Strona główna » Księgowość » Raport dnia » Rozwiązanie najważniejszych problemów podatkowych spowodowanych powodzią

Rozwiązanie najważniejszych problemów podatkowych spowodowanych powodzią

25 czerwca 2010, 04:06

Prawnik, doradca podatkowy, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego, specjalizuje się w podatkach dochodowych, zarówno od osób fizycznych, jak i podmiotów prawnych. Autor licznych publikacji.

Przemysław Przybylski

Po okresie intensywnej walki z żywiołem przychodzi czas na rozwiązywanie problemów spowodowanych powodzią. Niestety i w tym obszarze pojawiają się problemy podatkowe. Artykuł ten pozwoli na rozwiązanie wielu z nich.

Czy do kosztów można zaliczyć stratę w towarze spowodowaną powodzią

problem

Jestem indywidualnym przedsiębiorcą. Prowadzę sklep spożywczy. W wyniku powodzi część moich towarów handlowych została zniszczona. Wartość strat szacuję na 14 000-15 000 zł. Towar nie był ubezpieczony. Czy wartość tej straty mogę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?

rada

Podatnik może zaliczyć wartość straty w towarach handlowych spowodowanej powodzią do kosztów uzyskania przychodów. Musi jednak zadbać o rzetelne udokumentowanie tej straty. Szczegóły - w uzasadnieniu.

Poniesione straty w środkach obrotowych (takimi są towary handlowe) mogą być kosztem uzyskania przychodu na podstawie klauzuli generalnej zawartej w art. 22 ust. 1 updof, czy art. 15 ust. 1 updop. Jednak, jak podkreślił NSA w wyroku z 17 grudnia 2002 r. (sygn. akt III SA 1152/01), nie w każdej sytuacji straty w środkach obrotowych powinny być uznane za koszt uzyskania przychodów.

Straty muszą być zawsze rzeczywiste i prawidłowo udokumentowane. NSA za stratę uznał obiektywny stan, którego zaistnienie jest pochodną zdarzeń niezależnych od woli podatnika. W tej definicji będą się mieściły straty powstałe z powodu wszelkich zdarzeń losowych, takich jak pożar, powódź. Biorąc to pod uwagę, należy przyjąć, że podatnik ma prawo zaliczyć do kosztów stratę w towarach handlowych poniesioną w wyniku powodzi. Strata taka jest bowiem efektem zdarzenia losowego, niezależnego od woli podatnika.

Udokumentowanie straty. Podatnik musi zadbać o prawidłowe udokumentowanie straty. NSA często zwracał uwagę (przykładem jest ww. wyrok z 17 grudnia 2002 r.), że straty powinny być dobrze udokumentowane, np. protokołem policyjnym, straży pożarnej czy innej instytucji, która zajmowała się wyjaśnianiem okoliczności powstania strat.

Wymóg prawidłowego udokumentowania dotyczy tak samo strat w środkach obrotowych, jak i strat w środkach trwałych przedsiębiorcy. W przypadku strat spowodowanych powodzią warto poprosić straż pożarną czy policję o sporządzenie protokołu strat. Możliwe również, że poszczególne gminy dotknięte klęską powodzi powołają specjalne komisje lub inne organy do szacowania strat. W przypadku funkcjonowania takiej jednostki należy do niej zgłosić fakt poniesienia strat.

Jeżeli podatnik nie uzyska protokołu strat od organów zewnętrznych, to powinien sporządzić go we własnym zakresie, z podpisem świadków, np. pracowników. Warto również udokumentować rozmiar szkód dokumentacją fotograficzną. Sporządzenie takiej dokumentacji z zalanego miejsca oraz sporządzenie protokołu z powołaniem świadków służy tylko zabezpieczeniu interesów podatnika.

Do kosztów tylko raz. Jeżeli przed powstaniem straty wydatek na nabycie danego składnika lub jego wytworzenie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, brak jest podstaw do ponownego obciążenia kosztów w dacie powstania straty. Stanowisko to potwierdza m.in. NSA w wyroku z 12 maja 1999 r. (sygn. akt I SA/Wr 1813/97):

(...) aby uniknąć podwójnego zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów: raz w momencie zakupu towaru, drugi raz - w chwili wystąpienia straty, podatnik powinien dokonać przekwalifikowania kosztu.

PRZYKŁAD

Podatnik prowadzi księgę przychodów i rozchodów. W wyniku powodzi poniósł stratę w towarze handlowym o wartości 14 000 zł. Towar ten wcześniej zaewidencjonował w kolumnie 10 pkpir - zakup towarów handlowych. W dacie poniesienia straty podatnik wystornuje wartość towaru z kolumny 10 i ujmie tę wartość jako stratę w kolumnie 13 pkpir - pozostałe wydatki.

Czy do kosztów można zaliczyć remont samochodu spowodowany powodzią

problem

Jesteśmy spółką z o.o. W trakcie powodzi uszkodzeniu uległ jeden z samochodów spółki. Samochód został zalany oraz została uszkodzona jego karoseria w wyniku uderzenia drzewem przewróconym przez wodę. Czy koszt naprawy tego samochodu spółka może zaliczyć do kosztów podatkowych?

rada

Spółka może zaliczyć do kosztów wydatki na remont samochodu spowodowany powodzią, ale pod warunkiem że samochód jest objęty ubezpieczeniem AC. Szczegóły - w uzasadnieniu.

uzasadnienie

Nie uznaje się za koszt uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym (art. 23 ust. 1 pkt 48 updof, art. 16 ust. 1 pkt 50 updop). Przywołane wyłączenie z kosztów dotyczy zarówno samochodów osobowych, jak i ciężarowych. Przytoczone przepisy mają zastosowanie w przypadku kosztów remontów powypadkowych samochodów. Czy dotyczą one również remontów spowodowanych powodzią?

Wypadek jest nagłym, niespodziewanym zdarzeniem, w wyniku którego ktoś poniósł straty materialne, utracił zdrowie lub życie, bądź został narażony na takie niebezpieczeństwo (Słownik współczesnego języka polskiego, Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1996). Powódź również jest nagłym i niespodziewanym zdarzeniem dla osoby, która ponosi straty. Należy więc przyjąć, że przywołane przepisy dotyczą również remontów samochodów spowodowanych powodzią. Podatnik może zatem zaliczyć do kosztów wydatki na taki remont, ale pod warunkiem że samochód jest objęty ubezpieczeniem AC.

Więcej na ten temat przeczytasz w Internetowym Serwisie Księgowego w artykule Jak rozwiązać najważniejsze problemy podatkowe spowodowane powodzią

Grzegorz Ziółkowski, doardca podatkowy

Dowiedz się więcej z naszej publikacji