REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpisy aktualizujące z tytułu trwałej utraty wartości towarów

Joanna Gawrońska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Spółka ma w magazynie towary, które ze względu na upływ oznaczonego terminu przydatności do użycia utraciły wartość użytkową oraz handlową. Ponadto część towarów zostanie przeceniona ze względu na upływający termin przydatności. Jak będzie przebiegała ewidencja księgowa w obu przypadkach?

Kiedy odpisy aktualizujące zalicza się do kosztów podatkowych

Autopromocja

RADA

W przypadku stwierdzenia zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej towarów w księgach rachunkowych należy dokonać aktualizacji towarów, tworząc odpisy aktualizujące wartość ceny sprzedaży netto możliwej do uzyskania. Natomiast w razie stwierdzenia przeterminowania towarów należy utworzyć odpis aktualizujący na całą ich wartość, a następnie w momencie fizycznej likwidacji wyksięgować towary z ksiąg rachunkowych.

UZASADNIENIE

Zmniejszenie wartości użytkowej lub handlowej towarów należy ustalać w drodze spisu z natury. W trakcie przeprowadzania spisu trzeba dokonać przeglądu inwentaryzowanych towarów i wyodrębnić towary przeterminowane oraz towary, które utraciły swoją wartość użytkową lub handlową.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Do protokołu z inwentaryzacji należy dołączyć propozycję dokonania obniżki cen lub propozycję likwidacji przeterminowanych towarów. Protokół, wraz z załącznikami z przeprowadzonego spisu z natury, jest podpisywany przez uprawnione osoby. Komplet dokumentów jest następnie akceptowany przez kierownika jednostki i na tej podstawie jednostka ujmuje w księgach rachunkowych skutki podjętych działań związanych z obniżką cen lub likwidacją towarów.

Odpisów aktualizujących wartość towarów należy dokonywać m.in. na skutek trwałej utraty ich wartości. Trwała utrata wartości zachodzi wówczas, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych.

Trwała utrata wartości występuje m.in. w przypadku:

• uszkodzenia, zniszczenia towarów,

• przeterminowania towarów,

• utraty wartości użytkowej lub handlowej spowodowanej spadkiem cen towarów, wyjściem z mody, przestarzałością itp.

Odpisy aktualizujące wartość towarów należy zaliczać do pozostałych kosztów operacyjnych.

Tworzone są one w kwocie, która doprowadzi wartość towarów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto. Jeśli nie można ustalić ceny sprzedaży netto, to wartość towarów należy doprowadzić do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.

Jeśli trwała utrata wartości wystąpi z powodu zaistnienia zdarzenia nadzwyczajnego, powstałego poza działalnością operacyjną jednostki, które nie było związane z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności jednostki, tj. na skutek pożaru, zalania itp., to wartość utworzonego odpisu zaliczana jest w ciężar strat nadzwyczajnych. W razie ustania przyczyn, dla których utworzono odpis aktualizujący wartość, należy dokonać „odwrócenia odpisu” w całości lub odpowiedniej części. W dacie fizycznej likwidacji nieprzydatnych towarów, potwierdzonej protokołem likwidacyjnym, powinno nastąpić ich wyksięgowanie z ewidencji bilansowej w ciężar dokonanego uprzednio odpisu aktualizującego.

Tabela 1. Ewidencja księgowa związana z utratą wartości towarów

Autopromocja

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Odpis aktualizujący należy tworzyć w przypadku spadku wartości towaru poniżej ceny zakupu.

Przykład 1

Autopromocja

Ze względu na utratę wartości handlowej towarów jednostka dokonała obniżki cen. Towary ewidencjonowane są w księgach rachunkowych ilościowo-wartościowo w cenach zakupu. Wartość towarów w cenie zakupu wynosiła 100 000 zł (20 000 szt. × 5 zł). Jednostka dokonała odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości do ceny sprzedaży netto, tj. 3 zł/szt. Obniżyła też cenę sprzedaży do aktualnej ceny sprzedaży netto.

Ewidencja księgowa

1. Skutki utraty wartości: 20 000 szt. x (5zł - 3 zł) = 20 000 szt. x 2 zł = 40 000 zł

Wn  „Pozostałe koszty operacyjne” 40 000

Ma  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 40 000

2. Sprzedaż towarów objętych aktualizacją: 20 000 szt. x 3 zł = 60 000 zł

Wn  „Rozrachunki z odbiorcami” 73 200

Ma  „Sprzedaż towarów” 60 000

Ma  „VAT należny” 13 200

3. Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu:

Wn  „Wartość sprzedanych towarów” 100 000

Ma  „Towary” 100 000

4. Wyksięgowanie odpisu aktualizującego dotyczącego sprzedanych towarów:

Wn  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 40 000

Ma  „Wartość sprzedanych towarów” 40 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Gdy na dzień bilansowy towary objęte obniżką cen nie zostaną sprzedane, w bilansie powinny zostać wykazane w wartości netto, tj. w cenie zakupu pomniejszonej o dokonany odpis aktualizujący.

Taki sposób ewidencji aktualizacji cen towarów dotyczy jednostek, które ewidencjonują towary w cenach ewidencyjnych będących odzwierciedleniem cen zakupu lub nabycia towarów.

Jednostki mogą bowiem ewidencjonować towary w cenach ewidencyjnych wyliczonych na podstawie cen nabycia, cen zakupu, cen sprzedaży netto, cen sprzedaży brutto, umownie przyjętej kwoty. Są także jednostki, które prowadzą ewidencję stanów i obrotów towarów wartościowo w cenach ewidencyjnych ustalanych na poziomie cen sprzedaży brutto, tj. zawierających doliczoną do wartości towarów w cenach zakupu marżę i należny VAT. Tego typu ewidencję najczęściej stosują sklepy prowadzące działalność detaliczną.

 

W przypadku stosowania cen sprzedaży brutto różnica między ceną ewidencyjną towarów a ceną zakupu lub nabycia stanowi odchylenie kredytowe lub debetowe od ceny ewidencyjnej.

W bilansie odchylenia te korygują wartość towarów ujętych na koncie „Towary” i w efekcie wartość towarów jest doprowadzona do ich ceny zakupu lub nabycia. Odchylenia, w zależności od ich charakteru, mogą:

• zwiększać wartość towarów - odchylenia debetowe,

• zmniejszać wartość towarów - odchylenia kredytowe.

Zatem w przypadku stosowania ceny ewidencyjnej na poziomie ceny sprzedaży brutto odchylenia od cen ewidencyjnych towarów występują jako:

• odchylenia kredytowe z tytułu zarezerwowanej w cenie sprzedaży brutto marży,

• odchylenia kredytowe z tytułu VAT na poziomie podatku należnego.

Odchylenia te pomniejszają wykazywaną w bilansie wartość towarów.

Obniżka cen powoduje obniżenie uprzednio zarezerwowanej w tych cenach marży oraz VAT. Taka obniżka marży i VAT jest tylko zmianą ceny ewidencyjnej i nie stanowi utraty wartości towarów. Do utraty wartości dochodzi wówczas, gdy nowa, obniżona wartość towaru jest niższa od jego ceny zakupu. Wówczas jednostka ma podstawę do dokonania odpisu aktualizującego wartość towarów, którym należy obciążyć konto „Pozostałe koszty operacyjne”.

Przykład 2

Jednostka miała w sprzedaży towary według cen sprzedaży o łącznej wartości 335 500 zł. W związku z utratą ich wartości handlowej jednostka zdecydowała się obniżyć cenę sprzedaży towarów poniżej cen zakupu.

Towary objęte obniżką cen w całości sprzedano. Łączny utarg gotówkowy brutto wyniósł 122 000 zł.

Tabela 2. Wartości ewidencyjne towarów objętych obniżką

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ewidencja księgowa

1. Utworzenie odpisu aktualizującego:

Wn  „Pozostałe koszty operacyjne” 120 000

Ma  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 120 000

2. Korekta odchyleń od cen ewidencyjnych z tytułu marży i VAT towarów objętych aktualizacją:

Wn  „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży” 55 000

Wn  „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT” 38 500

Ma  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 93 500

3. Sprzedaż towarów za gotówkę:

Wn  „Kasa” 122 000

Ma  „Sprzedaż towarów” 100 000

Ma  „VAT należny” 22 000

4. Rozchód sprzedanych towarów w cenie ewidencyjnej:

Wn  „Wartość sprzedanych towarów” 335 500

Ma  „Towary” 335 500

5. Wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych z tytułu VAT sprzedanych towarów:

Wn  „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT” 22 000

Ma  „Wartość sprzedanych towarów” 22 000

6. Wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych przypadających na towary sprzedane, objęte obniżką cen:

Wn  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 213 500

Ma  „Wartość sprzedanych towarów” 213 500

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jednostka nie może wykazywać w bilansie towarów, które utraciły trwale cechy użytkowe i handlowe z powodu przeterminowania. Nie mogą być one składnikami aktywów, ponieważ nie spowodują w przyszłości wpływu do jednostki korzyści ekonomicznych. Zatem upływ terminu przydatności towarów handlowych jest podstawą do uznania, że nastąpiła trwała utrata wartości tych towarów. W związku z tym zasadne jest utworzenie odpisu aktualizującego. Odpis ten powinien być dokonany nie później niż na dzień bilansowy. W przypadku przeterminowania towarów z reguły ich wartość rynkowa jest równa zeru i w związku z tym należy dokonać odpisu aktualizującego całą wartość aktualizowanego towaru.

Przykład 3

Jednostka miała w magazynie towary o wartości 120 000 zł, tj. towary A - 70 000 zł, i towary B - 50 000 zł. Podczas przeprowadzonej inwentaryzacji stwierdzono, że towary A są przeterminowane i nie nadają się do sprzedaży. W związku z tym dokonano ich fizycznej likwidacji potwierdzonej protokołem.

Ewidencja księgowa

1. Utworzenie odpisu aktualizującego wartość towarów ewidencjonowanych w cenach zakupu:

Wn  „Pozostałe koszty operacyjne” 70 000

Ma  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 70 000

2. Protokół likwidacyjny z przeprowadzonej fizycznej likwidacji nieprzydatnych towarów:

Wn  „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 70 000

Ma  „Towary” 70 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Odpisy aktualizujące wartość towarów dokonane na potrzeby ustawy o rachunkowości nie są kosztami podatkowymi. Dla celów podatkowych wartość zakupu towarów może zostać odniesiona w koszty w:

• momencie sprzedaży towarów,

• wyniku likwidacji towarów związanej np. z upływem terminu ważności, na skutek zniszczenia towarów z powodu zaistnienia zdarzeń losowych bądź ich kradzieży niewynikającej z zaniedbań jednostki.

W ustawach podatkowych za koszty uzyskania przychodów uważa się koszty, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wydatki poniesione na nabycie towarów handlowych mają na celu osiągnięcie przychodów, zatem poniesione straty w tych środkach obrotowych co do zasady są uznawane za koszty uzyskania przychodów. Straty te nie zostały wymienione w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, poza utratą ich przydatności gospodarczej na skutek zmiany rodzaju działalności.

Jednak często organy podatkowe kwestionują możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych strat w towarach handlowych, spowodowanych nienależytą starannością lub nieracjonalnym działaniem jednostki. Dlatego aby nie było wątpliwości co do przyczyn wystąpienia strat, tj. że nie powstały w wyniku zaniedbań, lecz wynikają z normalnej działalności jednostki, powstałe straty powinno się odpowiednio udokumentować protokołem likwidacyjnym, który będzie potwierdzał komisyjne zlikwidowanie towarów i z którego będzie wynikało, z jakich powodów powstały straty.

UWAGA

Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 12 lutego 2008 r. (sygn. akt I SA/ Po 1608/07) nie wystarczy sporządzenie protokołu likwidacji towarów nieprzydatnych do produkcji, aby zaliczyć straty do kosztów podatkowych. Konieczne jest ich fizyczne zniszczenie.

• art. 3 ust. 1 pkt 12, art. 28 ust. 6-7, art. 28 ust. 11 pkt 1, art. 34 ust. 1 pkt 1, art. 34 ust. 2, art. 34 ust. 5, art. 35c ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 42, poz. 341

• art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 42, poz. 341

Joanna Gawrońska

biegły rewident

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    E-faktury będą obowiązkowe w całej Unii Europejskiej. Czy KSeF przygotuje polskich przedsiębiorców?

    E-faktury będą obowiązywały w całej Unii Europejskiej. Od 1 stycznia 2024 roku państwa członkowskie UE będą mogły nałożyć na podatników obowiązek wystawiania faktu elektronicznych bez konieczności uzyskania decyzji derogacyjnej od KE. Od 2028 roku to rozwiązanie powinno być obligatoryjne w całej Unii Europejskiej, data nie jest jednak potwierdzona. System zaprezentowany przez Komisję Europejską określany jest jako VAT in Digital Age (ViDA). Ma on na celu dostosowanie obecnego systemu rozliczeń VAT do współczesnych wyzwań ery cyfrowej.

    Projekt objaśnień podatku u źródła (WHT) wciąż wzbudza wątpliwości

    Obecny projekt objaśnień jest już kolejnym projektem, który ma definiować zagadnienia podatku WHT i obejmuje przepisy obowiązujące od początku 2022 r. Pierwszy projekt ujrzał światło dzienne w czerwcu 2019 r., jednak nigdy nie wszedł w życie. Nowy projekt objaśnień WHT budzi jednak nowe wątpliwości w zakresie interpretowania i stosowania przepisów w zakresie WHT, co przy jednoczesnym wzroście kontroli wśród podatników w zakresie tego podatku rodzi dodatkowe obawy. 

    Zerowy VAT na żywność w I kwartale 2024 r. Jest rozporządzenie!

    Rozporządzenie w sprawie zerowego VAT na żywność w I kwartale 2024 r. zostało dzisiaj po południu opublikowane w Dzienniku Ustaw.

    Na co płatnicy WHT muszą uważać składając oświadczenie WH-OSC? Jakie błędy są najczęściej popełniane?

    Ustawa o Polskim Ładzie 1 stycznia 2022 r.  wprowadziła mechanizm pay & refund w rozliczeniach z tytułu podatku u źródła (WHT). Mechanizmem objęte zostały należności z tytułu dywidend, odsetek i należności licencyjnych, wypłacanych na rzecz jednego podmiotu powiązanego, których łączna kwota przekracza 2 mln zł w roku podatkowym. Co istotne, w odniesieniu do nadwyżki ponad 2 mln zł nie przewidziano możliwości zastosowania zwolnienia z ustawy o CIT ani preferencji wynikających z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. 

    Kiedy nie trzeba zgłaszać darowizny?

    Zastanawiasz się, czy musisz składać formularz SD-Z2, aby zgłosić otrzymaną od rodziny darowiznę. Wyjaśniamy, kiedy nie trzeba tego robić. A gdy zajdzie taka konieczność, podajemy informację, jak można dokonać tego przez internet, korzystając z usług rządowych.

    Akcyjny (opcyjny) program motywacyjny ESOP - projektowanie i wdrażanie

    Co to jest akcyjny (opcyjny) program motywacyjny (menedżerski) ESOP? - idea, korzyści, koszty oraz skutki

    Ile aktualnie wynosi wartość oficjalnych aktywów rezerwowych Polski?

    Oficjalne aktywa rezerwowe Polski to 170,9 mld euro, a w przeliczeniu na dolary amerykańskie 186,7 mld - poinformował dzisiaj Narodowy Bank Polski. Są to dane na koniec listopada 2023 r.

    Taryfa celna 2024 - opublikowano Wspólną Taryfę Celną i tablice korelacyjne na przyszły rok oraz listy nowych i usuniętych kodów CN

    Departament Ceł Ministerstwa Finansów poinformował, że w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej serii L z 31 października 2023 roku zostało opublikowane rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/2364 z 26 września 2023 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej. Rozporządzenie to stosuje się od 1 stycznia 2024 roku.

    Tabela kursów średnich NBP z 7 grudnia 2023 roku - nr 237/A/NBP/2023

    Tabela kursów średnich NBP waluty krajowej w stosunku do walut obcych ogłoszona 7 grudnia 2023 roku - nr 237/A/NBP/2023. Kurs euro w tym dniu to 4,3334 zł.

    Wnioski WIS, WIA i WIP wyłącznie elektronicznie od 1 stycznia 2024 roku

    Ministerstwo Finansów poinformowało, że od 1 stycznia 2024 r. będzie można składać elektronicznie wnioski o wydanie wiążących informacji stawkowych (WIS), wnioski o wydanie wiążących informacji akcyzowych (WIA) i wnioski o wydanie wiążących informacji o pochodzeniu (WIP). Wnioski o wydanie WIS będą składane w serwisie e-Urząd Skarbowy a wnioski o wydanie WIA i WIP na portalu PUESC.

    REKLAMA