REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy spadek bez podatku

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

O tym, które spadki będą opodatkowane na nowych, obowiązujących od 1 stycznia 2007 r. zasadach, decyduje nie data otwarcia spadku, ale data przyjęcia go przez spadkobiercę.


Najważniejszą zmianą wprowadzoną w ustawie o podatku od spadków i darowizn jest likwidacja od 1 stycznia 2007 r. podatku od spadków i darowizn w ramach najbliższej rodziny. Wszystko za sprawą zwolnienia, które przewiduje nowy art. 4a ustawy. Przepis ten zwalnia od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Dziś te same osoby muszą płacić podatek, który w zależności od wartości darowizny lub spadku wynosi od 3 do 7 proc. Podatku nie płaci się tylko wówczas, gdy wartość spadku lub darowizny nie przekracza 9637 zł (ale uwaga - to limit pięcioletni liczony dla wszystkiego, co otrzymujemy od jednej osoby - przykład 1).

Potrzebny formularz SD-Z1


Ze zwolnienia od podatku będzie można skorzystać pod warunkiem złożenia w urzędzie skarbowym specjalnego zawiadomienia. Przeznaczony będzie do tego specjalny formularz oznaczony SD-Z1. Należy w nim dokładnie opisać wszystko, co po określonej osobie odziedziczyliśmy. Na złożenie oświadczenia będziemy mieli co do zasady miesiąc od dnia powstania obowiązku podatkowego.


Od tej reguły są jednak wyjątki. I tak np. przy nabyciu w drodze dziedziczenia, zapisu lub dalszego zapisu, oświadczenie trzeba będzie złożyć w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.


I tu uwaga. Przy ustalaniu terminu złożenia zwiadomienia SD-Z1 obowiązują ogólne zasady określone w Ordynacji podatkowej. Oznacza to, że zastosowanie znajdzie reguła, iż terminy określone w miesiącach kończą się z z upływem dnia, który jest taki sam jak w dacie początkowej, w ostatnim miesiącu wyznaczonego terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca (przykład 2).


Czasami zdarza się, że osoba, która nabyła spadek, dowie się o tym już po upływie terminu złożenia zawiadomienia. Wówczas zwolnienie stosuje się, gdy nabywca zgłosi nabyte rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie miesiąca od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu. Spadkobierca będzie też musiał wykazać, że o orzeczeniu stwierdzającym nabycie spadku dowiedział się później.


Brak oświadczenia powoduje, że spadek będzie opodatkowany na zasadach dotyczących pierwszej grupy podatkowej (czyli takich, jakie obowiązują dziś).


Zawiadomienia nie będzie trzeba składać w dwóch przypadkach. Gdy przekazanie majątku nastąpi na podstawie aktu notarialnego lub gdy wartość nabytego majątku nie przekracza 9637 zł.


Otwarcie spadku to za mało


Kluczowe znaczenie w sprawach spadkowych ma moment, w którym powstaje obowiązek podatkowy. W różnych komentarzach można przeczytać, że decydujący jest moment nabycia spadku. Taki pogląd bierze się zapewne stąd, iż z reguły z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku praw nabytych. Jednak przy podatku od spadków z takim poglądem trudno się zgodzić.


To oczywiście prawda, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia. Spadek otwiera się zaś z chwilą śmierci spadkodawcy. Wyraźnie wynika to z kodeksu cywilnego (odpowiednio art. 925 i 924 k.c.). Tylko że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie wspomina o momencie nabycia spadku jako zdarzeniu, z którym łączyłby się obowiązek zapłaty podatku. Co zatem przewiduje ustawa? Otóż dwie rzeczy. Po pierwsze, że opodatkowaniu podatkiem od spadków podlega nabycie przez osoby fizyczne rzeczy znajdujących się na terenie RP tytułem dziedziczenia. Po drugie, odpowiada na pytanie, kiedy (w którym momencie) podlega ono opodatkowaniu. Odpowiedź na to pytanie znajduje się w przepisach dotyczących momentu powstania obowiązku podatkowego. Nie ma wątpliwości, że zarówno z dziś obowiązujących przepisów, jak i tych, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2007 r., jednoznacznie wynika, że przy nabyciu w drodze dziedziczenia obowiązek zapłaty podatku powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Dlaczego przyjęto takie rozwiązanie?


Decyduje przyjęcie spadku


Zgodnie z kodeksem cywilnym, spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste) bądź z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić (art. 1012 k.c.). Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Jeżeli w tym terminie spadek odrzuci, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku (art. 1020 k. c.), czyli praw do spadku nie nabywa. Trudno zatem byłoby mówić o tym, że powstał wobec niego obowiązek zapłaty podatku albo że w drodze dziedziczenia nabył własność wchodzących w skład spadku rzeczy. Dlatego konstrukcja podatku od spadków nie wiąże momentu powstania obowiązku podatkowego z nabyciem prawa do spadku, czyli otwarciem spadku. Stąd też obowiązek podatkowy powstaje dopiero z chwilą przyjęcia spadku (przykład 3).


O ile odrzucenie spadku wymaga wyraźnego oświadczenia osoby powołanej do spadku, o tyle jego przyjęcie już niekoniecznie. Wystarczy, że osoba powołana do spadku nie złoży w stosownym czasie potrzebnego oświadczenia. Kodeks cywilny wyraźnie przewiduje bowiem, że brak oświadczenia spadkobiercy w terminie sześciomiesięcznym jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. Natomiast gdy spadkobiercą jest osoba niemająca pełnej zdolności do czynności prawnych albo osoba, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia, albo osoba prawna, brak oświadczenia spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza (art. 1015 k.c.).


Brak oświadczenia oznacza w każdej z tych sytuacji przyjęcie spadku, tyle że w różniących się nieco zakresach. Dla powstania obowiązku podatkowego nie ma to jednak znaczenia (przykład 4). Trzeba też pamiętać, że odrzucenie spadku nie zawsze będzie możliwe (np. art. 1024 k.c. dotyczący odrzucenia spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli).


O ostatecznym nabyciu spadku orzeka sąd w specjalnym orzeczeniu. I tu uwaga. W razie zgłoszenia wniosku o nabycie spadku przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku, sąd powinien wstrzymać się z wydaniem postanowienia do upływu tego terminu, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (art. 1026 k.c.).


Przyjęcie spadku


Oświadczenie o przyjęciu albo o odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem albo w sądzie, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Notariusz albo sąd prześle niezwłocznie oświadczenie wraz z załącznikami do sądu spadku. Oświadczenie może być składane także w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.

PRZYKŁAD 1

Jak pilnować limitu

Podatnik dostał od ojca samochód wart 5000 zł. Jest to pierwsza darowizna. W przypadku darowizn między ojcem i synem (zstępni) można będzie skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku. Nie trzeba też będzie zawiadamiać urzędu, gdyż wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, nie przekracza 9637 zł. Gdyby jednak podatnik uzyskał w kolejnym roku spadek po ojcu o podobnej wartości, zawiadomienia musiałby już dokonać. Wartość majątku nabytego od i po ojcu w ciągu 5 lat przekroczyłaby 9637 zł (wyniosłaby 10 000 zł). Aby korzystać ze zwolnienia od podatku spadkowego, podatnik powinien zatem złożyć zawiadomienie SD-Z1.


PRZYKŁAD 2


Jak liczyć terminy

W przypadku spadku zawiadomienie trzeba złożyć w ciągu miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Załóżmy, że orzeczenie uprawomocniło się 5 maja 2007 r. Kiedy zatem trzeba złożyć zawiadomienie? Otóż najpóźniej 5 czerwca 2007 r. Zgodnie bowiem z przepisami Ordynacji podatkowej terminy określone w miesiącach kończą się z upływem dnia, który jest taki sam jak w dacie początkowej, w ostatnim miesiącu wyznaczonego terminu.


PRZYKŁAD 3


Które spadki bez podatku

Ojciec podatnika zmarł 2 września 2006 r. W tym dniu nastąpiło otwarcie spadku. Jednak oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza podatnik złoży dopiero 5 stycznia 2007 r. W takim przypadku obowiązek podatkowy powstał dopiero 5 stycznia 2007 r. Do spadku będą zatem miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązujące od 1 stycznia 2007 r. Podatnik będzie zatem mógł skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a ustawy. Pod warunkiem jednak, że w terminie złoży zawiadomienie SD-Z1.


PRZYKŁAD 4


Kiedy przyjęcie spadku bez oświadczenia

Otwarcie spadku po matce podatnika nastąpiło 20 czerwca 2006 r. Do stycznia 2007 r. podatnik nie złożył jednak ani oświadczenia o przyjęciu, ani też o odrzuceniu spadku. Mimo to, spadek został przyjęty. Przyjęcie spadku nastąpiło z upływem 6 miesięcy od otwarcia spadku, czyli w grudniu 2006 r. Obowiązek podatkowy w podatku spadkowym powstał zatem w grudniu 2006 r. A zatem podatnik będzie musiał zapłacić podatek według zasad obowiązujących w pierwszej grupie podatkowej. Nowe zwolnienie dla osób z najbliższej rodzinny nie będzie mogło być w tym przypadku jeszcze zastosowane.

Podstawa prawna:
- ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.)
- ustawa z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. nr 222, poz.

Marek Kutarba

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

REKLAMA

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA