Jak wyliczyć różnice kursowe, jeśli zapłata następuje w ratach

RADA

W przypadku częściowej zapłaty za fakturę wystawioną w walucie obcej różnice kursowe należy rozliczyć od faktycznie otrzymanej lub dokonanej zapłaty. Różnice kursowe będą więc powstawać za każdym razem, gdy będzie płacona część kwoty wykazanej na fakturze. Czytelnik nie sprecyzował, czy chodzi mu o różnice kursowe od waluty otrzymanej jako zapłata za wystawioną przez niego fakturę, czy też różnice kursowe od zapłaconej przez niego faktury, wystawionej przez zagranicznego kontrahenta. Obie te sytuacje przedstawiamy na przykładach.

UZASADNIENIE

Na podstawie art. 24c updof różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody (jako dodatnie różnice kursowe) lub koszty uzyskania przychodów (jako ujemne różnice kursowe). Wynikają one z różnicy między wartościami wyliczonymi według średniego kursu NBP z ostatniego dnia poprzedzającego dzień uzyskania przychodu lub poniesienia kosztu a faktycznym otrzymaniem przychodu lub faktyczną zapłatą zobowiązania (kosztu) obliczonych według faktycznie zastosowanego kursu waluty z dnia otrzymania zapłaty (faktura przychodowa) lub dokonania zapłaty (faktura kosztowa). Różnice kursowe mogą być dodatnie lub ujemne.

Zgodnie z przytaczanym przepisem oraz mając na uwadze sytuację przedstawioną przez Czytelnika, w jego przypadku dodatnie różnice kursowe powstaną, jeżeli wartość:

1) przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia,

2) poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.

Natomiast ujemne różnice kursowe powstaną u Czytelnika, jeżeli wartość:

1) przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia,

2) poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.

Należy zauważyć, że jeżeli przy obliczaniu wartości różnic kursowych, o których mowa powyżej, nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, przyjmuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień (art. 24c ust. 4 updof).

Jeżeli faktycznie zastosowany kurs waluty, o którym mowa powyżej, jest wyższy lub niższy odpowiednio o więcej niż powiększona lub pomniejszona o 5% wartość kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień faktycznie zastosowanego kursu waluty, organ podatkowy może wezwać strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających zastosowanie kursu waluty. W razie niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają zastosowanie faktycznego kursu waluty, organ podatkowy określi ten kurs, opierając się na kursach walut ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski. Nie będzie to dotyczyło takich sytuacji, w których podatnik będzie mógł uzasadnić stosowanie niższego lub wyższego kursu o 5%, np. wskutek zawarcia z kontrahentami umów, które z góry będą określały kurs wymiany waluty przekraczający 5-procentowy pułap, o którym mowa w przytaczanym przepisie (art. 24c ust. 5 updof).

PRZYKŁAD 1

Czytelnik 5 lipca 2007 r. wystawił fakturę za dostarczony towar kontrahentowi zagranicznemu na kwotę 10 000 euro. Kontrahent zapłacił część faktury w kwocie 8000 euro 31 lipca 2007 r. Pozostałą kwotę - 2000 euro zapłacił 31 sierpnia 2007 r.

W pierwszej kolejności należy przemnożyć kwotę przychodu 10 000 euro przez średni kurs NBP ogłoszony z pierwszego dnia roboczego poprzedzającego dzień osiągnięcia przychodu (wystawienia faktury), czyli 4 lipca 2007 r. Średni kurs euro w NBP w tym dniu wynosił 3,7609 zł za 1 euro. Zatem wyliczony przez Czytelnika przychód wynosi 37 609 zł i taką kwotę pod datą wystawienia faktury Czytelnik zaksięgował w kolumnie 7 podatkowej księgi przychodów i rozchodów.