REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy spadek bez podatku

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

O tym, które spadki będą opodatkowane na nowych, obowiązujących od 1 stycznia 2007 r. zasadach, decyduje nie data otwarcia spadku, ale data przyjęcia go przez spadkobiercę.


Najważniejszą zmianą wprowadzoną w ustawie o podatku od spadków i darowizn jest likwidacja od 1 stycznia 2007 r. podatku od spadków i darowizn w ramach najbliższej rodziny. Wszystko za sprawą zwolnienia, które przewiduje nowy art. 4a ustawy. Przepis ten zwalnia od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Dziś te same osoby muszą płacić podatek, który w zależności od wartości darowizny lub spadku wynosi od 3 do 7 proc. Podatku nie płaci się tylko wówczas, gdy wartość spadku lub darowizny nie przekracza 9637 zł (ale uwaga - to limit pięcioletni liczony dla wszystkiego, co otrzymujemy od jednej osoby - przykład 1).

Potrzebny formularz SD-Z1


Ze zwolnienia od podatku będzie można skorzystać pod warunkiem złożenia w urzędzie skarbowym specjalnego zawiadomienia. Przeznaczony będzie do tego specjalny formularz oznaczony SD-Z1. Należy w nim dokładnie opisać wszystko, co po określonej osobie odziedziczyliśmy. Na złożenie oświadczenia będziemy mieli co do zasady miesiąc od dnia powstania obowiązku podatkowego.


Od tej reguły są jednak wyjątki. I tak np. przy nabyciu w drodze dziedziczenia, zapisu lub dalszego zapisu, oświadczenie trzeba będzie złożyć w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.


I tu uwaga. Przy ustalaniu terminu złożenia zwiadomienia SD-Z1 obowiązują ogólne zasady określone w Ordynacji podatkowej. Oznacza to, że zastosowanie znajdzie reguła, iż terminy określone w miesiącach kończą się z z upływem dnia, który jest taki sam jak w dacie początkowej, w ostatnim miesiącu wyznaczonego terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca (przykład 2).


Czasami zdarza się, że osoba, która nabyła spadek, dowie się o tym już po upływie terminu złożenia zawiadomienia. Wówczas zwolnienie stosuje się, gdy nabywca zgłosi nabyte rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie miesiąca od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu. Spadkobierca będzie też musiał wykazać, że o orzeczeniu stwierdzającym nabycie spadku dowiedział się później.


Brak oświadczenia powoduje, że spadek będzie opodatkowany na zasadach dotyczących pierwszej grupy podatkowej (czyli takich, jakie obowiązują dziś).


Zawiadomienia nie będzie trzeba składać w dwóch przypadkach. Gdy przekazanie majątku nastąpi na podstawie aktu notarialnego lub gdy wartość nabytego majątku nie przekracza 9637 zł.


Otwarcie spadku to za mało


Kluczowe znaczenie w sprawach spadkowych ma moment, w którym powstaje obowiązek podatkowy. W różnych komentarzach można przeczytać, że decydujący jest moment nabycia spadku. Taki pogląd bierze się zapewne stąd, iż z reguły z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku praw nabytych. Jednak przy podatku od spadków z takim poglądem trudno się zgodzić.


To oczywiście prawda, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia. Spadek otwiera się zaś z chwilą śmierci spadkodawcy. Wyraźnie wynika to z kodeksu cywilnego (odpowiednio art. 925 i 924 k.c.). Tylko że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie wspomina o momencie nabycia spadku jako zdarzeniu, z którym łączyłby się obowiązek zapłaty podatku. Co zatem przewiduje ustawa? Otóż dwie rzeczy. Po pierwsze, że opodatkowaniu podatkiem od spadków podlega nabycie przez osoby fizyczne rzeczy znajdujących się na terenie RP tytułem dziedziczenia. Po drugie, odpowiada na pytanie, kiedy (w którym momencie) podlega ono opodatkowaniu. Odpowiedź na to pytanie znajduje się w przepisach dotyczących momentu powstania obowiązku podatkowego. Nie ma wątpliwości, że zarówno z dziś obowiązujących przepisów, jak i tych, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2007 r., jednoznacznie wynika, że przy nabyciu w drodze dziedziczenia obowiązek zapłaty podatku powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Dlaczego przyjęto takie rozwiązanie?


Decyduje przyjęcie spadku


Zgodnie z kodeksem cywilnym, spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste) bądź z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić (art. 1012 k.c.). Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Jeżeli w tym terminie spadek odrzuci, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku (art. 1020 k. c.), czyli praw do spadku nie nabywa. Trudno zatem byłoby mówić o tym, że powstał wobec niego obowiązek zapłaty podatku albo że w drodze dziedziczenia nabył własność wchodzących w skład spadku rzeczy. Dlatego konstrukcja podatku od spadków nie wiąże momentu powstania obowiązku podatkowego z nabyciem prawa do spadku, czyli otwarciem spadku. Stąd też obowiązek podatkowy powstaje dopiero z chwilą przyjęcia spadku (przykład 3).


O ile odrzucenie spadku wymaga wyraźnego oświadczenia osoby powołanej do spadku, o tyle jego przyjęcie już niekoniecznie. Wystarczy, że osoba powołana do spadku nie złoży w stosownym czasie potrzebnego oświadczenia. Kodeks cywilny wyraźnie przewiduje bowiem, że brak oświadczenia spadkobiercy w terminie sześciomiesięcznym jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku. Natomiast gdy spadkobiercą jest osoba niemająca pełnej zdolności do czynności prawnych albo osoba, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia, albo osoba prawna, brak oświadczenia spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza (art. 1015 k.c.).


Brak oświadczenia oznacza w każdej z tych sytuacji przyjęcie spadku, tyle że w różniących się nieco zakresach. Dla powstania obowiązku podatkowego nie ma to jednak znaczenia (przykład 4). Trzeba też pamiętać, że odrzucenie spadku nie zawsze będzie możliwe (np. art. 1024 k.c. dotyczący odrzucenia spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli).


O ostatecznym nabyciu spadku orzeka sąd w specjalnym orzeczeniu. I tu uwaga. W razie zgłoszenia wniosku o nabycie spadku przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku, sąd powinien wstrzymać się z wydaniem postanowienia do upływu tego terminu, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (art. 1026 k.c.).


Przyjęcie spadku


Oświadczenie o przyjęciu albo o odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem albo w sądzie, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Notariusz albo sąd prześle niezwłocznie oświadczenie wraz z załącznikami do sądu spadku. Oświadczenie może być składane także w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.

PRZYKŁAD 1

Jak pilnować limitu

Podatnik dostał od ojca samochód wart 5000 zł. Jest to pierwsza darowizna. W przypadku darowizn między ojcem i synem (zstępni) można będzie skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku. Nie trzeba też będzie zawiadamiać urzędu, gdyż wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, nie przekracza 9637 zł. Gdyby jednak podatnik uzyskał w kolejnym roku spadek po ojcu o podobnej wartości, zawiadomienia musiałby już dokonać. Wartość majątku nabytego od i po ojcu w ciągu 5 lat przekroczyłaby 9637 zł (wyniosłaby 10 000 zł). Aby korzystać ze zwolnienia od podatku spadkowego, podatnik powinien zatem złożyć zawiadomienie SD-Z1.


PRZYKŁAD 2


Jak liczyć terminy

W przypadku spadku zawiadomienie trzeba złożyć w ciągu miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Załóżmy, że orzeczenie uprawomocniło się 5 maja 2007 r. Kiedy zatem trzeba złożyć zawiadomienie? Otóż najpóźniej 5 czerwca 2007 r. Zgodnie bowiem z przepisami Ordynacji podatkowej terminy określone w miesiącach kończą się z upływem dnia, który jest taki sam jak w dacie początkowej, w ostatnim miesiącu wyznaczonego terminu.


PRZYKŁAD 3


Które spadki bez podatku

Ojciec podatnika zmarł 2 września 2006 r. W tym dniu nastąpiło otwarcie spadku. Jednak oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza podatnik złoży dopiero 5 stycznia 2007 r. W takim przypadku obowiązek podatkowy powstał dopiero 5 stycznia 2007 r. Do spadku będą zatem miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązujące od 1 stycznia 2007 r. Podatnik będzie zatem mógł skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a ustawy. Pod warunkiem jednak, że w terminie złoży zawiadomienie SD-Z1.


PRZYKŁAD 4


Kiedy przyjęcie spadku bez oświadczenia

Otwarcie spadku po matce podatnika nastąpiło 20 czerwca 2006 r. Do stycznia 2007 r. podatnik nie złożył jednak ani oświadczenia o przyjęciu, ani też o odrzuceniu spadku. Mimo to, spadek został przyjęty. Przyjęcie spadku nastąpiło z upływem 6 miesięcy od otwarcia spadku, czyli w grudniu 2006 r. Obowiązek podatkowy w podatku spadkowym powstał zatem w grudniu 2006 r. A zatem podatnik będzie musiał zapłacić podatek według zasad obowiązujących w pierwszej grupie podatkowej. Nowe zwolnienie dla osób z najbliższej rodzinny nie będzie mogło być w tym przypadku jeszcze zastosowane.

Podstawa prawna:
- ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.)
- ustawa z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. nr 222, poz.

Marek Kutarba

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Webinar: Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego” poprowadzi Tomasz Rzepa, doradca podatkowy, ekspert INFORAKADEMII. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i roczny nielimitowany dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi. Uczestnicy webinaru dowiedzą się, jak wygląda proces przekształcenia JDG w spółkę z perspektywy biura rachunkowego, ze wskazaniem kluczowych wyzwań, problemów oraz szans, jakie z tego faktu wynikają.

Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Kary umowne a koszty podatkowe – korzystny wyrok dla podatników

W wyroku z 6 maja 2025 r., sygn. II FSK 1012/22 Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z stanowiskiem, że kary umowne mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli niewykonanie dostawy - nie wynikało z winy spółki. Niepewność w tej sprawie wynikała z wykładni art. 16 ust 1 pkt 22 ustawy o CIT, w którym określono jakie kary umowne i odszkodowania nie mogą być uznane za koszty podatkowe. W orzecznictwie przepis ten jest interpretowany literalnie, uznając że pozostałe rodzaje wypłat odszkodowawczych niż wskazane w przepisie mogą być uznane za koszt podatkowy.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

REKLAMA

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. upływa ważny termin dla przedsiębiorców. Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej tylko po złożeniu wniosku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

ZUS odbiera zasiłki chorobowe za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

REKLAMA

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA