Sprawozdanie finansowe 2013 - koszty na przełomie roku

Przykładowo, jeżeli zużycie energii elektrycznej dotyczy końca 2012 roku, a płatność zostanie dokonana na początku 2013 roku, to wydatek ten powinien zostać zaliczony do kosztów 2012 roku.

Takie postępowanie wynika z zasad zawartych w art. 6 ustawy o rachunkowości. Przepis ten wymaga, aby firmy ujmowały w swoich księgach rachunkowych wszystkie osiągnięte, przypadające na ich rzecz, przychody i obciążające je koszty związane z tymi przychodami dotyczącymi danego roku obrotowego, bez względu na termin ich zapłaty.

Firmy prowadzące księgi rachunkowe mają więc obowiązek wykazać koszty związane z wykonanymi na ich rzecz usługami bądź zakupionymi produktami, które zostały wykorzystane w danym okresie.

Zmiany w VAT od 1 października 2013 - wyjaśnienia MF

Kiedy należy rozliczyć duplikat faktury

Dotyczy to również sytuacji, gdy firma na dzień bilansowy (tj. ostatni dzień okresu sprawozdawczego) nie otrzymała faktury.

W takim przypadku są dwie możliwości ujmowania kosztów na przełomie okresów sprawozdawczych. Można zaksięgować taki koszt na koncie rozliczeń międzyokresowych biernych lub korzystając z konta rozliczenia zakupu. W tym drugim przypadku saldo Ma prezentowane jest w bilansie w pozycji zobowiązań. 

Autopromocja

Szkolenie: Jak przygotować się do KSeF?

Sprawdź

Zgodnie z art. 39 ust. 2 ustawy o rachunkowości jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy.

Natomiast art. 3 ust. 1 pkt 20 ustawy o rachunkowości definiuje zobowiązanie jako wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, który spowoduje wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki.

Decyzja o tym, czy koszt zaksięgować jako zobowiązanie czy rozliczenie międzyokresowe, zależeć będzie od stopnia pewności przy określeniu wysokości zobowiązań.

Przykładowo, jeżeli firma po dniu bilansowym, a przed zamknięciem okresu sprawozdawczego otrzymała fakturę dotyczącą kosztów poprzedniego okresu obrotowego, jest ona podstawą do określenia wiarygodnej, a nie prawdopodobnej wysokości zobowiązania. Oznacza to, że faktura powinna zostać ujęta za pośrednictwem konta 300 Rozliczenie zakupu. Daje ono możliwość zaksięgowania dostaw, dla których moment wykonania usługi lub otrzymania zakupionych produktów jest różny od momentu otrzymania faktury.

Z kolei jeżeli do dnia zamknięcia okresu sprawozdawczego firma nie otrzymała faktury za koszty dotyczące tego okresu, w takim przypadku trzeba dokonać oszacowania, np. kosztów usług dostaw energii. W tej sytuacji mamy do czynienia z prawdopodobną wysokością zobowiązania i prezentujemy ten koszt w korespondencji z rozliczeniami międzyokresowymi biernymi. W sprawozdaniu trzeba również wykazać innego typu rezerwy. Zgodnie z ustawą o rachunkowości rezerwy stanowią pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować.

Prezentuje się je we wspomnianej wcześniej pozycji rozliczeń międzyokresowych kosztów albo rezerwach na zobowiązania.

Konieczność ujęcia rezerw w sprawozdaniu za 2013 rok pojawi się, gdy zaistniały zjawiska, które miały miejsce w 2012 roku, a które będą skutkowały w przyszłości zobowiązaniami jednostki.

Konieczność utworzenia rezerwy może wynikać przykładowo z kodeksu pracy. Zgodnie z jego przepisami pracodawca jest zobowiązany do wypłaty odprawy emerytalnej w momencie osiągnięcia przez pracownika stosownych uprawnień. Świadczenie to jest jednorazowe, niemniej zgodnie z tą zasadą powinno być częściowo odzwierciedlone w poszczególnych okresach obowiązującego stosunku pracy.

Może się też zdarzyć odwrotna sytuacja, gdy koszty zostały poniesione z góry, np. na ubezpieczenia czy prenumeratę. Aby przyporządkować takie wydatki do okresów, których dotyczą, należy skorzystać z konta czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Poniesiony koszt ubezpieczenia majątkowego za cały rok z góry w księgach rachunkowych może zostać ujęty w następujący sposób:

- strona Wn konta 460 - Pozostałe koszty rodzajowe,

- strona Ma konta 240 - Inne rozrachunki.

Następnie koszty należy zarachować do rozliczenia w przyszłych okresach zapisem:

- strona Wn konta 645 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne,

- strona Ma konta 490 - Rozliczenie kosztów. 

Natomiast odpisywanie kosztów aktywowanych w części przypadającej na bieżący okres sprawozdawczy należy ująć:

- strona Wn konta 490 - Rozliczenie kosztów,

- strona Ma konta 645 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne.

Rezerwy a rozliczenia międzyokresowe bierne

Przy tworzeniu sprawozdania finansowego wiele problemów sprawiają rezerwy. Są nimi zarówno te rezerwy ewidencjonowane na kontach zespołu 8, jak i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów - ujmowane na kontach zespołu 6.

Rezerwy, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 21 ustawy o rachunkowości, to zobowiązania, których kwota lub termin zapłaty nie są pewne.

Przy tworzeniu rezerw na zobowiązania ważne jest zabezpieczenie odpowiednich pozycji wyniku finansowego na rzecz przewidywanych kosztów lub strat, które powstały w danym roku obrotowym, a w rzeczywistości zostaną poniesione w następnych okresach obrachunkowych.

Warunki ustalania rezerw są sformułowane w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 6. Zgodnie z tymi regulacjami tworzenie rezerw jest konieczne, gdy na jednostce ciąży obecny obowiązek świadczenia - prawny lub zwyczajowy - wynikający z przeszłych zdarzeń obligujących.

Musi też istnieć prawdopodobieństwo, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki.

Ostatnim warunkiem jest możliwość wiarygodnego oszacowania kwoty wykonania obowiązku.

Najbardziej istotną kwestią jest to, że szacowanie rezerw ma związek wyłącznie ze zdarzeniami przeszłymi, czyli np. tworzy się je na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym na udzielone gwarancje, poręczenia lub też skutki toczącego się postępowania sądowego, kiedy istnieje duże ryzyko przegranej.

(...)

Artykuł jest częścią e-Poradnika Jak rozliczyć księgi rachunkowe za rok obrotowy dostępnego w naszym SKLEPIE

 

Zobacz inne nasze e-booki