REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wydanie towaru na próbę w księgach rachunkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Wydanie towaru na próbę w księgach rachunkowych /Fotolia
Wydanie towaru na próbę w księgach rachunkowych /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Firma zastanawia się nad wprowadzeniem sprzedaży na próbę. Ma nadzieję, że będzie wtedy większa sprzedaż, gdyż nabywca może się przekonać, czy rzecz jest dla niego odpowiednia. Jakich zapisów powinna dokonać w księgach rachunkowych?

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

W aktualnej rzeczywistości rynkowej, którą cechuje przewaga podaży nad popytem, producenci i handlowcy poszukują różnych metod pozyskiwania klientów. Jednym z takich instrumentów polityki handlowej jest sprzedaż na próbę. Polega ona na zachęcaniu potencjalnych odbiorców do nabywania rzeczy w drodze umożliwienia im sprawdzenia i oceny oferowanych produktów. Uznanie rzeczy za odpowiednią zależy wyłącznie od woli odbiorcy, który może zrezygnować z jej nabycia. Przy tego typu sprzedaży sprzedawca nie może zasadniczo skutecznie wykazać, że przedmiot sprzedaży jest obiektywnie dobry i spełnia wszystkie wymagane parametry.

Zgodnie z art. 592 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) sprzedaż na próbę lub z zastrzeżeniem zbadania rzeczy przez kupującego poczytuje się w razie wątpliwości za zawartą pod warunkiem zawieszającym, że nabywca uzna przedmiot sprzedaży za dobry. W przypadku braku oznaczenia w umowie terminu próby lub zbadania rzeczy, także sprzedawca (czekający na reakcję nabywcy) może jednostronnie wyznaczyć kupującemu odpowiedni termin, z równoczesnym powiadomieniem go o tym (konieczność określenia terminu wiąże się z potrzebą ograniczenia okresu niepewności w obrocie). Jeżeli nabywca odebrał rzecz i nie złożył oświadczenia przed upływem umówionego przez strony lub wyznaczonego przez sprzedawcę terminu, uważa się, że uznał przedmiot sprzedaży za dobry (tzw. aprobata dorozumiana). Brak aprobaty dla przedmiotu sprzedaży powinien nastąpić w sposób jednoznaczny i wyraźny. Nabywca powinien w takiej sytuacji złożyć oświadczenie o braku akceptacji rzeczy oraz zwrócić ją sprzedawcy. Niezłożenie takiego oświadczenia w wymaganym terminie implikuje ziszczenie się warunku zawieszającego, co przekłada się na definitywność sprzedaży.

Rozliczanie rabatów - podatki i rachunkowość

REKLAMA

W przypadku sprzedaży na próbę, przeniesienie na nabywcę własności rzeczy ma miejsce nie z chwilą jej wydania (art. 535 k.c.), ale dopiero w momencie ziszczenia się warunku, czyli po upływie umownego lub wyznaczonego terminu próby lub zbadania rzeczy, jeżeli przed upływem tego terminu nabywca nie złoży oświadczenia lub nie zwróci rzeczy (co jest jednoznaczne z odstąpieniem od zawarcia umowy). Strony umowy mogą także uzgodnić, że ryzyko przypadkowej utraty rzeczy lub jej uszkodzenia oraz korzyści i ciężary związane z rzeczą przechodzą na nabywcę w momencie ziszczenia się warunku zawieszającego (wówczas w okresie przejściowym, tj. do chwili ziszczenia się warunku zawieszającego, niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy będzie obciążać sprzedawcę).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z uwagi na dyspozytywny charakter ww. regulacji, strony mogą jednak odmiennie ustalić konsekwencje zastrzeżenia próby lub zbadania rzeczy (np. zastosować konstrukcję warunku rozwiązującego lub uznać, że umowa ma charakter definitywny, natomiast nabywcy będzie przysługiwać – zgodnie z art. 395 k.c. – prawo odstąpienia od umowy w razie negatywnej oceny rzeczy).

Kontrahenci mogą umownie ograniczyć subiektywność oceny kupującego poprzez skonkretyzowanie determinujących ją kryteriów lub w drodze określenia właściwości, które przedmiot sprzedaży powinien spełniać, aby możliwe było uznanie go za dobry. Uzgodnienie tego rodzaju determinant ma na celu obiektywizację przesłanek weryfikacyjnych, umożliwiającą sprzedawcy ewentualne zakwestionowanie negatywnej postawy nabywcy. Pamiętać jednak należy, że sprzedawcy nie przysługuje możliwość jednostronnego zmniejszenia swobody odbiorcy i odrzucenia jego zastrzeżeń dotyczących rzeczy poddanych próbie. Nabywca nie jest również zobligowany do uzasadnienia powodów swojej dezaprobaty dla badanych rzeczy.

Polecamy: Jak rozliczyć wypłatę dywidendy - w podatkach i rachunkowości

Definitywność sprzedaży (a zatem uznanie rzeczy za dobrą) nie wyklucza odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady zbytej rzeczy. Po wykryciu wad rzeczy nabywca może zatem co do zasady żądać odstąpienia od umowy, obniżenia ceny lub wymiany na rzecz wolną od wad. Odpowiedzialność ta może obejmować jednak wyłącznie wady, o których nabywca nie wiedział w chwili ziszczenia się warunku zawieszającego.

W księgach sprzedawcy...

Wydanie towaru nabywcy na próbę wymaga zaewidencjonowania na koncie „Towary poza jednostką”. Po upływie okresu próby, zależnie od decyzji nabywcy, może mieć miejsce jego przeksięgowanie na konto „Towary na składzie” (w razie zwrotu rzeczy przez kupującego) lub „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)” (w przypadku ostatecznego zbycia towaru). Sprzedaż rzeczy na próbę wymaga ujęcia w księgach rachunkowych sprzedawcy, zapisem:

1. Wydanie rzeczy nabywcy:

– Wn konto 33 „Towary” (towary poza jednostką),

– Ma konto 33 „Towary” (towary na składzie).

2. Wystawienie faktury VAT z tytułu sprzedaży rzeczy:

– Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”,

– Ma konto 73-0 „Sprzedaż towarów”,

– Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”.

3. Zwrot rzeczy przez nabywcę wobec uznania przez niego przedmiotu sprzedaży za zły:

– Wn konto 33 „Towary” (towary na składzie),

– Ma konto 33 „Towary” (towary poza jednostką).

4. Wystawienie faktury korygującej w przypadku zwrotu przez nabywcę rzeczy:

– Wn konto konto 73-0 „Sprzedaż towarów”,

– Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”,

– Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”.

5. Przeksięgowanie wartości rzeczy po definitywnym jej sprzedaniu nabywcy:

– Wn konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”,

– Ma konto 33 „Towary” (towary poza jednostką).

6. Otrzymanie zapłaty za fakturę:

– Wn konto 13 „Rachunki bankowe”,

– Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”.

Jak zaksięgować zepsute oraz zniszczone zapasy


...i nabywcy

Z kolei nabywca powinien zaksięgować zakup rzeczy na próbę, zapisem:

1. Przyjęcie rzeczy na okres próbny:

– Wn konto 09-0 „Środki trwałe obce” (konto pozabilansowe).

2. Otrzymanie faktury VAT z tytułu nabycia rzeczy:

– Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

– Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”,

– Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”.

3. Zwrot rzeczy przez nabywcę wobec uznania przez niego przedmiotu sprzedaży za zły:

– Ma konto 09-0 „Środki trwałe obce” (konto pozabilansowe).

4. Otrzymanie faktury korygującej w przypadku zwrotu rzeczy:

– Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”,

– Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

– Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”.

5. Rozliczenie faktury VAT wobec uznania przedmiotu sprzedaży za dobry:

– Wn konto 01 „Środki trwałe”,

– Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”,

6. Zapłata za fakturę VAT:

– Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”,

– Ma konto 13 „Rachunki bankowe”.

7. Wyksięgowanie rzeczy z ewidencji pozabilansowej w efekcie przyjęcia go na stan własnych środków trwałych:

– Ma konto 09-0 „Środki trwałe obce” (konto pozabilansowe).

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)

VAT

Uwzględnienia wymaga, że na gruncie VAT w przypadku sprzedaży na próbę obowiązek podatkowy powstaje według reguł ogólnych (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). Pojawia się on więc w chwili wydania towaru kontrahentowi, czyli w momencie uzyskania przez niego możliwości swobodnego dysponowania rzeczą (w znaczeniu ekonomicznym), niezależnie od uwarunkowań prawnych (przepisy ustawy o VAT nie wiążą bowiem dostawy towaru i powstania obowiązku podatkowego z przeniesieniem na odbiorcę własności towaru). Zatem chociaż nabywca nie staje się jeszcze właścicielem rzeczy i może ją zwrócić sprzedawcy (w okresie trwania próby, gdy uzna, że rzecz nie spełnia jego oczekiwań), to mamy już do czynienia z dostawą. Jedynie w przypadku, gdyby przed taką dostawą towaru została uregulowana całość lub część należności, wówczas obowiązek podatkowy powstałby w dacie jej otrzymania – w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 8 ustawy o VAT). Sprzedawca towaru na próbę, niezależnie od czasu trwania próby, powinien wystawić na rzecz kontrahenta (potencjalnego kupującego) fakturę VAT nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru i nie wcześniej niż 30. dnia przed dokonaniem takiej dostawy (art. 106i ust. 1 i ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT). W takiej sytuacji może się zdarzyć, że faktura VAT zostanie wystawiona przed terminem zakończenia próby. Wówczas, gdy po wystawieniu faktury przez sprzedawcę kontrahent finalnie nie zdecyduje się na zakup testowanej rzeczy i zwróci towar, sprzedawca będzie zobligowany wystawić fakturę korygującą (art. 106j ustawy o VAT).

Zalety

Konstrukcja sprzedaży na próbę jest w założeniu korzystna dla obu stron transakcji. Sprzedającemu daje szansę na pozyskanie klienta, który bez możliwości wypróbowania rzeczy nie zdecydowałby się na jej zakup. Z kolei nabywcy umożliwia przetestowanie rzeczy i zrezygnowanie z jej zakupu, jeżeli nie spełni ona jego oczekiwań. Nie ciąży wówczas na nim obowiązek udowadniania sprzedawcy, że rzecz jest obiektywnie nieprzydatna lub iż nie posiada określonych cech. Tego typu sprzedaż niesie jednak dla potencjalnych klientów ryzyko związane z niedotrzymaniem terminu ewentualnego zwrotu niechcianego towaru (w konsekwencji dochodzi do zawarcia umowy sprzedaży takiego produktu, pomimo że nie spełnia on oczekiwań nabywcy). Wielu przedsiębiorców daje się bowiem namówić na towary, których nie potrzebują, i za które nie są skłonni zapłacić. To efekt pochopnego wyrażenia zgody na sprzedaż na próbę, nieczytania otrzymanych formularzy i regulaminów lub wprowadzenia w błąd przez telemarketerów. ©?

Marek Barowicz

specjalista z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna:

- Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

- Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).

- Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

REKLAMA

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

REKLAMA

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

REKLAMA