Jak skutecznie odwołać się od decyzji urzędu skarbowego

Podatnik nie musi zgadzać się z rozstrzygnięciem naczelnika urzędu skarbowego. Jeżeli uważa, że decyzja jest błędna lub postępowanie zostało przeprowadzone wadliwie, ma możliwość złożenia odwołania do organu wyższej instancji, czyli do dyrektora izby skarbowej. Dokonuje tego za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego.

Sporządzenie odwołania

Kwestia, czy dyrektor izby skarbowej skoryguje decyzję wydaną przez naczelnika urzędu skarbowego, w dużej mierze zależy od właściwego sporządzenia odwołania. Podatnik musi pamiętać, że to na nim ciąży obowiązek wykazania istnienia faktów, które uzasadniałyby jego twierdzenia kwestionujące ustalenia urzędu skarbowego.

Odwołanie powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania, a także wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. Zarzuty przeciw decyzji to wskazane przez podatnika uchybienia, które w jego ocenie uzasadnia żądanie sformułowane w odwołaniu. Podstawę zarzutów może stanowić w szczególności: naruszenie prawa materialnego poprzez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe stosowanie, nowe fakty i dowody, których strona nie mogła powołać przed organem I instancji, sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego materiału dowodowego, czy też niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Podatnik powinien również podać zakres żądania, czyli określić, czy domaga się zmiany, czy też uchylenia decyzji oraz czy rozstrzygnięcie organu odwoławczego ma dotyczyć całej decyzji, czy też jej części. W przypadku gdy podatnik wnioskuje o zmianę decyzji, powinien wskazać, na czym miałaby ona polegać. Przykładowo, jeżeli podatnik żąda skorygowania kwoty wymierzonego podatku, powinien określić, do jakiej kwoty taka korekta ma zostać dokonana. Podatnik powinien przytoczyć również dowody uzasadniające żądanie, czyli potwierdzające jego żądanie i wnioski.

Trzeba również pamiętać, że odwołanie od decyzji powinno spełniać formalne wymogi pisma kierowanego do organów podatkowych określone w art. 168 Ordynacji podatkowej. Oznacza to, że powinno ono także zawierać oznaczenie i adres strony wnoszącej odwołanie (oraz pełnomocnika strony, jeżeli występuje), oznaczenie organu odwoławczego, datę sporządzenia pisma, a także podpis osoby wnoszącej odwołanie.

Złożenie odwołania

Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Taki tryb składania odwołania wiąże się przede wszystkim z uprawnieniem urzędu skarbowego do weryfikacji decyzji we własnym zakresie (tzw. samokontrola).

Podatnik na wniesienie odwołania ma 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Warto pamiętać, że licząc ten termin, nie należy uwzględniać dnia doręczenia decyzji. Jeżeli zatem podatnik otrzymał decyzję 14 stycznia, termin na złożenie odwołania rozpoczyna swój bieg 15 stycznia i upływa 28 stycznia o godz. 24.00. Termin na złożenie odwołania może ulec przedłużeniu w przypadku, gdy ostatni dzień na złożenie odwołania wypada w sobotę lub dzień wolny od pracy. W takim wypadku za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.

Odwołanie można złożyć osobiście w kancelarii lub biurze podawczym urzędu. W takim wypadku należy zażądać pisemnego potwierdzenia jego wniesienia. Odwołanie można również wysłać pocztą. W tym wypadku decydujące znaczenie ma data stempla pocztowego. Żeby mieć pewność, że odwołanie trafi we właściwym terminie do rąk adresata, warto nadać przesyłkę listem poleconym oraz zachować dowód jej nadania z czytelnie wpisaną datą.

W przypadku gdy termin na wniesienie odwołania minął, podatnik, który spełnia określone warunki, może ubiegać się o jego przywrócenie. Wyjaśnijmy, że przywrócenie terminu dotyczy wyłącznie terminów procesowych (przewidzianych do dokonania określonej czynności procesowej). Trzeba pamiętać, że organ podatkowy przywróci termin do złożenia odwołania tylko wtedy, gdy jego uchybienie nastąpiło bez winy podatnika. Wniosek o przywrócenie terminu powinien być złożony w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny niedotrzymania terminu. Jednocześnie z wniesieniem podania podatnik powinien dopełnić czynności, dla której był określony termin, czyli wnieść odwołanie.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami złożenie odwołania nie wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty skarbowej.

Wykonanie decyzji

Należy zaznaczyć, iż wniesienie odwołania zgodnie z ogólną zasadą nie wstrzymuje wykonania decyzji. Oznacza to, że decyzja nieostateczna stanowi podstawę do podjęcia postępowania egzekucyjnego. Podatnikowi przysługuje jednak prawo do złożenia wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji i tym samym wstrzymania egzekucji. Organ podatkowy z urzędu lub na wniosek strony wstrzymuje w drodze postanowienia wykonanie decyzji, w całości lub w części, w przypadku uzasadnionym ważnym interesem strony (np. gdy w wyniku egzekucji przedsiębiorca będzie musiał zlikwidować działalność) lub interesem publicznym. Ocena tego, czy powyższe przesłanki zostały spełnione, należy do organu podatkowego.

Możliwość złożenia wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji nie została ograniczona do określonego stadium postępowania. Wniosek taki można złożyć przed wniesieniem odwołania. Nie ma również przeszkód, by został on wniesiony w tym samym piśmie co odwołanie. Wykonanie decyzji zostanie wstrzymane z urzędu lub na wniosek strony również w przypadku ustanowienia zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d Ordynacji podatkowej (np. poręczenia banku lub depozytu w gotówce) albo w razie ustanowienia hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego. Wstrzymanie wykonania decyzji może również nastąpić z mocy prawa, jeżeli odwołanie nie zostało rozpatrzone w ustawowym terminie, a decyzja do tego czasu nie została wykonana (np. dobrowolnie przez podatnika) - do dnia doręczenia decyzji organu odwoławczego.

Rozpatrzenie odwołania

Jak już wiadomo, organ, który wydał decyzję, ma możliwość weryfikacji odwołania we własnym zakresie. Jeżeli w wyniku samokontroli uzna on, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję. W przypadku gdy organ podatkowy stwierdzi, że odwołanie nie zasługuje w całości na uwzględnienie, jest on zobowiązany przedstawić odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni. Dopełnienie tych czynności otwiera fazę postępowania odwoławczego, które kończy się wydaniem przez izbę decyzji, w której utrzymuje w mocy decyzję urzędu skarbowego albo tę decyzję uchyla, bądź umarza postępowanie.

JAK DŁUGO TRWA ROZPATRZENIE ODWOŁANIA

Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, nie później niż w ciągu 3 miesięcy.

CZYNNY UDZIAŁ STRONY W POSTĘPOWANIU

W każdym stadium postępowania organ podatkowy obowiązany jest umożliwić stronie przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek, kopii lub odpisów. Strona może żądać uwierzytelnienia odpisów lub kopii akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów.

MAGDALENA MAJKOWSKA

magdalena.majkowska@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

- Art. 220-235 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).