Jak ustalić wartość początkową oraz limit odpisów amortyzacyjnych samochodu osobowego

rada

Autopromocja

Wartość początkową samochodu zaliczonego do środków trwałych stanowi ogół kosztów poniesionych do dnia oddania środka do użytkowania i wprowadzenia go do ewidencji środków trwałych. Od tak wyliczonej wartości początkowej samochodu dokonuje się odpisów amortyzacyjnych. Jednak zgodnie z ustawami o podatku dochodowym do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć wartości odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro, przeliczonej na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

uzasadnienie

Wartość początkową środka trwałego stanowi cena nabycia, tj. cena zakupu powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania, a obniżona o rabaty, opusty, inne zmniejszenia.

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

W dniu przekazania środka trwałego do używania musi być on kompletny i zdatny do użytku.

W przypadku samochodu - aby mógł być on użytkowany, musi być dopuszczony do ruchu, czyli zarejestrowany, zaopatrzony w tablice rejestracyjne i nalepkę kontrolną. W związku z tym wydatki poniesione na rejestrację samochodu powinny podwyższać jego wartość początkową i stanowić koszt uzyskania przychodu poprzez odpisy amortyzacyjne.

Cena nabycia samochodu zaliczonego do środków trwałych obejmuje więc:

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

• ogół kosztów poniesionych przez jednostkę do dnia przyjęcia samochodu do używania, w tym koszty związane z dopuszczeniem samochodu do ruchu,

• niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy,

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

• koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania środka trwałego i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.

Przy ustalaniu wartości początkowej samochodu należy uwzględnić ograniczenia w odliczeniu VAT. W przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku określonej w fakturze, nie więcej jednak niż 6000 zł. Oznacza to, że kwota VAT przewyższająca ten limit zwiększa wartość początkową nabytego samochodu osobowego.

Analogicznie ustala się wartość początkową samochodu dla celów podatku dochodowego. Wydatki poniesione już po zarejestrowaniu i dopuszczeniu samochodu do ruchu, np. ubezpieczenie, nie zwiększają jego wartości początkowej. Wydatki te nie są związane z zakupem samochodu, ale z jego bieżącą eksploatacją, dlatego podlegają zaliczeniu bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu, po uwzględnieniu ograniczenia zawartego w ustawach o podatku dochodowym. Również wydatki na zakup paliwa, przegląd techniczny samochodu czy wymianę zużytych części należą do wydatków związanych z bieżącą eksploatacją samochodu i dlatego mogą być bezpośrednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Odpisy amortyzacyjne

Odpisy amortyzacyjne należy zacząć w miesiącu następnym po miesiącu, w którym składnik majątku wprowadzono do ewidencji, a w przypadku amortyzacji jednorazowej - w miesiącu oddania go do używania lub w miesiącu następnym. Amortyzacji samochodu osobowego podatnik dokonuje według metody liniowej.

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć wartości odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro. Kwotę tę należy przeliczyć na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

Przykład

1. Zakup samochodu osobowego w lutym 2008 r.:

• wartość kupionego samochodu: 60 000 euro,

• kurs obowiązujący w dniu wystawienia faktury: 3,60 PLN/EUR,

• wartość kupionego samochodu: 60 000 euro × 3,60 PLN/EUR = 216 000 zł.

Wn „Środki trwałe w budowie” 216 000,00

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 216 000,00

2. Zapłata za kupiony samochód:

• kurs sprzedaży banku: 3,50 PLN/EUR,

• kwota do zapłaty: 60 000 euro × 3,50 PLN/EUR = 210 000 zł.

Wn „Rozrachunki z dostawcami” 210 000,00

Ma „Rachunek bankowy” 210 000,00

3. Ustalenie różnic kursowych:

60 000 euro × (3,60 PLN/EUR - 3,50 PLN/EUR) = 6000 zł

Wn „Rozrachunki z dostawcami” 6 000,00

Ma „Środki trwałe w budowie” 6 000,00

4. Koszty poniesione w związku z dopuszczeniem samochodu do ruchu - 300 zł:

Wn „Środki trwałe w budowie” 300,00

Ma „Kasa” 300,00

5. W kwietniu samochód wprowadzono do ewidencji środków trwałych:

a) przekazanie samochodu do używania - ustalenie wartości początkowej:

• wartość kupionego samochodu - 216 000 zł,

• różnice kursowe - 6000 zł,

• koszty poniesione w związku z dopuszczeniem samochodu do ruchu - 300 zł,

• razem - 210 300 zł.

Wn „Środki trwałe” 210 300,00

Ma „Środki trwałe w budowie” 210 300,00

b) ustalenie wartości odpisów amortyzacyjnych podlegających zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów

Średni kurs euro w dniu przekazania samochodu do używania wynosił 3,55 PLN/EUR:

20 000 euro × 3,55 PLN/EUR = 71 000 zł

Wskaźnik odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszt podatkowy:

(71 000 zł : 210 300 zł) × 100 = 33,76%

6. Odpisy amortyzacyjne samochodu:

• amortyzacja przy wykorzystaniu stawki 20% rocznie

210 300 zł × 20% = 42 060 zł

• odpis miesięczny

42 060 zł : 12 miesięcy = 3505 zł, z tego

- zaliczone do kosztów uzyskania przychodów

3505 zł × 33,76% = 1183,29 zł

- odpis w części niestanowiącej kosztu uzyskania przychodu

3505 zł × 66,24% = 2321,71 zł

Wn „Koszty według rodzajów” 3 505,00

- w analityce „Amortyzacja”

Ma „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” 3 505,00

Ewidencja pozabilansowa

Wn „Koszty NKUP” 2 321,71

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 28 ust. 1 pkt 1, art. 28 ust. 2, art. 28 ust. 8 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• art. 86 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382

• art. 16g ust. 3, art. 16 ust. 1 pkt 4 i 49, art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238

• art. 22g ust. 3, art. 23 ust. 1 pkt 4 i 47, art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 225, poz. 1673

Joanna Gawrońska

biegły rewident