Odstąpienie od umowy z kontrahentem - co warto wiedzieć?

Polecamy produkt: Samochód w firmie 2015 - multipakiet

Odstąpienie od umowy - czym jest i kiedy można skorzystać?

Prawidłowo zawarta umowa w zasadzie nie może być z mocy decyzji jednej strony uznana za niezawartą. Wyjątkiem od tej zasady jest jednak prawo do odstąpienia od umowy.

Przepisy przewidują dwa rodzaje prawa odstąpienia: umowne i ustawowe (zawarte w przepisach prawa dotyczących konkretnego rodzaju umów, np. umów o dzieło, umów o roboty budowlane). Przedsiębiorca zawierający z kontrahentem umowę „dużego kalibru”, mogącą mieć duże znaczenie ekonomiczne dla przyszłości firmy, powinien rozważyć, czy nie warto włączyć do kontraktu zapisów o możliwości odstąpienia od umowy przez jedną lub obie strony. Do umowy można wprowadzić następujące zapisy dotyczące prawa odstąpienia:

- Prawo do odstąpienia od umowy w określonym terminie od jej zawarcia, np. 7 dni, 14 dni lub 30 dni od podpisania kontraktu. Takie zastrzeżenie daje możliwość dodatkowego przemyślenia przez strony celowości zawartej umowy i ewentualnej rezygnacji jeszcze przed rozpoczęciem realizacji zobowiązania. Bardzo ważne jest precyzyjne określenie terminu na odstąpienie. Brak określenia takiej daty sprawia, że zapis w umowie dotyczący prawa odstąpienia staje się nieważny.

Umowy przedsiębiorców z konsumentami a właściwość umowna sądu

- Strony umowy mogą także zastrzec, że prawo do odstąpienia przysługiwać będzie stronie lub obu stronom, jeżeli spełni się określone w umowie zdarzenie przyszłe i niepewne (tzw. warunek).

Zapisz się na nasz newsletter

Przykład:

Przedsiębiorca zawarł z inną firmą umowę na dostawę 10 000 sztuk zabawek, które są importowane z Chin. Strony ustaliły w umowie, że jeżeli zabawki nie dotrą transportem morskim do sprzedawcy do 15 maja 2014 r., nabywca będzie mógł odstąpić od umowy, gdyż późniejsza dostawa towaru nie byłaby dla niego korzystna gospodarczo.

- Szczególnym rodzajem umownego prawa odstąpienia jest „odstępne”. Strony umowy mogą mianowicie uzależnić prawo do odstąpienia od umowy od zapłaty określonej sumy pieniężnej. Od umowy można odstąpić wówczas w każdym momencie, ale oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone równocześnie z zapłatą odstępnego. Odstępnego nie należy mylić z karą umowną, której po odstąpieniu od umowy nie można dochodzić.

Bezumowne korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe

- Prawo do odstąpienia od umowy może być również przewidziane w umowie na wypadek niewłaściwego lub nieterminowego wykonania zobowiązania przez stronę umowy. Np. jeżeli przedsiębiorca Y zobowiązał się wykonać dla przedsiębiorcy X 100 sztuk rolet okiennych pod wymiar i dostarczył towar nieodpowiadający uzgodnionym w umowie parametrom, przedsiębiorca X może odstąpić od umowy i dostarczonego towaru nie przyjąć.

Zapraszamy do dyskusji na forum

W przypadku odstąpienia od umowy przepisy nakazują stronom umowy zwrócić to wszystko, co sobie świadczyły w stanie niezmienionym. Strona odstępująca ma ponadto prawo do dochodzenia odszkodowania w sytuacji, gdy w wyniku niewykonania zobowiązania poniosła szkodę (np. nie dostarczyła zamówionego towaru klientowi na skutek czego ten zrezygnował z usług firmy). O dochodzeniu odszkodowania nie może być natomiast mowy w sytuacji, gdy niewykonanie umowy przez którąkolwiek ze stron jest wynikiem okoliczności niezależnych i obiektywnych.

Odstąpienie od umowy o dzieło

W praktyce, często zdarza się sytuacja, w której przedsiębiorca zleca wykonanie usługi osobie prywatnej na podstawie umowy o dzieło. Przepisy w sposób szczegółowy regulują sytuację, w której przedsiębiorca może odstąpić od takiej umowy.

Najczęstszą przyczyną rezygnacji z umowy o dzieło przez przedsiębiorcę jest wadliwe lub sprzeczne z umową wykonywanie dzieła lub opóźnienie się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby wykonawca zdołał je ukończyć w czasie umówionym. W takich sytuacjach przedsiębiorca może odstąpić od umowy, na skutek czego żadna ze stron nie jest zobowiązana do dalszych świadczeń, przy czym świadczenia już spełnione (np. częściowa zapłata) podlegają zwrotowi.

Przykład:

Przedsiębiorca zawarł umowę o dzieło z webdeveloperem, który miał stworzyć stronę internetową do 15 maja 2014 r. Na poczet wykonania usługi przedsiębiorca wpłacił zaliczkę w wysokości 1000 zł. Niestety przedsiębiorca w trakcie kontaktu z wykonawcą 30 kwietnia zorientował się, że ten nie rozpoczął pracy nad stroną, ponadto planuje kilkutygodniowy wyjazd, co czyni wykonanie usługi w terminie wysoce nieprawdopodobnym. W związku z tym przedsiębiorca zdecydował się na odstąpienie od umowy, w wyniku czego grafik zobowiązany jest do zwrotu otrzymanej zaliczki.

Odstąpienie od umowy - w jakiej formie?

Generalnie przepisy nie przewidują szczególnej formy odstąpienia od umowy - można to zrobić nawet ustnie. W praktyce bezpieczniej jest jednak zastrzec w umowie  zapis o obowiązku dokonania tego oświadczenia woli w formie pisemnej. Wówczas konieczne jest wysłanie pocztą do kontrahenta (list polecony) pisma zawierającego podanie przyczyn odstąpienia i podpis właściciela firmy. W takiej sytuacji odstąpienie od umowy wysłane e-mailem lub faksem jest bezskuteczne.

Ulga na dziecko w rozliczeniu rocznym za 2013 r.

Sebastian Bobrowski - dyrektor finansowy inFakt.pl