Rozliczenia międzyokresowe kosztów

ALICJA SUDÓŁ

Autopromocja

Sposobem rozliczenia kosztów działalności danej jednostki w czasie jest rozliczenie międzyokresowe kosztów z zachowaniem zasady ich współmierności. Zgodnie z tą zasadą, koszty powinny być ujęte w księgach rachunkowych w tym samym okresie sprawozdawczym, co osiągnięte przychody. Należy wyłączyć je z rozliczenia i ująć w ewidencji na koncie 640 - „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” właśnie jako koszt przyszłego okresu.

Polecamy: Instrukcje księgowego. 53 praktyczne procedury z serwisem internetowym

Autopromocja

Poradnik Gazety Prawnej
KSeF. Wdrożenie w firmie

Sprawdź

Rozróżniamy dwa rodzaje rozliczeń międzyokresowych kosztów:

1) czynne,

2) bierne.

Autopromocja

Instrukcje VAT. 15 praktycznych procedur dla podatników

Publikacja przedstawia wytyczne dotyczące rozliczania VAT i akcyzy od sprowadzanych samochodów. Omawia także kwestie związane z płatnościami faktur na rachunek bankowy, stosowaniem split payment oraz wyborem kwartalnego rozliczenia na rok 2024.
Sprawdź

ZAPAMIĘTAJ!

Odpisów rozliczeń dokonuje się proporcjonalnie do upływu czasu, wielkości wykonywanych zadań, z zachowaniem zasady ostrożnej wyceny.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2023

Publikacja wyjaśnia podatkowe i bilansowe aspekty zamknięcia roku. Opisuje zagadnienia związane z weryfikacją i aktualizacją aktywów i pasywów oraz z wstępnym zamknięciem ksiąg rachunkowych. Całość jest poparta praktycznymi przykładami.
Sprawdź

Rozliczenia międzyokresowe czynne

Czynnych rozliczeń dokonuje się wówczas, gdy wydatki lub zużycie składników majątkowych dotyczą miesięcy następujących po miesiącu, w którym zostały poniesione. Dlatego też nie powinny one obciążać wyłącznie okresu bieżącego.

Przykładem czynnych rozliczeń może być:

• usługa najmu lokalu - czynsz zapłacony z góry za rok,

Autopromocja

Webinarium
VAT 2024 + certyfikat gwarantowany

Sprawdź

• ubezpieczenia majątkowe płatne za następny rok z góry,

• prenumerata czasopism, publikatorów aktów prawnych, np. dzienników ustaw, monitorów, za które wydatek ponosi się np. w końcu roku 2007 a dotyczy on roku 2008,

• roczny odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych,

• koszty finansowe, np. z tytułu pozyskania pożyczek i kredytów.

Obciążają one stronę debetową konta 640 w korespondencji z kontem 490 - „Rozliczenie kosztów”. Natomiast jeśli w czasie rozlicza się koszty finansowe, to księguje się je bezpośrednio na koncie 640 w korespondencji z kontami zespołu 0, 1, i 2, pomijając konto 490. Ten rodzaj czynnych rozliczeń występuje w jednostkach budżetowych. Jednak należy podkreślić, że jednostka budżetowa charakteryzuje się takimi elementami, jak:

Autopromocja

1) nie prowadzi działalności dochodowej,

2) wynik finansowy ustalany jest raz w roku (na koniec roku),

3) nie jest płatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych,

4) nie ustala, nie kalkuluje kosztu usługi, produktu, wyrobu,

5) podstawowa sprawozdawczość w trakcie roku budżetowego sporządzana jest do wydatków i dochodów budżetowych,

6) koszty (w całości) odnoszone są na wynik finansowy dopiero na koniec roku,

7) często koszty te są nieistotne co do wielkości wyniku lub występując z tego samego tytułu, przechodzą z roku na rok w zbliżonej wartości, np. abonament usług telekomunikacyjnych.

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Dlatego nie ma znaczenia rozliczanie międzyokresowe kosztów w jednostkach budżetowych. Stąd w ich księgowości nie jest obowiązkowe stosowanie kont 490 i 640, a ewidencja kosztów odbywa się na koncie 400 - „Koszty według rodzajów”, które pod datą 31 grudnia każdego roku przeksięgowuje się na konto 860 - „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”. Natomiast rozliczanie kosztów w czasie ma istotne znaczenie w zakładach budżetowych i gospodarstwach pomocniczych jednostek budżetowych.

Rozliczenia międzyokresowe bierne

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów to są rezerwy na wydatki przyszłych okresów, którymi obciąża się koszty bieżącego okresu.

Zgodnie z art. 39 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, dotyczą one:

• świadczeń ściśle oznaczonych wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki, a kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny,

• obowiązku wykonania przyszłych świadczeń wobec osób nieznanych.

Warunkiem jest, że kwotę tych świadczeń można oszacować, pomimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku. W związku z tym tworzymy rezerwy na koszty przyszłych okresów.

Rozliczenia międzyokresowe w bilansie

Bierne rozliczania międzyokresowe kosztów w bilansie występują po stronie pasywów, wykazują saldo kredytowe.

Zaliczyć można do nich np.:

• naprawy gwarancyjne, na udzielone gwarancje przewyższające rok lub dłużej,

• wynagrodzenie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne pracowników produkcyjnych, które są należne za urlop przysługujący za dany rok,

• koszty planowanych większych remontów,

• koszty zakupu materiałów.

W zakładach budżetowych i gospodarstwach pomocniczych, w których świadczy się usługi odpłatnie lub prowadzi działalność wytwórczą, ustala się wysokość kosztów poniesionych w danym okresie sprawozdawczym w powiązaniu z kosztem wytworzenia produktu czy usługi skalkulowanym w danym okresie. Dlatego w tych jednostkach konieczne jest funkcjonowanie konta 640 w korespondencji z kontami zespołu 5 dla biernych rozliczeń.

W bilansie saldo Wn konta 640 powinno być wykazane w poz. B.V. „Rozliczenia międzyokresowe” po stronie aktywów, natomiast saldo Ma należy ująć w pasywach w poz. E.II. „Inne rozliczenia międzyokresowe”.

ZAPAMIĘTAJ!

Dokumentem księgowym służącym do przeksięgowania rozliczeń międzyokresowych jest PK - polecenie księgowania.

Konto 640 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”

Do konta 640 prowadzi się ewidencję analityczną, na podstawie której można określić między innymi:

• wartość kosztów czynnych i biernych,

• wysokość pozyskania pożyczek i kredytów,

• wysokość zakupu materiałów pozostających w magazynie a podlegających rozliczeniu w czasie,

• tytuły rezerw i kosztów.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Konto 640 na koniec roku może wykazywać dwa salda:

1) saldo strony Wn (debetowe) - określające stan kosztów przyszłych okresów,

2) saldo strony Ma (kredytowe) - oznaczające stan rezerw na wydatki przyszłych okresów.

Podstawy prawne

• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540)

• Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. Nr 142, poz. 1020)