REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak można ustalić wartość godziwą

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Gyöngyvér Takáts
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o rachunkowości przewiduje dla niektórych składników aktywów i pasywów wycenę w wartości godziwej. Metoda ta w przepisach rachunkowych figuruje jako jedno z wielu rozwiązań do wyboru. Niestety, ani definicja wartości godziwej przyjętej w ustawie, ani sformułowanie wskazujące na możliwość stosowania tej metody wyceny nie wyjaśniają, jak właściwie ustala się wartość.

W ustawie o rachunkowości przewiduje się dla większości składników wycenę według kosztu historycznego. Koszt historyczny stanowi cena nabycia lub koszt wytworzenia. Od kosztu historycznego - zgodnie z zasadą ostrożności - dokonuje się odpisów amortyzacyjnych (środki trwałe i wartości materialne i prawne) oraz odpisów z tytułu utraty wartości. Metoda wyceny według kosztu historycznego przewiduje jedynie zmniejszenie wartości (ewentualnie odwrócenie uprzednio dokonanych odpisów). Wycena według kosztu historycznego nie przewiduje wzrostu wartości, dlatego jest to wycena „pesymistyczna”.

REKLAMA

Autopromocja

Poza kosztem historycznym, jakim jest cena nabycia (cena zakupu) lub koszt wytworzenia, do wyceny następujących aktywów i pasywów można stosować też ich wartość godziwą:

• nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne,

• udziały w innych jednostkach,

• udziały w jednostkach podporządkowanych,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• inwestycje krótkoterminowe,

• zobowiązania.

W rozumieniu ustawy o rachunkowości wartość godziwa to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami. Na podstawie tej definicji stwierdza się, że wartość godziwa nie jest niczym innym jak ceną rynkową. Jak w takim razie wycenić składniki, na które nie ma aktywnego rynku? Na to pytanie nie znajdziemy odpowiedzi w ustawie o rachunkowości. Na temat wartości godziwej więcej wskazówek możemy znaleźć w Założeniach koncepcyjnych oraz MSR nr 41 „Rolnictwo”.

Wycena w Założeniach koncepcyjnych

W Założeniach koncepcyjnych sporządzenia i prezentacji sprawozdań finansowych wymienione zostały cztery zasady wyceny, które - w formie czystej lub mieszanej - mogą się pojawić w MSR. Nie zawarto żadnych wskazówek, która z tych metod jest preferowana. Należy więc wnioskować, że brak rekomendacji oznacza, iż wybór odpowiedniej metody wymaga strukturalnego podejścia od jednostki gospodarczej do użyteczności sprawozdania finansowego.

UWAGA!

Wybór odpowiedniej metody w każdym przypadku wymaga wiedzy o odbiorcach informacji oraz o celu ich wykorzystania.

Tabela. Metody wyceny w Założeniach koncepcyjnych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Źródło: opracowanie własne na podstawie pkt 100 założeń koncepcyjnych.

Należy zauważyć, że w metodach:

• wyceny według aktualnej ceny nabycia,

• wyceny według wartości możliwej do zastosowania oraz

• wyceny według wartości bieżącej

REKLAMA

- główną miarą wyceny według wartości godziwej są kwoty szacunkowe, które ustala się na podstawie odpowiedniej estymacji. W rzeczywistości szacunków dokonuje się niezależnie od tego, czy istnieją rzeczywiste warunki rynkowe, czy też nie.

W przypadku istnienia aktywnego rynku ta wartość odpowiada rzeczywistej wartości rynkowej, choć zawsze należy pamiętać, że dopóki nie dochodzi do transakcji kupna-sprzedaży, nawet cena rynkowa stanowi wartość hipotetyczną.

W razie braku aktywnego rynku oszacowanie tych wartości będzie obarczone większym ryzykiem. Ustalenie wartości bieżącej wymaga prognozowania przepływów pieniężnych, dlatego wiąże się z nim duże ryzyko błędu, co podważa wiarygodność tej metody wyceny.

W opisanym ujęciu wartości odpowiadają definicji wartości godziwej, dlatego metody oparte na wycenie według różnych wartości można nazwać metodami opartymi na wycenie wartości godziwej.

REKLAMA

W rozumieniu wcześniej opisanej definicji wartość godziwą stanowi wartość rynkowa danego składnika. Jednak nie w każdym przypadku istnieje aktywny rynek dla danego składnika. W takiej sytuacji - zgodnie z definicją Encyklopedii rachunkowości1 - pod wartością godziwą należy rozumieć szacowane wartości bilansowe dowolnych aktywów oparte na aktualnych cenach rynkowych podobnych aktywów lub na niedawnych cenach takich samych aktywów z mniej aktywnego rynku albo na projekcji zdyskontowanych przyszłych przepływów środków pieniężnych związanych z użytkowaniem danego składnika aktywów. W takim ujęciu jest to więc wartość, którą może wyrażać zarówno aktualna ceny nabycia, jak wartość realizacji lub wartość bieżąca. Stanowią one odzwierciedlenie stanu wiedzy i szacunków dobrze poinformowanych i zainteresowanych danym składnikiem stron o przyszłych korzyściach ekonomicznych składników sprawozdania finansowego.

Trzeba zauważyć, że stosując wycenę według wartości godziwej, jednostki mogą dokonać odpisów z tytułu utraty wartości lub - w przypadku wzrostu wartości - mogą dokonać przeszacowania. Wycena ta, w przeciwieństwie do wyceny według kosztu historycznego, nazywa się metodą „optymistyczną”, która przedstawia bieżące wartości danego składnika. Niemniej jednak ustalenie np. zdyskontowanej wartości bieżącej przyszłych wpływów środków pieniężnych netto jest bardzo trudne i skomplikowane, co obniża możliwość jej stosowania.

Kiedy możemy mówić o aktywnym rynku

W myśl MSR nr 41 aktywny rynek istnieje wtedy, gdy:

pozycje będące przedmiotem obrotu na rynku są jednorodne,

zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć zainteresowanych nabywców i sprzedawców oraz

ceny są podawane do wiadomości publicznej.

• pkt 100 Założeń koncepcyjnych

• § 8 MSR nr 41 „Rolnictwo”

Gyöngyvér Takáts

specjalista ds. rachunkowości, pracownik redakcji


1Encyklopedia rachunkowości pod redakcją naukową M. Gmytrasiewicz, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ministerstwo Finansów chce zakończyć nadużycia z przedawnieniem podatków. Nowe zasady już w 2026 roku

W nowej wersji projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej Ministerstwo Finansów chce zlikwidować możliwość zawieszania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego poprzez wszczęcie postępowania karnego skarbowego. O szczegółach zmian mówi wiceminister finansów Jarosław Neneman.

Stawki podatku od środków transportowych w 2026 roku: Nowe limity już opublikowane

Znamy już nowe górne granice stawek podatku od środków transportowych na 2026 rok. Większość limitów wzrosła o około 4,5% względem 2025 r. Sprawdź szczegółowe porównanie stawek, terminy płatności oraz zasady ustalania stawek przez gminy. To ważne dla przedsiębiorców i samorządów.

TSUE: Urzędy skarbowe nie mogą automatycznie wykreślać firm z rejestru VAT za zaległości

Przełomowy wyrok TSUE potwierdza, że wykreślenie firmy z rejestru VAT za brak zapłaty podatku nie może odbywać się automatycznie. Fiskus musi najpierw zbadać przyczyny zaległości i zachowanie przedsiębiorcy. Orzeczenie może uchronić tysiące firm przed nieproporcjonalnymi sankcjami i nieodwracalnymi stratami.

Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

REKLAMA

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

REKLAMA

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

REKLAMA