Jak fiskus może doręczać decyzje podatkowe

 

 

Jedną z podstawowych zasad postępowania podatkowego jest zasada pisemności. Jej konsekwencją jest wydawanie decyzji podatkowych na piśmie i doręczanie ich podatnikowi. Ponieważ moment doręczenia decyzji ma istotny wpływ na uprawnienia podatnika w zakresie kwestionowania rozstrzygnięć organów podatkowych, przepisy określają ściśle sposób doręczenia.

Sposoby doręczenia

Organ podatkowy doręcza pisma za pokwitowaniem przez pocztę, swoich pracowników lub przez osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów. Dotyczy to także decyzji podatkowych. Ponadto jeżeli organem podatkowym jest wójt, burmistrz (prezydent miasta), decyzja i inne pisma może doręczać sołtys za pokwitowaniem.

Bardzo ważne regulacje dotyczą nie tylko jak, ale komu i gdzie można doręczyć decyzję.

Osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej pisma doręcza się w lokalu ich siedziby lub w miejscu prowadzenia działalności. Decyzja zostanie doręczona osobie upoważnionej do odbioru korespondencji. Pisma doręcza się stronie. Przypomnijmy, że stroną w postępowaniu podatkowym jest m.in. podatnik, płatnik, inkasent lub ich następca prawny, a także określone osoby trzecie, które mają interes prawny. Strona w postępowaniu może ustanowić przedstawiciela. W tym przypadku pisma doręcza się temu przedstawicielowi. To samo dotyczy ustanowienia pełnomocnika. Jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi. Gdy jest ich kilku, trzeba wyznaczyć jednego z nich jako właściwego do doręczeń. Niewyznaczenie pełnomocnika właściwego do doręczeń nic nie da, a decyzja i tak nie trafi do wszystkich pełnomocników. Organ podatkowy doręczy w tej sytuacji pismo tylko jednemu z pełnomocników.

WAŻNE

W przypadku doręczenia pisma za pomocą środków komunikacji elektronicznej doręczenie jest skuteczne, tylko jeżeli w terminie dwóch dni od dnia wysłania pisma organ podatkowy otrzyma w formie elektronicznej potwierdzenie doręczenia pisma. W razie nieotrzymania takiego potwierdzenia organ podatkowy doręcza pismo w zwykły sposób

Decyzje i inne pisma kierowane do osób fizycznych są doręczane w ich mieszkaniu lub miejscu pracy. Fiskus może też doręczać pisma w swojej siedzibie, w miejscu pracy adresata osobie upoważnionej przez pracodawcę do odbioru korespondencji czy na wskazany adres poczty elektronicznej. Jeżeli doręczenie osobie fizycznej pisma w tych miejscach jest niemożliwe, a także w innych uzasadnionych przypadkach pisma można doręczyć w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie.

Zgodnie z przepisami doręczanie pism może nastąpić za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Pismo zostanie doręczone na adres poczty elektronicznej strony, jej przedstawiciela lub pełnomocnika, ale pod warunkiem, że wystąpiono do organu podatkowego o doręczanie pism drogą elektroniczną. Ten sposób nie dotyczy jednak zaświadczeń.

Doręczenie zastępcze

W przypadku nieobecności adresata w mieszkaniu decyzja czy inne pismo mogą zostać doręczone pełnoletniemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu. Jednak trzeba pamiętać o tym, że skuteczne będzie tylko doręczenie za pokwitowaniem i gdy osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. Ponadto zawiadomienie o doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy domu musi być umieszczone w oddawczej skrzynce pocztowej, na drzwiach mieszkania adresata lub w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata.

Niestety, przepisy przewidują także pewną fikcję doręczenia, tj. tzw. doręczenie zastępcze. Najprościej mówiąc, przepisy wymieniają sytuacje, w których pomimo faktycznego braku doręczenia pisma uważa się je za doręczone. Przede wszystkim dotyczy to sytuacji, gdy decyzji (pisma) nie można doręczyć w mieszkaniu lub miejscu pracy adresata, a także gdy nikt nie podjął się odebrania przesyłki.

 

Wymagane 14 dni

Jeżeli decyzję fiskus doręcza przez pocztę, przechowuje ona pismo przez 14 dni w swojej placówce pocztowej. W przypadku doręczania pisma przez pracownika organu podatkowego lub przez inną upoważnioną osobę pismo zostaje złożone na 14 dni w urzędzie gminy (miasta). O miejscu złożenia pisma trzeba jego adresata dwukrotnie zawiadomić. Powtórne zawiadomienie następuje w razie niepodjęcia pisma w terminie siedmiu dni. Zawiadomienie musi być umieszczone w skrzynce pocztowej. A gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata.

Po spełnieniu tych wymogów i upływie 14 dni organ przyjmie fikcję doręczenia. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia 14-dniowego okresu pozostawienia pisma na poczcie czy w gminie. Pismo uznane za doręczone organ pozostawi w aktach sprawy.

Skutek doręczenia nastąpi także w innych sytuacjach. Organ uzna decyzję za doręczoną, jeżeli podany przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej adres jej siedziby nie istnieje lub jest niezgodny z odpowiednim rejestrem i nie można ustalić miejsca prowadzenia działalności.

Dodatkowe obowiązki

Co do zasady odbierający pismo musi potwierdzić doręczenie pisma własnoręcznym podpisem ze wskazaniem daty doręczenia. Jeżeli odbierający pismo nie może potwierdzić doręczenia lub uchyla się od tego, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odebrała pismo, i przyczynę braku jej podpisu. Pismo wróci do nadawcy, ale ten uzna je za doręczone w dniu odmowy jego przyjęcia przez adresata.

Uchylaniu się od odbierania korespondencji z urzędu skarbowego zapobiegają też przepisy nakładające na podatników obowiązki informacyjne. W toku postępowania strona w tym podatnik oraz jej przedstawiciel lub pełnomocnik mają obowiązek zawiadomić organ podatkowy o zmianie swojego adresu. Dotyczy to także adresu poczty elektronicznej, jeżeli wystąpiono o doręczanie pism drogą elektroniczną. W razie zaniedbania tego obowiązku pismo będzie doręczone skutecznie pod dotychczasowym adresem, a organ podatkowy pozostawia pismo w aktach sprawy.

Ponadto w razie wyjazdu za granicę na okres co najmniej dwóch miesięcy trzeba ustanowić pełnomocnika do spraw doręczeń. Ustanowienie pełnomocnika do spraw doręczeń trzeba zgłosić organowi podatkowemu właściwemu w sprawie. W razie niedopełnienia tego obowiązku pismo zostanie doręczone skutecznie pod dotychczasowym adresem.

PRZYKŁAD

KIEDY DORĘCZENIE DOMOWNIKOWI JEST NIESKUTECZNE

Organ podatkowy wysłał decyzję podatkową pocztą. Przesyłkę w mieszkaniu podatnika podjął 16-letni syn podatnika. Na zwrotce pocztowej nie został odnotowany wiek odbiorcy przesyłki. Syn przekazał decyzję ojcu po miesiącu. Podatnik nie zdążył złożyć odwołania od decyzji w ustawowym 14-dniowym terminie. Podatnik wystąpił o przywrócenie terminu do złożenia odwołania, wskazując na nieskuteczność doręczenia decyzji. Organ przywrócił termin do złożenia odwołania. Zgodnie z orzecznictwem ponieważ doręczenie decyzji ma istotny wpływ na uprawnienia podatnika, przepisy muszą być interpretowane ściśle. Pismo można doręczyć domownikowi, ale pełnoletniemu. Ponadto na pokwitowaniu powinny zostać odnotowane wszystkie dane niezbędne do zidentyfikowania odbiorcy przesyłki, takie jak jego wiek, stopień pokrewieństwa, zobowiązanie do przekazania przesyłki i data, w której to nastąpiło.

ALEKSANDRA TARKA

aleksandra.tarka@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

l Rozdział 5 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).