REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak można ustalić wartość godziwą

Gyöngyvér Takáts
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o rachunkowości przewiduje dla niektórych składników aktywów i pasywów wycenę w wartości godziwej. Metoda ta w przepisach rachunkowych figuruje jako jedno z wielu rozwiązań do wyboru. Niestety, ani definicja wartości godziwej przyjętej w ustawie, ani sformułowanie wskazujące na możliwość stosowania tej metody wyceny nie wyjaśniają, jak właściwie ustala się wartość.

W ustawie o rachunkowości przewiduje się dla większości składników wycenę według kosztu historycznego. Koszt historyczny stanowi cena nabycia lub koszt wytworzenia. Od kosztu historycznego - zgodnie z zasadą ostrożności - dokonuje się odpisów amortyzacyjnych (środki trwałe i wartości materialne i prawne) oraz odpisów z tytułu utraty wartości. Metoda wyceny według kosztu historycznego przewiduje jedynie zmniejszenie wartości (ewentualnie odwrócenie uprzednio dokonanych odpisów). Wycena według kosztu historycznego nie przewiduje wzrostu wartości, dlatego jest to wycena „pesymistyczna”.

REKLAMA

Autopromocja

Poza kosztem historycznym, jakim jest cena nabycia (cena zakupu) lub koszt wytworzenia, do wyceny następujących aktywów i pasywów można stosować też ich wartość godziwą:

• nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne,

• udziały w innych jednostkach,

• udziały w jednostkach podporządkowanych,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• inwestycje krótkoterminowe,

• zobowiązania.

W rozumieniu ustawy o rachunkowości wartość godziwa to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami. Na podstawie tej definicji stwierdza się, że wartość godziwa nie jest niczym innym jak ceną rynkową. Jak w takim razie wycenić składniki, na które nie ma aktywnego rynku? Na to pytanie nie znajdziemy odpowiedzi w ustawie o rachunkowości. Na temat wartości godziwej więcej wskazówek możemy znaleźć w Założeniach koncepcyjnych oraz MSR nr 41 „Rolnictwo”.

Wycena w Założeniach koncepcyjnych

W Założeniach koncepcyjnych sporządzenia i prezentacji sprawozdań finansowych wymienione zostały cztery zasady wyceny, które - w formie czystej lub mieszanej - mogą się pojawić w MSR. Nie zawarto żadnych wskazówek, która z tych metod jest preferowana. Należy więc wnioskować, że brak rekomendacji oznacza, iż wybór odpowiedniej metody wymaga strukturalnego podejścia od jednostki gospodarczej do użyteczności sprawozdania finansowego.

UWAGA!

Wybór odpowiedniej metody w każdym przypadku wymaga wiedzy o odbiorcach informacji oraz o celu ich wykorzystania.

Tabela. Metody wyceny w Założeniach koncepcyjnych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Źródło: opracowanie własne na podstawie pkt 100 założeń koncepcyjnych.

Należy zauważyć, że w metodach:

• wyceny według aktualnej ceny nabycia,

• wyceny według wartości możliwej do zastosowania oraz

• wyceny według wartości bieżącej

- główną miarą wyceny według wartości godziwej są kwoty szacunkowe, które ustala się na podstawie odpowiedniej estymacji. W rzeczywistości szacunków dokonuje się niezależnie od tego, czy istnieją rzeczywiste warunki rynkowe, czy też nie.

W przypadku istnienia aktywnego rynku ta wartość odpowiada rzeczywistej wartości rynkowej, choć zawsze należy pamiętać, że dopóki nie dochodzi do transakcji kupna-sprzedaży, nawet cena rynkowa stanowi wartość hipotetyczną.

W razie braku aktywnego rynku oszacowanie tych wartości będzie obarczone większym ryzykiem. Ustalenie wartości bieżącej wymaga prognozowania przepływów pieniężnych, dlatego wiąże się z nim duże ryzyko błędu, co podważa wiarygodność tej metody wyceny.

W opisanym ujęciu wartości odpowiadają definicji wartości godziwej, dlatego metody oparte na wycenie według różnych wartości można nazwać metodami opartymi na wycenie wartości godziwej.

REKLAMA

W rozumieniu wcześniej opisanej definicji wartość godziwą stanowi wartość rynkowa danego składnika. Jednak nie w każdym przypadku istnieje aktywny rynek dla danego składnika. W takiej sytuacji - zgodnie z definicją Encyklopedii rachunkowości1 - pod wartością godziwą należy rozumieć szacowane wartości bilansowe dowolnych aktywów oparte na aktualnych cenach rynkowych podobnych aktywów lub na niedawnych cenach takich samych aktywów z mniej aktywnego rynku albo na projekcji zdyskontowanych przyszłych przepływów środków pieniężnych związanych z użytkowaniem danego składnika aktywów. W takim ujęciu jest to więc wartość, którą może wyrażać zarówno aktualna ceny nabycia, jak wartość realizacji lub wartość bieżąca. Stanowią one odzwierciedlenie stanu wiedzy i szacunków dobrze poinformowanych i zainteresowanych danym składnikiem stron o przyszłych korzyściach ekonomicznych składników sprawozdania finansowego.

Trzeba zauważyć, że stosując wycenę według wartości godziwej, jednostki mogą dokonać odpisów z tytułu utraty wartości lub - w przypadku wzrostu wartości - mogą dokonać przeszacowania. Wycena ta, w przeciwieństwie do wyceny według kosztu historycznego, nazywa się metodą „optymistyczną”, która przedstawia bieżące wartości danego składnika. Niemniej jednak ustalenie np. zdyskontowanej wartości bieżącej przyszłych wpływów środków pieniężnych netto jest bardzo trudne i skomplikowane, co obniża możliwość jej stosowania.

Kiedy możemy mówić o aktywnym rynku

W myśl MSR nr 41 aktywny rynek istnieje wtedy, gdy:

pozycje będące przedmiotem obrotu na rynku są jednorodne,

zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć zainteresowanych nabywców i sprzedawców oraz

ceny są podawane do wiadomości publicznej.

• pkt 100 Założeń koncepcyjnych

• § 8 MSR nr 41 „Rolnictwo”

Gyöngyvér Takáts

specjalista ds. rachunkowości, pracownik redakcji


1Encyklopedia rachunkowości pod redakcją naukową M. Gmytrasiewicz, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Zmiana zasad wysyłania pocztą pism (urzędowych, podatkowych, sądowych) z zachowaniem terminu. Łatwiej będzie też uzyskać oprocentowanie nadpłat

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp.? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla inaczej definiowane, przesunięcie złożenia deklaracji DN-1 i inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA