Dane rachunkowe gospodarstw rolnych - co warto wiedzieć?

Dane rachunkowe gospodarstw rolnych

Zasady zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych został określony mocą ustawy o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych (dalej także "ustawa"). Tekst jednolity tej ustawy ukazał się w Dzienniku Ustaw w lipcu tego roku, w drodze obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 czerwca 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych.

Ustawa ta określa system zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych mający na celu:

1) określanie rocznych dochodów w gospodarstwach rolnych;

2) dokonywanie analizy ekonomicznej gospodarstw rolnych oraz ocenę sytuacji w rolnictwie i na rynkach rolnych.

Wyjaśnijmy, że użyte w ustawie określenia oznaczają:

• dane rachunkowe - dane dotyczące zasobów materialnych i finansowych gospodarstwa rolnego oraz jego przychodów z produkcji rolnej i kosztów ich uzyskania;
• gospodarstwo rolne - gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;
• posiadacz gospodarstwa rolnego - posiadacza samoistnego albo zależnego;
• Instytut - Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z siedzibą w Warszawie;
• biuro rachunkowe - podmiot zbierający dane rachunkowe na podstawie umowy zawartej z Instytutem, który gwarantuje obiektywne i rzetelne przekazywanie danych rachunkowych;
• rok obrachunkowy - rok kalendarzowy lub inny okres kolejnych 12 miesięcy.

Jakie dane rachunkowe gospodarstw rolnych są zbierane?

Zakres zbieranych danych rachunkowych obejmuje:

1) informacje ogólne o gospodarstwie rolnym, w szczególności numer identyfikacyjny gospodarstwa nadany do celów zbierania danych rachunkowych, zakodowany opis miejsca położenia gospodarstwa rolnego, kierunek prowadzonej w gospodarstwie rolnym produkcji rolnej;

2) powierzchnię użytków rolnych według struktury ich własności;

3) zasoby i nakłady pracy własnej oraz najemnej;

4) liczbę i wartość zwierząt na początku i na końcu roku obrachunkowego oraz średnioroczny stan zwierząt z podziałem na gatunki i grupy użytkowe;

5) obrót zwierzętami w roku obrachunkowym z podziałem na gatunki;

6) koszty związane z produkcją rolną;

7) składniki majątku gospodarstwa rolnego i obrót nimi w roku obrachunkowym;

8) zadłużenie;

9) podatek od towarów i usług (VAT);

10) dotacje i dopłaty wyrównawcze;

11) obrót produktami pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w roku obrachunkowym;

12) wielkości przyznanych limitów produkcji rolnej.

Ważne! Dane rachunkowe zbierane są według jednolitego formularza. A szczegółowy zakres, format i sposób zbierania danych rachunkowych niezbędnych do wykonania sprawozdania z gospodarstwa rolnego określają przepisy rozporządzenia nr 1837/2001/WE z dnia 10 września 2001 r. zmieniającego rozporządzenie nr 2237/77/EWG w sprawie deklaracji podatkowej rolnika (Dz. Urz. WE L 255 z 24.09.2001).

Jak chronione są dane rachunkowe gospodarstw rolnych?

W świetle art. 4. ustawy, dane rachunkowe zebrane z gospodarstw rolnych mogą być wykorzystywane tylko do celów wymienionych w ustawie. Dane rachunkowe nie mogą być wykorzystywane do celów podatkowych.

Natomiast dane osobowe posiadaczy gospodarstw rolnych są chronione na zasadach określonych w przepisach o ochronie danych osobowych.

Kto zbiera dane rachunkowe gospodarstw rolnych?

Dane rachunkowe z gospodarstw rolnych reprezentatywnych dla określonego kierunku produkcji rolnej, miejsca położenia gospodarstwa rolnego i uzyskiwanych dochodów rolniczych zbierane są przez Instytut za pośrednictwem biur rachunkowych.

Instytut zawiera roczne umowy z biurami rachunkowymi o zbieranie danych rachunkowych z reprezentatywnych gospodarstw rolnych. Umowy takie określają w szczególności:

1) dane rachunkowe podlegające zbieraniu;

2) liczbę gospodarstw rolnych, z których zbierane będą dane rachunkowe;

3) terminy i formy przekazywania zbieranych danych rachunkowych w danym roku obrachunkowym;

4) warunki płatności dla biur rachunkowych;

5) warunki ochrony danych rachunkowych z poszczególnych gospodarstw rolnych;

6) warunki ochrony danych osobowych posiadaczy gospodarstw rolnych na zasadach określonych w przepisach o ochronie danych osobowych;

7) kary umowne z tytułu niedotrzymania warunków umowy.

Przy czym, do umów dotyczących zadań określonych w przepisach rozporządzenia nr 79/65/EWG z dnia 15 czerwca 1965 r. ustanawiającego sieć zbierania danych rachunkowych o dochodach z działalności gospodarczej gospodarstw rolnych w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej (Dz. Urz. EWG P 109 z 23.06.1965) nie stosuje się przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów oraz przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019, z późn. zm.

Kiedy można zbierać dane rachunkowe gospodarstw rolnych?

Jak wynika z art. 6 ustawy, dane rachunkowe zbierane są z gospodarstw rolnych, których posiadacze wyrażą na to zgodę i podpiszą z biurem rachunkowym umowę o zbieranie danych rachunkowych w danym roku obrachunkowym.

Umowa z biurem rachunkowym powinna zawierać:

1) dane rachunkowe podlegające zbieraniu i terminy ich dostarczania;

2) warunki ochrony danych rachunkowych z gospodarstwa rolnego;

3) warunki ochrony danych osobowych posiadaczy gospodarstwa rolnego na zasadach określonych w przepisach o ochronie danych osobowych.

Podstawa prawna:

- ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych - Dziennik Ustaw rok 2021 poz. 1215

- ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych