REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpisy aktualizujące z tytułu trwałej utraty wartości towarów

Joanna Gawrońska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Spółka ma w magazynie towary, które ze względu na upływ oznaczonego terminu przydatności do użycia utraciły wartość użytkową oraz handlową. Ponadto część towarów zostanie przeceniona ze względu na upływający termin przydatności. Jak będzie przebiegała ewidencja księgowa w obu przypadkach?

Kiedy odpisy aktualizujące zalicza się do kosztów podatkowych

REKLAMA

Autopromocja

RADA

W przypadku stwierdzenia zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej towarów w księgach rachunkowych należy dokonać aktualizacji towarów, tworząc odpisy aktualizujące wartość ceny sprzedaży netto możliwej do uzyskania. Natomiast w razie stwierdzenia przeterminowania towarów należy utworzyć odpis aktualizujący na całą ich wartość, a następnie w momencie fizycznej likwidacji wyksięgować towary z ksiąg rachunkowych.

UZASADNIENIE

Zmniejszenie wartości użytkowej lub handlowej towarów należy ustalać w drodze spisu z natury. W trakcie przeprowadzania spisu trzeba dokonać przeglądu inwentaryzowanych towarów i wyodrębnić towary przeterminowane oraz towary, które utraciły swoją wartość użytkową lub handlową.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Do protokołu z inwentaryzacji należy dołączyć propozycję dokonania obniżki cen lub propozycję likwidacji przeterminowanych towarów. Protokół, wraz z załącznikami z przeprowadzonego spisu z natury, jest podpisywany przez uprawnione osoby. Komplet dokumentów jest następnie akceptowany przez kierownika jednostki i na tej podstawie jednostka ujmuje w księgach rachunkowych skutki podjętych działań związanych z obniżką cen lub likwidacją towarów.

Odpisów aktualizujących wartość towarów należy dokonywać m.in. na skutek trwałej utraty ich wartości. Trwała utrata wartości zachodzi wówczas, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych.

Trwała utrata wartości występuje m.in. w przypadku:

• uszkodzenia, zniszczenia towarów,

• przeterminowania towarów,

• utraty wartości użytkowej lub handlowej spowodowanej spadkiem cen towarów, wyjściem z mody, przestarzałością itp.

Odpisy aktualizujące wartość towarów należy zaliczać do pozostałych kosztów operacyjnych.

REKLAMA

Tworzone są one w kwocie, która doprowadzi wartość towarów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto. Jeśli nie można ustalić ceny sprzedaży netto, to wartość towarów należy doprowadzić do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.

Jeśli trwała utrata wartości wystąpi z powodu zaistnienia zdarzenia nadzwyczajnego, powstałego poza działalnością operacyjną jednostki, które nie było związane z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności jednostki, tj. na skutek pożaru, zalania itp., to wartość utworzonego odpisu zaliczana jest w ciężar strat nadzwyczajnych. W razie ustania przyczyn, dla których utworzono odpis aktualizujący wartość, należy dokonać „odwrócenia odpisu” w całości lub odpowiedniej części. W dacie fizycznej likwidacji nieprzydatnych towarów, potwierdzonej protokołem likwidacyjnym, powinno nastąpić ich wyksięgowanie z ewidencji bilansowej w ciężar dokonanego uprzednio odpisu aktualizującego.

Tabela 1. Ewidencja księgowa związana z utratą wartości towarów

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Odpis aktualizujący należy tworzyć w przypadku spadku wartości towaru poniżej ceny zakupu.

Przykład 1

Ze względu na utratę wartości handlowej towarów jednostka dokonała obniżki cen. Towary ewidencjonowane są w księgach rachunkowych ilościowo-wartościowo w cenach zakupu. Wartość towarów w cenie zakupu wynosiła 100 000 zł (20 000 szt. × 5 zł). Jednostka dokonała odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości do ceny sprzedaży netto, tj. 3 zł/szt. Obniżyła też cenę sprzedaży do aktualnej ceny sprzedaży netto.

Ewidencja księgowa

1. Skutki utraty wartości: 20 000 szt. x (5zł - 3 zł) = 20 000 szt. x 2 zł = 40 000 zł

Wn  „Pozostałe koszty operacyjne” 40 000

Ma  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 40 000

2. Sprzedaż towarów objętych aktualizacją: 20 000 szt. x 3 zł = 60 000 zł

Wn  „Rozrachunki z odbiorcami” 73 200

Ma  „Sprzedaż towarów” 60 000

Ma  „VAT należny” 13 200

3. Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu:

Wn  „Wartość sprzedanych towarów” 100 000

Ma  „Towary” 100 000

4. Wyksięgowanie odpisu aktualizującego dotyczącego sprzedanych towarów:

Wn  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 40 000

Ma  „Wartość sprzedanych towarów” 40 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Gdy na dzień bilansowy towary objęte obniżką cen nie zostaną sprzedane, w bilansie powinny zostać wykazane w wartości netto, tj. w cenie zakupu pomniejszonej o dokonany odpis aktualizujący.

Taki sposób ewidencji aktualizacji cen towarów dotyczy jednostek, które ewidencjonują towary w cenach ewidencyjnych będących odzwierciedleniem cen zakupu lub nabycia towarów.

Jednostki mogą bowiem ewidencjonować towary w cenach ewidencyjnych wyliczonych na podstawie cen nabycia, cen zakupu, cen sprzedaży netto, cen sprzedaży brutto, umownie przyjętej kwoty. Są także jednostki, które prowadzą ewidencję stanów i obrotów towarów wartościowo w cenach ewidencyjnych ustalanych na poziomie cen sprzedaży brutto, tj. zawierających doliczoną do wartości towarów w cenach zakupu marżę i należny VAT. Tego typu ewidencję najczęściej stosują sklepy prowadzące działalność detaliczną.

 

W przypadku stosowania cen sprzedaży brutto różnica między ceną ewidencyjną towarów a ceną zakupu lub nabycia stanowi odchylenie kredytowe lub debetowe od ceny ewidencyjnej.

W bilansie odchylenia te korygują wartość towarów ujętych na koncie „Towary” i w efekcie wartość towarów jest doprowadzona do ich ceny zakupu lub nabycia. Odchylenia, w zależności od ich charakteru, mogą:

• zwiększać wartość towarów - odchylenia debetowe,

• zmniejszać wartość towarów - odchylenia kredytowe.

Zatem w przypadku stosowania ceny ewidencyjnej na poziomie ceny sprzedaży brutto odchylenia od cen ewidencyjnych towarów występują jako:

• odchylenia kredytowe z tytułu zarezerwowanej w cenie sprzedaży brutto marży,

• odchylenia kredytowe z tytułu VAT na poziomie podatku należnego.

Odchylenia te pomniejszają wykazywaną w bilansie wartość towarów.

Obniżka cen powoduje obniżenie uprzednio zarezerwowanej w tych cenach marży oraz VAT. Taka obniżka marży i VAT jest tylko zmianą ceny ewidencyjnej i nie stanowi utraty wartości towarów. Do utraty wartości dochodzi wówczas, gdy nowa, obniżona wartość towaru jest niższa od jego ceny zakupu. Wówczas jednostka ma podstawę do dokonania odpisu aktualizującego wartość towarów, którym należy obciążyć konto „Pozostałe koszty operacyjne”.

Przykład 2

Jednostka miała w sprzedaży towary według cen sprzedaży o łącznej wartości 335 500 zł. W związku z utratą ich wartości handlowej jednostka zdecydowała się obniżyć cenę sprzedaży towarów poniżej cen zakupu.

Towary objęte obniżką cen w całości sprzedano. Łączny utarg gotówkowy brutto wyniósł 122 000 zł.

Tabela 2. Wartości ewidencyjne towarów objętych obniżką

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ewidencja księgowa

1. Utworzenie odpisu aktualizującego:

Wn  „Pozostałe koszty operacyjne” 120 000

Ma  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 120 000

2. Korekta odchyleń od cen ewidencyjnych z tytułu marży i VAT towarów objętych aktualizacją:

Wn  „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży” 55 000

Wn  „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT” 38 500

Ma  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 93 500

3. Sprzedaż towarów za gotówkę:

Wn  „Kasa” 122 000

Ma  „Sprzedaż towarów” 100 000

Ma  „VAT należny” 22 000

4. Rozchód sprzedanych towarów w cenie ewidencyjnej:

Wn  „Wartość sprzedanych towarów” 335 500

Ma  „Towary” 335 500

5. Wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych z tytułu VAT sprzedanych towarów:

Wn  „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT” 22 000

Ma  „Wartość sprzedanych towarów” 22 000

6. Wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych przypadających na towary sprzedane, objęte obniżką cen:

Wn  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 213 500

Ma  „Wartość sprzedanych towarów” 213 500

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jednostka nie może wykazywać w bilansie towarów, które utraciły trwale cechy użytkowe i handlowe z powodu przeterminowania. Nie mogą być one składnikami aktywów, ponieważ nie spowodują w przyszłości wpływu do jednostki korzyści ekonomicznych. Zatem upływ terminu przydatności towarów handlowych jest podstawą do uznania, że nastąpiła trwała utrata wartości tych towarów. W związku z tym zasadne jest utworzenie odpisu aktualizującego. Odpis ten powinien być dokonany nie później niż na dzień bilansowy. W przypadku przeterminowania towarów z reguły ich wartość rynkowa jest równa zeru i w związku z tym należy dokonać odpisu aktualizującego całą wartość aktualizowanego towaru.

Przykład 3

Jednostka miała w magazynie towary o wartości 120 000 zł, tj. towary A - 70 000 zł, i towary B - 50 000 zł. Podczas przeprowadzonej inwentaryzacji stwierdzono, że towary A są przeterminowane i nie nadają się do sprzedaży. W związku z tym dokonano ich fizycznej likwidacji potwierdzonej protokołem.

Ewidencja księgowa

1. Utworzenie odpisu aktualizującego wartość towarów ewidencjonowanych w cenach zakupu:

Wn  „Pozostałe koszty operacyjne” 70 000

Ma  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 70 000

2. Protokół likwidacyjny z przeprowadzonej fizycznej likwidacji nieprzydatnych towarów:

Wn  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 70 000

Ma  „Towary” 70 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Odpisy aktualizujące wartość towarów dokonane na potrzeby ustawy o rachunkowości nie są kosztami podatkowymi. Dla celów podatkowych wartość zakupu towarów może zostać odniesiona w koszty w:

• momencie sprzedaży towarów,

• wyniku likwidacji towarów związanej np. z upływem terminu ważności, na skutek zniszczenia towarów z powodu zaistnienia zdarzeń losowych bądź ich kradzieży niewynikającej z zaniedbań jednostki.

W ustawach podatkowych za koszty uzyskania przychodów uważa się koszty, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wydatki poniesione na nabycie towarów handlowych mają na celu osiągnięcie przychodów, zatem poniesione straty w tych środkach obrotowych co do zasady są uznawane za koszty uzyskania przychodów. Straty te nie zostały wymienione w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, poza utratą ich przydatności gospodarczej na skutek zmiany rodzaju działalności.

Jednak często organy podatkowe kwestionują możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych strat w towarach handlowych, spowodowanych nienależytą starannością lub nieracjonalnym działaniem jednostki. Dlatego aby nie było wątpliwości co do przyczyn wystąpienia strat, tj. że nie powstały w wyniku zaniedbań, lecz wynikają z normalnej działalności jednostki, powstałe straty powinno się odpowiednio udokumentować protokołem likwidacyjnym, który będzie potwierdzał komisyjne zlikwidowanie towarów i z którego będzie wynikało, z jakich powodów powstały straty.

UWAGA

Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 12 lutego 2008 r. (sygn. akt I SA/ Po 1608/07) nie wystarczy sporządzenie protokołu likwidacji towarów nieprzydatnych do produkcji, aby zaliczyć straty do kosztów podatkowych. Konieczne jest ich fizyczne zniszczenie.

• art. 3 ust. 1 pkt 12, art. 28 ust. 6-7, art. 28 ust. 11 pkt 1, art. 34 ust. 1 pkt 1, art. 34 ust. 2, art. 34 ust. 5, art. 35c ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 42, poz. 341

• art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 42, poz. 341

Joanna Gawrońska

biegły rewident

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najczęstsze błędy podczas realizacji projektów unijnych: formalne, merytoryczne, finansowe, proceduralne

Realizacja projektów dofinansowanych z funduszy europejskich to dla wielu przedsiębiorców i instytucji ogromna szansa na rozwój i wzrost konkurencyjności. Jednak pozytywna decyzja o dofinansowaniu to dopiero pierwszy krok na drodze do osiągnięcia sukcesu, a kolejne fazy projektu niosą ze sobą szereg wyzwań mogących zaważyć na powodzeniu całego przedsięwzięcia. Warto więc wiedzieć, jakie błędy najczęściej popełniają firmy podczas realizacji projektów unijnych oraz jak ich unikać.

Do 400 tys. zł dotacji dla rzemieślników ze Śląska. Wnioski na początku 2025 r. Jakie kryteria trzeba spełniać?

Na początku 2025 roku Śląskie Centrum Przedsiębiorczości planuje ogłosić nabór na dotację dla rzemieślników zainteresowanych rozwojem prowadzonej działalności. 

Klient chce fakturę a nie zwrócił paragonu. Czy mimo to można mu wystawić?

Czy do wystawianych faktur sprzedający za pomocą kasy fiskalnej musi dołączać kopie paragonów z kasy fiskalnej? Co w sytuacji, gdy do faktur nie są dołączane kopie paragonów z kasy fiskalnej? Prowadzę kiosk handlowy i wystawiam miesięcznie kilka zbiorczych faktur z danego miesiąca, do których nie dołączam kopii paragonów, gdyż klienci ich nie zwracają. Czy to prawidłowa praktyka?

Podatek od sprzedaży w USA: czym różni się od VAT. Ponad 12 000 jurysdykcji podatkowych w jednym państwie

Stany Zjednoczone, jedna z największych i najpotężniejszych gospodarek świata, wyróżnia się pod względem podatkowym - nie posiada systemu podatku od wartości dodanej (VAT), który obowiązuje w Polsce i ponad 170 krajach na całym świecie. Wynikające z tego różnice widoczne są w portfelach konsumentów, ale są też prawdziwym wyzwaniem dla firm – zarówno tych amerykańskich, jak i polskich. Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i doradztwie w zakresie zgodności podatkowej w środowisku międzynarodowym, odsłania szczegóły obu systemów i wyjaśnia, jak w nich funkcjonować.

REKLAMA

Od 31 grudnia 2024 r. przewoźnicy do 56 dni wstecz pod lupą inspekcji transportowych w UE. Jak przygotować się do nowych przepisów?

Już od 31 grudnia 2024 roku inspekcje transportowe w całej Unii Europejskiej zyskają nowe możliwości nadzoru, które znacząco wpłyną na funkcjonowanie branży zarówno w transporcie międzynarodowym, jak i krajowym. Dwukrotne wydłużenie okresu kontroli wymusi istotną zmianę procedur w firmach transportowych i przewozach osób. Należy się też liczyć ze zwiększoną liczbą wykrytych naruszeń na drodze. Jakie są konsekwencje tych zmian? I w jaki sposób przewoźnicy oraz osoby odpowiedzialne za transport publiczny mogą się na to przygotować? 

Ulga IP Box w 2025 r. Ministerstwo Finansów potwierdza, że idą zmiany w przepisach podatkowych

Ulga IP Box pozwala zmniejszyć efektywne opodatkowanie dochodów z działalności innowacyjnej nawet do 5%. Już w 2025 r. może dojść do zmiany przepisów dotyczących tej ulgi. Ministerstwo Finansów potwierdza, że trwają wewnątrzresortowe konsultacje w tej sprawie.

Czy trzeba opłacić składkę zdrowotną w styczniu 2025 r., mimo braku przychodu za grudzień? Rozpoczęcie działalności na skali podatkowej lub podatku liniowym

Rozpoczęcie działalności gospodarczej to istotny moment, który wiąże się z szeregiem formalności oraz obowiązków podatkowych i ubezpieczeniowych. Obecnie wybierając formę opodatkowania przedsiębiorcy nie tylko zwracają uwagę na zobowiązania podatkowe, ale także na zobowiązania względem ZUS. Mowa o składce zdrowotnej, która w zależności od wybranej formy opodatkowania ma różny sposób wyliczenia. Na skali podatkowej i podatku liniowym składkę zdrowotną ustala się na podstawie dochodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc wyliczenia składki. Pojawiają się zatem wątpliwości, czy rozpoczynając działalność w styczniu danego roku na skali lub liniówcę występuje obowiązek zapłaty składki zdrowotnej? Poniżej odpowiedź.

Ulga dla młodych w 2025 r.: Limit zwolnienia a kwota wolna od podatku

Ulga dla młodych, która zwalnia z podatku przychody do 85 528 zł rocznie, będzie nadal dostępna. Jakie warunki należy spełniać, aby korzystać z tej ulgi w 2025 roku? Jak wpływa ona na kwotę wolną od podatku?

REKLAMA

Nawet o 10% drożej za leczenie zębów w I kwartale 2025 r. Dentyści podnoszą ceny bardziej niż postępuje inflacja. Ich koszty rosną jeszcze szybciej

Ceny usług stomatologicznych rosną bardziej niż inflacja w całym sektorze zdrowia. Widać to w perspektywie kilku lat oraz ostatnich miesięcy. Ta różnica wciąż będzie się pogłębiać. Gabinety dentystyczne przycisnął wzrost różnych kosztów. Coraz trudniej jest im utrzymywać ceny, które wciąż są mocno niedoszacowane. Gdyby stomatolodzy podnosili je w ślad za faktycznymi podwyżkami wszystkich składowych, to usługi byłyby już obecnie droższe o minimum 15% rdr – pisze dr n. med. Piotr Przybylski. Doktor Przybylski ocenia, że w I kwartale 2025 roku wzrost cen może dobić do 10% rdr. Szczególnie mogą to odczuć pacjenci w dużych i średnich miastach.

Ulga B+R umożliwia odliczenie nawet 200 proc. kosztów osobowych (m.in. wynagrodzeń) od podstawy opodatkowania. Potrzebne są jednak zmiany

Ulga podatkowa B+R daje możliwość odliczenia nawet 200 proc. kosztów osobowych (czyli m.in. wynagrodzeń) od podstawy opodatkowania. Z badań wynika, że większość polskich przedsiębiorstw zna ten instrument, pomimo to tylko niewielka część firm, które rozwijają swoje produkty i procesy, korzysta z ulgi B+R.

REKLAMA