Jak zmienią się urlopy macierzyńskie w 2013 r.

1. Od 1 września 2013 r. urlopy macierzyńskie zostaną wydłużone maksymalnie do roku.

Obecnie urlop macierzyński wynosi 20 tygodni podstawowych i cztery tygodnie dodatkowe; od 1 września 2013 r. wynosić będzie pół roku (20 tygodni podstawowych i sześć tygodni dodatkowych) i będzie można go wydłużyć o kolejne 26 tygodni. Z tej możliwości będzie mógł skorzystać każdy, kto w momencie wejścia w życie ustawy będzie uprawniony do urlopu macierzyńskiego.

Rozwiązania będą elastyczne - można będzie skorzystać tylko z kilku miesięcy i otrzymywać w tym okresie proporcjonalne świadczenie, przy założeniu, że jego maksymalna wysokość to 100 proc. (w przypadku pół roku), a minimalna - 80 proc. (w przypadku roku) dotychczasowego wynagrodzenia. Z tego rozwiązania mogliby korzystać zarówno matka, jak i ojciec.

Już teraz po 14 tygodniach matka może zrezygnować w urlopu na rzecz ojca; wydłużenie urlopów ma zachęcić rodziców do dzielenia się opieką nad dzieckiem. Obecnie ojcom przysługują również dwa tygodnie pełnopłatnego urlopu, który mogą wykorzystać w ciągu pierwszego roku życia dziecka; nie mogą przekazać go matce.

2. Zmienią się też zasady korzystania z urlopu wychowawczego: - jeden z 36 miesięcy urlopu będzie obowiązkowo wykorzystany przez drugiego rodzica, w przeciwnym razie przepadnie - urlop będzie mógł być wykorzystywany w pięciu, a nie jak dotychczas, w czterech częściach - podwyższony zostanie - z trzech do czterech miesięcy - wymiar urlopu, który może być jednocześnie wykorzystywany przez oboje rodziców.

Urlop wychowawczy można wziąć do ukończenia przez dziecko czwartego roku życia.

3. Budżet państwa opłaci składki emerytalne i rentowe osobom rezygnującym z pracy zarobkowej w związku z opieką nad dzieckiem, które zatrudnione są na umowę zlecenie, prowadzą firmy, a także osobom dotąd nieubezpieczonym. Dzięki temu zyskają analogiczne uprawnienia jak pracownicy korzystający z urlopów wychowawczych. Zmiany obejmą także ubezpieczonych w KRUS.

Obecnie prawo do urlopu wychowawczego przysługuje tylko osobom zatrudnionym na podstawie Kodeksu pracy, funkcjonariuszom służby celnej oraz pracującym w spółdzielni członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie stanowi kwota 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą ją zawiesić na okres od 30 dni do 24 miesięcy w przypadku konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem, jednak w tym czasie nie podlegają ubezpieczeniom społecznym.

Nowe przepisy wprowadzają różne podstawy wymiaru składek: - dla osób mających co najmniej sześciomiesięczny staż ubezpieczeniowy bezpośrednio przed skorzystaniem z możliwości ubezpieczenia w związku z opieką nad dzieckiem - będzie to 60 proc. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia - dla osób bez stażu ubezpieczeniowego, bezrobotnych oraz ze stażem krótszym niż półroczny - będzie to 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę

Osoby dotąd nieubezpieczone będą mogły wybrać system ubezpieczeń (ZUS lub KRUS).