REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

O czym informuje nas rachunek zysków i strat

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Podstawowym celem każdego przedsiębiorstwa jest maksymalizowanie zysku i tym samym osiąganie jak najwyższej rentowności. O tym, czy dane przedsiębiorstwo prowadzi rentowną działalność i wypracowuje zyski, informuje nas sprawozdanie finansowe, a dokładniej: poszczególne pozycje rachunku zysków i strat.

Sama informacja dotycząca wysokości zysku/straty jest niewystarczająca do pełnej analizy rentowności przedsiębiorstwa. Pełniejszy jej obraz daje analiza poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat, która pozwala ocenić, jaki rodzaj działalności przynosi zysk oraz jaki rodzaj działalności należy rozwijać, aby ten zysk maksymalizować.

Rachunek zysków i strat – oprócz pozycji zysku netto – zawiera odpowiednio pogrupowane pozycje przychodów i kosztów oraz pokazuje wyniki na poszczególnych segmentach działalności, do których zalicza się:
a) segment działalności operacyjnej,
b) segment działalności finansowej,
c) segment działalności nadzwyczajnej,
d) segment obowiązkowego obciążenia wyniku finansowego.

Ustawa o rachunkowości określa dwa warianty rachunku zysków i strat:
• wariant porównawczy,
• wariant kalkulacyjny.

Podstawową różnicą między obu wariantami jest sposób kalkulacji kosztów uzyskania przychodów.
W wariancie porównawczym koszty dzielone są według rodzajów.
Natomiast w wariancie kalkulacyjnym w kategorii kosztów z podstawowej działalności znajdują się koszty wytworzenia sprzedanych produktów. Koszty wytworzenia sprzedanych produktów są dalej dzielone na koszty bezpośrednie, np. materiały bezpośrednie, robocizna bezpośrednia, oraz na koszty pośrednie, tj. koszty niezwiązane bezpośrednio z procesem produkcyjnym.

Różnica między przychodami ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów a kosztami wytworzenia sprzedanych produktów i wartością sprzedanych materiałów stanowi zysk brutto na sprzedaży. Od tego zysku odejmuje się następnie takie koszty działalności podstawowej, jak koszty sprzedaży i koszty ogólnego zarządu.

Rachunek przychodów i kosztów z działalności podstawowej wygląda następująco:
A. Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów
B. Koszty wytworzenia sprzedanych produktów oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. (A – B) Zysk/strata brutto na sprzedaży
D. Koszty sprzedaży
E. Koszty ogólnego zarządu
F. (C – D – E) Zysk/strata na sprzedaży

Wynikiem zestawienia podstawowych przychodów i kosztów jest zawsze zysk/strata na sprzedaży.
Dalsze pozycje rachunku zysków i strat są w obu wariantach identyczne i składają się na nie:
+/– Pozostałe przychody i koszty operacyjne
Zysk/strata na działalności operacyjnej
+/– Przychody i koszty finansowe
Zysk/strata na działalności gospodarczej
+ /– Zyski/straty nadzwyczajne
Zysk/strata brutto
– Podatek dochodowy i pozostałe obowiązkowe obciążenie wyniku
Zysk/strata netto

Analiza porównawcza

Podstawową analizą rachunku zysków i strat jest analiza porównawcza. W tym celu jego poszczególne pozycje są porównywane np. w dwóch kolejnych latach. Wartości zrealizowane można również porównać z wartościami planowanymi.

Możliwe jest w tym przypadku porównanie w wartościach bezwzględnych lub w wartościach względnych, tj. ustalanie dynamiki poszczególnych kategorii przychodów i kosztów.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

REKLAMA

Autopromocja

Z analizy przedstawionego sprawozdania wynika, że wzrost zysku netto nastąpił głównie na skutek wzrostu przychodów ze sprzedaży i jednocześnie niższej dynamiki przyrostu kosztów własnych sprzedaży. Było to najprawdopodobniej wynikiem racjonalizacji kosztów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Dodatni wpływ miała również wyższa dynamika przychodów finansowych i obniżenie kosztów finansowych. Mogło to wynikać ze zwiększenia inwestycji finansowych, korzystnych zmian kursów walutowych i ograniczenia zadłużenia z tytułu kredytów. Na obniżenie zysku miała wpływ pozostała działalność operacyjna: dynamika kosztów jest wyższa niż dynamika przychodów oraz zyski i straty nadzwyczajne.

Analiza wskaźników rentowności

Uzupełnieniem analizy rachunku zysków i strat jest analiza wskaźników rentowności. Badanie bezwzględnego poziomu poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat oraz samego zysku w poszczególnych okresach nie daje jasnego obrazu rentowności. Prawidłowa ocena wymaga odniesienia poziomu zysku do poniesionych nakładów.
Do tego celu służą trzy podstawowe wskaźniki:
• rentowności sprzedaży,
• rentowności aktywów,
• rentowności kapitałów własnych.
Najlepiej, gdy wskaźniki rentowności są dodatnie i jak najwyższe. Jednak przedsiębiorstwa z różnych branż charakteryzują się różnymi poziomami rentowności, więc rentowność danego przedsiębiorstwa powinno się porównywać ze średnią wielkością w danej branży. Jeżeli rentowność kształtuje się powyżej wartości średniej, może być oceniona pozytywnie. Jeżeli osiąga wartości znacznie poniżej średniej lub wielkość ujemną, ocena rentowności powinna być negatywna.

Analiza rentowności sprzedaży

Podstawowym wskaźnikiem służącym do pomiaru rentowności sprzedaży jest wskaźnik rentowności sprzedaży netto:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Im wyższy jest poziom tego wskaźnika, tym sytuacja przedsiębiorstwa jest lepsza. Jeżeli wskaźnik ten jest odpowiednio wysoki, przedsiębiorstwo ma lepsze możliwości przetrwania, gdy będzie przejściowo zmuszone realizować niższe ceny sprzedaży bądź ponosić wyższe koszty.


Poziom wskaźnika rentowności zależy w dużej mierze od charakteru cyklu produkcyjnego. Masowa sprzedaż detaliczna lub hurtowa charakteryzuje się zazwyczaj niższą marżą na sprzedaży, ponieważ wysoki obrót zapewni satysfakcjonujący zysk na sprzedaży. Natomiast w przypadku sprzedaży detalicznej produktów luksusowych, dla których wolumen obrotów nie jest wysoki, marża sprzedaży i tym samym rentowność sprzedaży jest odpowiednio wyższa.

Podobnie jest w przypadku długości cyklu produkcyjnego. Krótki cykl produkcyjny nie wymaga wysokich marż, natomiast długi cykl produkcyjny pociąga za sobą wyższe koszty zamrożenia kapitału, co automatycznie przekłada się na wyższe marże.

W celu bardziej precyzyjnej oceny rentowności sprzedaży można stosować następujący wskaźnik:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zaletą tego wskaźnika w porównaniu z poprzednim jest to, że mierzy on precyzyjnie rentowność działalności podstawowej, bez uwzględnienia pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych oraz przychodów i kosztów finansowych.


Może się zdarzyć, że rentowność sprzedaży netto jest zaniżona przez nadmierne koszty finansowe wywołane np. przez ujemne niezrealizowane różnice kursowe, które w zależności od wahań kursu walutowego mogą mieć charakter tymczasowy. Ujemny wynik na sprzedaży aktywów trwałych, np. zbędnego majątku trwałego, ma z kolei najczęściej charakter jednorazowy.

Do kalkulacji rentowności sprzedaży oraz rentowności majątku i kapitałów własnych można przyjmować różne kategorie zysku, począwszy od zysku na sprzedaży aż do zysku netto.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Oznacza to, że przy stałym poziomie rentowności sprzedaży przedsiębiorstwo może zwiększyć rentowność aktywów poprzez zwiększenie ich obrotowości, tj. wolumenu sprzedaży, przy niezmiennym stanie aktywów.


UWAGA!
Lepszy obraz rentowności aktywów uzyskuje się porównując wielkość zysku netto za dany okres z przeciętnym stanem aktywów w tym okresie.

Przeciętny stan aktywów ustala się jako sumę wartości aktywów na początek i na koniec okresu, podzieloną przez 2.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jakub Kornacki

ekspert w zakresie finansów i rachunkowości zarządczej
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA