 Klasyfikacji Środków Trwałych) oraz samochodów osobowych (grupa 7 ww. Klasyfikacji obejmuje wszystkie pojazdy, w tym motocykle, ale wyłączone są tylko samochody osobowe).

Jednorazowa amortyzacja – zasady stosowania

Motocykl oczywiście nie jest ani budynkiem, ani budowlą. W żadnym wypadku. Pytanie, czy motocykl, to może… samochód osobowy?

Pytanie na pozór wydaje się absurdalne. Przecież motocykl w żadnym wypadku nie przypomina nawet samochodu osobowego. W ujęciu podatkowym sprawa nie jest już taka oczywista. W przeszłości można było spotkać się z opracowaniami, które powołują się na ogólną definicję samochodu osobowego, który jest definiowany jako pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem samochodów z przegrodą (wielozadaniowych, VAN, otwartą częścią załadunkową), pojazdów specjalnych itp. Natomiast zgodnie z definicją zawartą w ustawie Prawo o ruchu drogowym za pojazd samochodowy uważa się pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h. Zgodnie z tymi regulacjami motocykl to pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm3, dwukołowy lub z bocznym wózkiem – wielośladowy; określenie to obejmuje również pojazd trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół. Na tej podstawie uważa się, że motocykl jest pojazdem samochodowym, a co za tym idzie, spełnia także definicję samochodu osobowego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacje obowiązujące od 01.04.2014 do 24.03.2016

Do 24 marca 2016 roku oficjalne stanowisko organów podatkowych było odmienne. Powołamy się tutaj na dwie interpretacje podatkowe, wydane po nowelizacji przepisów podatkowych obowiązujących od 01.04.2014 roku. Pierwsza z nich, o numerze ILPB4/423-416/14-3/DS., dotyczy stanowiska Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 14.11.2014 roku, natomiast druga, o numerze IBPB-1-1/4511-551/15/WRz, Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 18.11.2015 roku. Ta pierwsza odnosi się wprost do podatku dochodowego od osób prawnych, a ta druga fizycznych. Brzmienie obu ustaw w tym obszarze jest tożsame, stąd nie ma potrzeby tego rozdzielać.

Do Dyrektora poznańskiej Izby Skarbowej zwróciła się spółka, która prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na szkoleniach z zakresu jazdy sportowej na motocyklu oraz na wynajmie motocykli użytkownikom toru wyścigowego. Na cele tej działalności dokonała zakupu motocykla, który zaliczyła do grupy 740 Klasyfikacji Środków Trwałych [to rodzaj we wspomnianej grupie 7 Klasyfikacji – przyp. autora]. W przyszłości Spółka planuje zakup kolejnych motocykli. Wartość przychodów Spółki za rok 2013 nie przekroczyła limitu, o którym mowa w przepisie art. 4a pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych [chodzi o te 1,2 mln EUR – przyp. autora]. Spółka spełnia przesłanki do uznania jej za małego podatnika (…) Przy tak sformułowanych definicjach należy stwierdzić, że pojęcie samochodu osobowego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje swoim zakresem również motocykle. Podkreślenia wymaga jednak okoliczność, iż zmiana definicji samochodu osobowego w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych służyła dostosowaniu brzmienia przepisów tej ustawy do korekt podatku naliczonego dokonywanych na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług. Zdaniem Spółki, dla celów ustalenia sposobu dokonywania amortyzacji, należy uwzględnić Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych, do którego zapisów odnosi się zresztą przepis art. 16k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. We wskazanym wyżej rozporządzeniu zostały odrębnie wyszczególnione grupowania: 740 motocykle, przyczepy i wózki widłowe oraz 741 samochody osobowe. Spółka zaliczyła zakupiony motocykl do grupy 740 KŚT. Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Spółki, samochodami osobowymi wyłączonymi z dyspozycji przepisu art. 16k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. wyłączonymi z zakresu jednorazowych odpisów amortyzacyjnych, są jedynie pojazdy zakwalifikowane do grupy 741 KŚT. Tym samym w przedstawionym stanie faktycznym Spółka, jako mały podatnik, ma prawo dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od zakupionego motocykla. O sposobie dokonywania odpisu amortyzacyjnego powinna decydować klasyfikacja środków trwałych, ponieważ do niej wprost odwołuje się ustawodawca, określając zasady jednorazowej amortyzacji środków trwałych.

Polecamy: Poradnik Gazety Prawnej - Środki trwałe wycena, amortyzacja i likwidacja

---

Dyrektor poznańskiej Izby Skarbowej, świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznał za prawidłowe. Uzasadnił m. in., że (…) motocykle, przyczepy i wózki motocyklowe oznaczone symbolem KŚT 740, wykazane są jako samodzielna grupa środków transportu, odrębna od grupy „samochodów osobowych” oznaczonych symbolem KŚT 741, co świadczy o tym, że dla potrzeb odpisów amortyzacyjnych motocykle są traktowane jako środki trwałe inne niż samochody osobowe (…) Zatem, skoro Wnioskodawca na moment nabycia motocykla spełniał przesłanki do uznania go za małego podatnika [przychody brutto za poprzedni rok podatkowy do 1,2 mln EUR – przyp. autora], o których mowa w art. 4a pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, to może on dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od nabytego motocykla. Reasumując – w przedstawionym stanie faktycznym Spółka może dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od nabytego motocykla.

W przypadku z Katowic, podatnik zwrócił się do Dyrektora Izby skarbowej, przedstawiając zdarzenie przyszłe, informując, że prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, tj. specjalistyczną praktykę lekarską w zakresie chirurgii ogólnej. W ww. działalności gospodarczej zamierza wykorzystać motocykl - w celu szybszego dojazdu do pacjentów w razie nagłej konieczności. Wnioskodawca jest małym podatnikiem, bowiem jego przychody nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym równowartości kwoty 1.200.000 euro wyrażonej w złotych.

Limit jednorazowej amortyzacji w 2016 r.

Dyrektor katowickiej Izby Skarbowej, w świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko podatnika w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego również uznał za prawidłowe. Uzasadnienie jest zbieżne ze stanowiskiem spółki z Poznania i Dyrektora poznańskiej Izby Skarbowej, stąd nie ma sensu tego powielać.

Zmiana stanowiska: 25.03.2016 do dzisiaj (przypomnijmy, że zapisy ustawowe nie zmieniły się od 01.04.2014 roku) – Minister Finansów zmienia zdanie

W interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 25.03.2016 roku, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (ITPB1/4511-1/16/PSZ), działający w imieniu Ministra Finansów, odniósł się do wniosku podatnika, który jest małym podatnikiem prowadzącym podatkową księgę przychodów i rozchodów. Na potrzeby prowadzonej działalności dokonał zakupu motocykla o wartości 34.400 zł z przeznaczeniem na dojazdy do klientów. Przedstawiając własne stanowisko w sprawie zadał pytanie, czy motocykl należy traktować jako samochód osobowy i tym samym Wnioskodawca nie ma prawa do jednorazowej amortyzacji, czy też motocykl należy traktować jako pojazd ujęty w grupie 7, rodzaj 740 „Motocykle, przyczepy i wózki motocyklowe” i Wnioskodawcy przysługuje prawo do dokonania jednorazowej amortyzacji?.

Dyrektor bydgoskiej Izby Skarbowej, w świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznał za […..] nieprawidłowe, powołując się m. in. na art. 5a pkt 19a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stwierdził ponadto, że każdy pojazd wyposażony w silnik jest pojazdem silnikowym, a ponadto, jeśli osiąga prędkość > 25 km/h (parametry te spełnia przecież każdy motocykl) jest pojazdem samochodowym: Kluczowym elementem definicji zawartej w cytowanym art. 5a pkt 19a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest sformułowanie „pojazd samochodowy”, które ma być rozumiane zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. Należy zatem odnieść się do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.), która w art. 2 pkt 33 definiuje pojazd samochodowy jako pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego. Natomiast pojazd silnikowy, to zgodnie z art. 2 pkt 32 ustawy prawo o ruchu drogowym - pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego. Z kolei motocykl w myśl art. 2 pkt 45 ww. ustawy to pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm3, dwukołowy lub z bocznym wózkiem - wielośladowy; określenie to obejmuje również pojazd trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół. W świetle powołanych przepisów, każdy pojazd wyposażony w silnik jest pojazdem silnikowym, a jeśli jego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25km/h, to jest pojazdem samochodowym, z wyłączeniem motoroweru, pojazdu szynowego oraz ciągnika rolniczego. Zatem w świetle przepisów podatku dochodowego, motocykl jest samochodem osobowym i nie podlega jednorazowej amortyzacji.

Niestety, również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając w imieniu Ministra Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia 11.08.2016 roku (ILPB1/4511-1-594/16-2/SŚ) poparł stanowisko z 25.03.2016 roku prezentowane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy. Powołał się na identyczne argumenty: „Z przytoczonych przepisów wynika, że pojęcie „samochodu osobowego” na gruncie ustawy Prawo o ruchu drogowym, do którego odsyła art. 5a pkt 19a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje również motocykle. Stwierdza się, że motocykl mieści się w definicji samochodu osobowego, o której mowa w art. 5a pkt 19a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (…) Odnosząc się zatem do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdza się, że przepis art. 22k ust.7 ustawy w zakresie dokonywania jednorazowo odpisów amortyzacyjnych nie ma zastosowania do motocykla wykorzystywanego przez Wnioskodawcę na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.”

Zwróćmy uwagę, że Dyrektor poznańskiej Izby Skarbowej, w dniu 14.11.2014 roku, a więc w okresie obowiązywania tych samych przepisów (od 01.04.2014 roku), wydał interpretację korzystną dla podatnika, przedstawiając zupełnie odmienne stanowisko [patrz ramka].

Pozostaje oczywiście pytanie, co z podatnikami, którzy w okresie od 01.04.2014 roku do dnia 24.03.2016 roku, na podstawie wydawanych wówczas wyłącznie korzystnych interpretacji przez Ministra Finansów dokonywali jednorazowej amortyzacji swoich motocykli, które wykorzystywali w prowadzonej działalności gospodarczej. Przypomnijmy, że korzystne interpretacje podatkowe z 14.11.2014 roku oraz z 18.11.2015 roku zostały wydane w indywidualnych sprawach i są wiążące wyłącznie w odniesieniu do podatników dla których zostały wydane.

Stan prawny od dnia 01.04.2014 roku do dnia publikacji niniejszego artykułu nie zmienił się
Stanowisko Dyrektora Izby skarbowej w Poznaniu, w imieniu Ministra Finansów z dnia:
14.11.2014 roku ILPB4/423-416/14-3/DS	11.08.2016 roku ILPB1/4511-1-594/16-2/SŚ
Spółka spełnia przesłanki do uznania jej za małego podatnika (…) Przy tak sformułowanych definicjach należy stwierdzić, że pojęcie samochodu osobowego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje swoim zakresem również motocykle. Podkreślenia wymaga jednak okoliczność, iż zmiana definicji samochodu osobowego w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych służyła dostosowaniu brzmienia przepisów tej ustawy do korekt podatku naliczonego dokonywanych na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług. Zdaniem Spółki, dla celów ustalenia sposobu dokonywania amortyzacji, należy uwzględnić Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych, do którego zapisów odnosi się zresztą przepis art. 16k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. We wskazanym wyżej rozporządzeniu zostały odrębnie wyszczególnione grupowania: 740 motocykle, przyczepy i wózki widłowe oraz 741 samochody osobowe. Spółka zaliczyła zakupiony motocykl do grupy 740 KŚT. Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Spółki, samochodami osobowymi wyłączonymi z dyspozycji przepisu art. 16k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. wyłączonymi z zakresu jednorazowych odpisów amortyzacyjnych, są jedynie pojazdy zakwalifikowane do grupy 741 KŚT. Tym samym w przedstawionym stanie faktycznym Spółka, jako mały podatnik, ma prawo dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od zakupionego motocykla. O sposobie dokonywania odpisu amortyzacyjnego powinna decydować klasyfikacja środków trwałych, ponieważ do niej wprost odwołuje się ustawodawca, określając zasady jednorazowej amortyzacji środków trwałych.	Należy wskazać, że definiując samochód osobowy na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodwaca posłużył się odesłaniem do pojęcia pojazdu samochodowego z ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o rachu drogowym (Dz.U. z 2012 r., poz. 1137 z późn. zm). Ponzdto wskazać należy, że pojazdem samochodowym, stosownie do art. 2 pkt 33 ustawy Prawo o ruchu drogowym, jest pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego. W myśl natomiast art.2 pkt 45 tej ustawy motocykl to pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm3, dwukołowy lub z bocznym wózkiem – wielosladowy; określenie to obejmuje również pojazd trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół. Z przytoczonych przepisów wynika, że pojęcie „pojazdu samochodowego” na gruncie ustawy Prawo o ruchu drogowym, do którego odsyła art. 5a pkt 19a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje również motocykle. Stwierdza się, że motocykl mieści się w definicji samochodu osobowego, o której mowa w art. 5a pkt 19a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że przepis art. 22k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącza dokonywanie jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środka trwałego jakim jest motocykl. W konsekwencji należy stwierdzić, że odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej motocykli dokonuje się na takich samych zasadach, jak w przypadku samochodów osobowych (…) Odnosząc się zatem do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdza się, że przepis art. 22k ust.7 ustawy w zakresie dokonywania jednorazowo odpisów amortyzacyjnych nie ma zastosowania do motocykla wykorzystywanego przez Wnioskodawcę na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

Autorzy: Agnieszka Starczyńska, Cezary Szymaś, ASCS-Consulting Biuro Rachunkowe

www.ascs-consulting.pl