REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak można ustalić wartość godziwą

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Gyöngyvér Takáts
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o rachunkowości przewiduje dla niektórych składników aktywów i pasywów wycenę w wartości godziwej. Metoda ta w przepisach rachunkowych figuruje jako jedno z wielu rozwiązań do wyboru. Niestety, ani definicja wartości godziwej przyjętej w ustawie, ani sformułowanie wskazujące na możliwość stosowania tej metody wyceny nie wyjaśniają, jak właściwie ustala się wartość.

W ustawie o rachunkowości przewiduje się dla większości składników wycenę według kosztu historycznego. Koszt historyczny stanowi cena nabycia lub koszt wytworzenia. Od kosztu historycznego - zgodnie z zasadą ostrożności - dokonuje się odpisów amortyzacyjnych (środki trwałe i wartości materialne i prawne) oraz odpisów z tytułu utraty wartości. Metoda wyceny według kosztu historycznego przewiduje jedynie zmniejszenie wartości (ewentualnie odwrócenie uprzednio dokonanych odpisów). Wycena według kosztu historycznego nie przewiduje wzrostu wartości, dlatego jest to wycena „pesymistyczna”.

REKLAMA

Poza kosztem historycznym, jakim jest cena nabycia (cena zakupu) lub koszt wytworzenia, do wyceny następujących aktywów i pasywów można stosować też ich wartość godziwą:

nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne,

udziały w innych jednostkach,

• udziały w jednostkach podporządkowanych,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• inwestycje krótkoterminowe,

• zobowiązania.

W rozumieniu ustawy o rachunkowości wartość godziwa to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami. Na podstawie tej definicji stwierdza się, że wartość godziwa nie jest niczym innym jak ceną rynkową. Jak w takim razie wycenić składniki, na które nie ma aktywnego rynku? Na to pytanie nie znajdziemy odpowiedzi w ustawie o rachunkowości. Na temat wartości godziwej więcej wskazówek możemy znaleźć w Założeniach koncepcyjnych oraz MSR nr 41 „Rolnictwo”.

Wycena w Założeniach koncepcyjnych

W Założeniach koncepcyjnych sporządzenia i prezentacji sprawozdań finansowych wymienione zostały cztery zasady wyceny, które - w formie czystej lub mieszanej - mogą się pojawić w MSR. Nie zawarto żadnych wskazówek, która z tych metod jest preferowana. Należy więc wnioskować, że brak rekomendacji oznacza, iż wybór odpowiedniej metody wymaga strukturalnego podejścia od jednostki gospodarczej do użyteczności sprawozdania finansowego.

UWAGA!

Wybór odpowiedniej metody w każdym przypadku wymaga wiedzy o odbiorcach informacji oraz o celu ich wykorzystania.

Tabela. Metody wyceny w Założeniach koncepcyjnych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Źródło: opracowanie własne na podstawie pkt 100 założeń koncepcyjnych.

Należy zauważyć, że w metodach:

• wyceny według aktualnej ceny nabycia,

• wyceny według wartości możliwej do zastosowania oraz

• wyceny według wartości bieżącej

REKLAMA

- główną miarą wyceny według wartości godziwej są kwoty szacunkowe, które ustala się na podstawie odpowiedniej estymacji. W rzeczywistości szacunków dokonuje się niezależnie od tego, czy istnieją rzeczywiste warunki rynkowe, czy też nie.

W przypadku istnienia aktywnego rynku ta wartość odpowiada rzeczywistej wartości rynkowej, choć zawsze należy pamiętać, że dopóki nie dochodzi do transakcji kupna-sprzedaży, nawet cena rynkowa stanowi wartość hipotetyczną.

W razie braku aktywnego rynku oszacowanie tych wartości będzie obarczone większym ryzykiem. Ustalenie wartości bieżącej wymaga prognozowania przepływów pieniężnych, dlatego wiąże się z nim duże ryzyko błędu, co podważa wiarygodność tej metody wyceny.

W opisanym ujęciu wartości odpowiadają definicji wartości godziwej, dlatego metody oparte na wycenie według różnych wartości można nazwać metodami opartymi na wycenie wartości godziwej.

REKLAMA

W rozumieniu wcześniej opisanej definicji wartość godziwą stanowi wartość rynkowa danego składnika. Jednak nie w każdym przypadku istnieje aktywny rynek dla danego składnika. W takiej sytuacji - zgodnie z definicją Encyklopedii rachunkowości1 - pod wartością godziwą należy rozumieć szacowane wartości bilansowe dowolnych aktywów oparte na aktualnych cenach rynkowych podobnych aktywów lub na niedawnych cenach takich samych aktywów z mniej aktywnego rynku albo na projekcji zdyskontowanych przyszłych przepływów środków pieniężnych związanych z użytkowaniem danego składnika aktywów. W takim ujęciu jest to więc wartość, którą może wyrażać zarówno aktualna ceny nabycia, jak wartość realizacji lub wartość bieżąca. Stanowią one odzwierciedlenie stanu wiedzy i szacunków dobrze poinformowanych i zainteresowanych danym składnikiem stron o przyszłych korzyściach ekonomicznych składników sprawozdania finansowego.

Trzeba zauważyć, że stosując wycenę według wartości godziwej, jednostki mogą dokonać odpisów z tytułu utraty wartości lub - w przypadku wzrostu wartości - mogą dokonać przeszacowania. Wycena ta, w przeciwieństwie do wyceny według kosztu historycznego, nazywa się metodą „optymistyczną”, która przedstawia bieżące wartości danego składnika. Niemniej jednak ustalenie np. zdyskontowanej wartości bieżącej przyszłych wpływów środków pieniężnych netto jest bardzo trudne i skomplikowane, co obniża możliwość jej stosowania.

Kiedy możemy mówić o aktywnym rynku

W myśl MSR nr 41 aktywny rynek istnieje wtedy, gdy:

pozycje będące przedmiotem obrotu na rynku są jednorodne,

zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć zainteresowanych nabywców i sprzedawców oraz

ceny są podawane do wiadomości publicznej.

• pkt 100 Założeń koncepcyjnych

• § 8 MSR nr 41 „Rolnictwo”

Gyöngyvér Takáts

specjalista ds. rachunkowości, pracownik redakcji


1Encyklopedia rachunkowości pod redakcją naukową M. Gmytrasiewicz, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA