Jak ewidencjonować zakup i ubezpieczenie samochodu osobowego o wartości powyżej 20 000 euro

RADA

Zakupiony samochód jednostka wprowadza do ewidencji środków trwałych w miesiącu jego przyjęcia do używania, bez względu na fakt, że zapłata za fakturę nastąpiła tylko częściowo. Do przeliczenia wartości 20 000 euro należy stosować kurs średni NBP z dnia przyjęcia samochodu do używania. Nieodliczona część VAT zwiększy wartość początkową samochodu i będzie odnoszona w koszty stopniowo poprzez odpisy amortyzacyjne. Z tytułu zakupu paliwa nie przysługuje prawo do odliczenia VAT. Nieodliczona kwota podatku stanowi dla spółki koszt uzyskania przychodu. Szczegóły w wraz z dekretacją - w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Zakupiony samochód spółka powinna wprowadzić do ewidencji środków trwałych najpóźniej w momencie przekazania go do używania. Musi on być wówczas kompletny i zdatny do użytku. Nie ma natomiast znaczenia, że faktura została opłacona jedynie częściowo.

Jaki kurs wybrać do przeliczenia kwoty 20 000 euro

Pytanie w kwestii zastosowania odpowiedniego kursu euro odnosi się do prawidłowego ustalenia kwoty odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszt uzyskania przychodu. Należy zatem przypomnieć, że nie są kosztami uzyskania przychodu (art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro przeliczonej na złote wg kursu średniego NBP z dnia przekazania samochodu do używania. Nie będzie to więc kurs z dnia faktury, jak sugerował w swoim pytaniu Czytelnik, trudno bowiem zakładać, by już w momencie zakupu samochód był kompletny i zdatny do użytku (jednym z warunków jest chociażby jego rejestracja).

WAŻNE!

Zakupując samochód osobowy, do przeliczenia wartości 20 000 euro należy stosować kurs średni NBP z dnia przyjęcia samochodu do używania.

Jak amortyzować

Dla nowych samochodów osobowych ustawodawca przewidział jedynie liniową metodę amortyzacji z zastosowaniem stawki 20% (w uzasadnionych przypadkach możliwe jest jej podwyższenie z użyciem współczynnika nie wyższego niż 1,4).

Gdyby jednak samochód spełniał kryteria uznania go za używany (przed nabyciem był wykorzystywany przez okres co najmniej 6 miesięcy) lub ulepszony (suma nakładów na ulepszenie poniesionych przed wprowadzeniem samochodu do ewidencji stanowiła co najmniej 20% jego wartości początkowej), to podatnik ma prawo zastosowania indywidualnej stawki amortyzacyjnej, która dla środków transportu wynosi 40%.

Należy pamiętać o tym, że dokonując późniejszej odsprzedaży samochodu, kosztem uzyskania przychodu będzie jego wartość początkowa pomniejszona o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych, również tych niezaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodu.

Przy zakupie samochodu osobowego przysługuje prawo do odliczenia 60% kwoty VAT, jednak nie więcej niż 6000 zł (art. 86 ust. 3 ustawy o VAT). Nieodliczona kwota podatku zwiększa wartość początkową zakupionego samochodu, będzie więc odnoszona w koszty stopniowo, poprzez dokonywane odpisy amortyzacyjne.

Jak rozliczać zakup paliwa

Obecnie obowiązujące przepisy ustawy o VAT nie zezwalają natomiast na choćby częściowe odliczenie VAT od zakupu paliwa przeznaczonego do samochodów osobowych (art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT). Jednocześnie nieodliczona kwota podatku stanowić może dla spółki koszt uzyskania przychodu.

Prawo do odliczania podatku, na ogólnych zasadach przewidzianych w ustawie o VAT, przysługuje z kolei w związku z zakupem materiałów eksploatacyjnych do samochodu.

Jak rozliczyć ubezpieczenie

Opłacona składka ubezpieczeniowa nie zwiększa wartości początkowej samochodu. Nie oznacza to jednak, że można ją bezpośrednio po zapłacie oraz bez ograniczeń odnieść w koszty podatkowe. Należy pamiętać o ograniczeniu określonym w art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wykluczającym z kosztów uzyskania przychodu składki na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 000 euro, przeliczona na złote według kursu średniego NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia, w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia.

Ponadto należy zauważyć, że koszty ubezpieczenia to typowe koszty pośrednie działalności. Chociaż - co do zasady - są one potrącalne w dacie ich poniesienia, jeżeli jednak dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, to stanowią koszt uzyskania przychodu proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą (art. 15 ust. 4d).

PRZYKŁAD

28 sierpnia spółka zakupiła samochód osobowy o wartości 103 687,70 zł netto + 22 811,30 zł VAT. W momencie odbioru samochodu dokonano zapłaty 50% wartości faktury. Przed oddaniem go do używania poniosła dodatkowe koszty związane z rejestracją samochodu - 500,00 zł. Samochód oddano do używania 10 września; kurs średni NBP wynosił w tym dniu 4,08 PLN/EUR. Po oddaniu samochodu do używania zakupiono komplet opon zimowych do samochodu o wartości 3000,00 zł + 22% VAT.

Dodatkowo spółka poniosła koszt ubezpieczenia samochodu za okres sierpień 2007 r. - lipiec 2008 r. w wysokości 7932,00 zł. Wartość samochodu określona dla celów ubezpieczenia wyniosła 120 000,00 zł. Kurs średni NBP w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia wynosił 3,90 PLN/EUR.

1. Faktura za zakup samochodu (103 687,70 + 22 811,30 = 126 499,00):

Wn konto 300 „Rozliczenie zakupu” 126 499,00 zł

Ma konto 240 „Pozostałe rozrachunki (w analityce: konto imienne kontrahenta)” 126 499,00 zł

2. Rozliczenie otrzymanej faktury:

a) część VAT podlegająca odliczeniu

Wn konto 223 „Rozliczenie podatku VAT naliczonego” 6 000,00 zł

b) wartość netto faktury wraz z częścią VAT niepodlegającą odliczeniu

Wn konto 081 „Środki trwałe w budowie” 120 499,00 zł

c) wartość brutto faktury

Ma konto 300 „Rozliczenie zakupu” 126 499,00 zł

3. Częściowa zapłata za otrzymaną fakturę:

Wn konto 240 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: konto imienne kontrahenta) 63 249,50 zł

Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 63 249,50 zł

4. Opłacone gotówką koszty związane z rejestracją samochodu:

Wn konto 081 „Środki trwałe w budowie” 500,00 zł

Ma konto 100 „Kasa” 500,00 zł

5. Przyjęcie samochodu do używania:

Wn konto 010 „Środki trwałe” 120 999,00 zł

Ma konto 081 „Środki trwałe w budowie” 120 999,00 zł

6. Faktura za zakupiony komplet opon zimowych:

Wn konto 300 „Rozliczenie zakupu” 3 660,00 zł

Ma konto 202 „Rozrachunki z dostawcami” (w analityce: konto imienne kontrahenta) 3 660,00 zł

7. Rozliczenie dokonanego zakupu:

Wn konto 401 „Zużycie materiałów i energii” 3 000,00 zł

Wn konto 223 „Rozliczenie podatku VAT naliczonego” 660,00 zł

Ma konto 300 „Rozliczenie zakupu” 3 660,00 zł

8. Zapłata rocznej składki ubezpieczenia samochodu:

Wn konto 240 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: rozrachunki z ubezpieczycielem) 7 932,00 zł

Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 7 932,00 zł

9. Zarachowanie zapłaconej składki w koszty:

Wn konto 409 „Pozostałe koszty” 7 932,00 zł

Wn konto 240 „ Pozostałe rozrachunki” (w analityce: rozrachunki z ubezpieczycielem) 7 932,00 zł

Obliczenie części ubezpieczenia stanowiącej koszt uzyskania przychodu:

20 000,00 EUR × 3,90 PLN/EUR = 78 000,00 zł

Wartość samochodu przyjęta dla celów ubezpieczenia - 120 000,00 zł

(7932,00 zł × 78 000,00 zł)/120 000,00 = 5155,80 zł

Procentowy udział składki zaliczanej do kosztów uzyskania przychodu: 5155,80 zł/7932,00 zł × 100% = 65%

10. Przeniesienie kosztów do rozliczenia w czasie:

Wn konto 641 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” 7 932,00 zł

Ma konto 490 „Rozliczenie kosztów” 7 932,00 zł

11. Odpis miesięcznej raty ubezpieczenia (7932,00 zł/12 miesięcy):

Wn konto 490 „Rozliczenie kosztów” 661,00 zł

Ma konto 641 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” 661,00 zł

W tym: część stanowiąca koszt uzyskania przychodu: 661,00 zł × 0,65 = 429,65 zł

12. Miesięczna rata amortyzacji (120 999,00 zł × 20%)/12 = 2016,65 zł

Wn konto 408 „Amortyzacja” 2 016,65 zł

Ma konto 070 „Umorzenie środków trwałych” 2 016,65 zł

Obliczenie części odpisów amortyzacyjnych zaliczanych do kosztów uzyskania przychodu:

Wartość samochodu wyznaczająca limit części zaliczanej do k.u.p.:

20 000,00 euro × 4,08 PLN/EUR = 81 600,00 zł

Procentowy udział odpisów amortyzacyjnych zaliczonych do k.u.p.:

81 600,00 zł/120 999,00 × 100% = 68%

Część miesięcznego odpisu stanowiąca koszt uzyskania przychodu: 2016,65 × 0,68 = 1 371,32 zł

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 15 ust. 4d, art. 16 ust. 1 pkt 4, art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 165, poz. 1169

• art. 86 ust. 3, art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029

Izabela Grochola

główna księgowa w spółce z o.o.