Ze względu na wejście w życie nowych przepisów RODO zmieniliśmy sposób
logowania do produktu i sklepu internetowego, w taki sposób aby chronić dane
osobowe zgodnie z najwyższymi standardami.
Prosimy o zmianę dotychczasowego loginu na taki, który będzie adresem
e-mail.
Doradca podatkowy; specjalista w zakresie prawa podatkowego. Autor wielu praktycznych odpowiedzi na pytania z zakresu prawa podatkowego i licznych publikacji na ten temat.
REKLAMA
W deklaracjach VAT-7/VAT-7K składanych przez czynnych podatników VAT jest rozliczany podatek należny i naliczony. Na skutek porównania kwoty podatku należnego i naliczonego może dojść do trzech sytuacji: kwota podatku należnego jest wyższa niż kwota podatku naliczonego (wówczas różnica podlega wpłacie do urzędu skarbowego), kwota podatku należnego jest równa kwocie podatku naliczonego oraz kwota podatku należnego jest niższa od kwoty podatku naliczonego.
Konsekwencją ostatniej z wymienionych sytuacji jest powstanie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Nadwyżka ta może być rozliczona na dwa sposoby - przez przeniesienie do rozliczenia w kolejnych okresach rozliczeniowych oraz przez zwrot nadwyżki na rachunek bankowy podatnika (art. 87 ust. 1 ustawy o VAT). W niniejszym artykule zostaną omówione zasady, na jakich zwrot ten przysługuje.
Prawo do zwrotu nadwyżki na rachunek bankowy
Do wykazania nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy od 1 maja 2004 r. są uprawnieni wszyscy podatnicy. Jest to sytuacja odmienna od obowiązującej do końca kwietnia 2004 r., gdy zwrot taki przysługiwał tylko w ograniczonym zakresie. Korzystanie z prawa do zwrotu nadwyżki na rachunek bankowy nie wymaga uzyskania zgody organów podatkowych, jak również informowania ich o tym prawie. W szczególności nie jest konieczne składanie żadnego wniosku. Jedyne co trzeba zrobić, to wykazać kwotę nadwyżki do zwrotu w poz. 56 deklaracji VAT-7/VAT-7K.
Stosowny wniosek musi być złożony jedynie wówczas, gdy podatnik chce podwyższyć kwotę różnicy podlegającą zwrotowi w terminie 60 dni (art. 87 ust. 4 ustawy o VAT) oraz w przypadku chęci skrócenia terminu zwrotu różnicy podatku (art. 87 ust. 6 ustawy o VAT). Wniosek składa się również, gdy podatnik wykonuje czynności tylko poza terytorium kraju (wzór przykładowego wniosku - wzór nr 2).
Terminy zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym
Zwrot bezpośredni przysługuje, co do zasady, w dwóch terminach - 60-dniowym oraz 180-dniowym (co do zasady, gdyż terminy te mogą zostać skrócone). Kwota zwrotu w terminie 60 dni jest wykazywana w deklaracji VAT-7/VAT-7K w poz. 57, zaś kwota zwrotu w terminie 60 dni - w poz. 58.
„Wyjściowym” terminem jest termin 180- -dniowy. W terminie 60-dniowym zwrotowi podlega jedynie określona część podatku naliczonego nad należnym. Na część tę składają się:
• wartość podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów lub usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały one zaliczone do środków trwałych nabywcy,
• 22% obrotu podatnika opodatkowanego stawkami niższymi niż 22% (należy pamiętać, że w obrocie nie uwzględnia się kwot podatku - art. 29 ust. 1 ustawy o VAT); chodzi zatem o 22% obrotu opodatkowanego stawkami 7%, 3% oraz 0% (w tym obrót z tytułu eksportu towarów oraz wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów),
• 22% obrotu z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług, których miejsca świadczenia znajdują się poza granicami Polski, a które na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT pozwalają na odliczanie podatku naliczonego przy dokonywanych w Polsce zakupach z nimi związanych,
• 22% obrotu z tytułu zaliczek dotyczących eksportu towarów oraz wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów; warunkiem uwzględnienia tego obrotu jest jednak przedstawienie w urzędzie skarbowym zabezpieczenia majątkowego w kwocie odpowiadającej kwocie podatku, jaka byłaby należna, gdyby obrót ten dotyczył dostawy towarów na terytorium kraju; zabezpieczenie takie musi być złożone do czasu przedstawienia dokumentów potwierdzających eksport towarów albo wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, objętych tą należnością.
Przykład
Kwota podatku należnego w deklaracji VAT-7 za maj 2006 r. wyniosła 82 000 zł, zaś kwota podatku naliczonego do odliczenia - 145 000 zł. Daje to 63 000 zł nadwyżki podatku naliczonego nad należnym (wykazanej w poz. 55 deklaracji).
Załóżmy, że podatnik składający przedmiotową deklarację dokonał w maju zakupu środków trwałych o wartości 32 000 zł netto (39 040 zł brutto; kwota podatku naliczonego - 7040 zł). Sprzedaż dokonywana przez podatnika to sprzedaż krajowa towarów opodatkowanych stawką 7% i 22% oraz eksport towarów i wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów. I tak, w maju:
• obrót z tytułu eksportu towarów oraz wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów - 50 000 zł (22% obrotu daje kwotę 11 000 zł), z czego 8000 zł (22% tej części obrotu daje 1760 zł) to obrót wynikający z wpłaconych zaliczek.
W tej sytuacji kwotę różnicy podatku naliczonego nad należnym podlegającą zwrotowi w terminie 60 dni (wykazywaną w poz. 57 deklaracji VAT-7) stanowi:
• kwota 23 540 zł (7040 zł + 5500 zł + 11 000 zł), jeśli podatnik złoży zabezpieczenie majątkowe w wysokości kwoty podatku należnego od zaliczek dotyczących eksportu towarów oraz wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, gdyby zaliczki te dotyczyły dostaw krajowych,
• kwota 21 780 zł (7040 zł + 5500 zł + 11 000 zł - 1760 zł), jeśli podatnik nie złoży zabezpieczenia, o którym mowa powyżej.
Pozostała kwota różnicy podatku naliczonego nad należnym (odpowiednio 39 460 lub 41 220 zł) może zostać wykazana do zwrotu jedynie w terminie 180 dni (w poz. 58 deklaracji VAT-7).
Podwyższenie kwoty podlegającej zwrotowi w terminie 60 dni
Na podstawie art. 87 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT jest możliwe podwyższenie kwoty różnicy podatku naliczonego nad należnym w terminie 60 dni. Możliwość ta dotyczy podatników, u których podwyższenie tej kwoty jest uzasadnione sezonowością produkcji, sezonowością wykonywanych usług lub sezonowością skupu produktów rolnych.
Podwyższenie kwoty następuje na umotywowany wniosek podatnika. Wniosek ten jest składany wraz z deklaracją VAT-7/VAT-7K za dany okres rozliczeniowy (na deklaracji tej należy zaznaczyć pierwszy kwadrat w poz. 64). Do końca 2006 r. do wniosku takiego należało dołączać znaki opłaty skarbowej. Obecnie nie jest to konieczne (gdyż wnioski nie podlegają już opłacie skarbowej).
Niestety, przepisy nie wskazują, na czym polega odpowiednie „umotywowanie” takiego wniosku. W mojej ocenie wystarczające będzie wskazanie, że odzyskanie uiszczonego podatku jest konieczne ze względu na zachowanie płynności finansowej prowadzonego przedsiębiorstwa. Warto również, aby wniosek zawierał informację, co leży u podstaw jego złożenia (sezonowość produkcji, sezonowość wykonywanych usług czy sezonowość skupu produktów rolnych) oraz ogólne informacje, wskazujące, z czego wynika sezonowość.
Termin zwrotu różnicy podatku naliczonego nad należnym może zostać przyspieszony. Przyspieszenie polega na skróceniu terminu 180-dniowego do terminu 60-dniowego oraz skróceniu terminu 60-dniowego do 25-dniowego.
Przyspieszenie zwrotu podatku jest możliwe na podstawie art. 87 ust. 6 ustawy o VAT. Wynika z niego, że przyspieszony zwrot podatku jest dokonywany przez naczelnika urzędu skarbowego na umotywowany wniosek podatnika złożony wraz z deklaracją VAT-7/VAT-7K za dany okres rozliczeniowy (na deklaracji tej należy zaznaczyć kwadrat pierwszy w poz. 65). Do końca 2006 r. do wniosku takiego należało dołączać znaki opłaty skarbowej. Obecnie nie jest to konieczne (gdyż wnioski nie podlegają już opłacie skarbowej).
Warunkiem przyspieszonego zwrotu jest, aby kwoty podatku naliczonego wykazane w deklaracji podatkowej wynikały z:
• faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone bezpośrednio podatnikowi będącemu wystawcą faktury (z uwzględnieniem przepisów art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, tj. przepisów regulujących obowiązek dokonywania płatności między przedsiębiorcami za pośrednictwem rachunków bankowych),
• dokumentów celnych oraz decyzji wydanych przez naczelnika urzędu celnego, które zostały przez podatnika zapłacone,
• wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importu usług lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, jeżeli w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji.
Warunki powyższe muszą być spełnione łącznie, tj. całość kwoty podatku naliczonego wykazana w danej deklaracji VAT-7/VAT-7K musi wynikać z powyższych dokumentów i czynności. Nie jest możliwe korzystanie z przyspieszonego zwrotu różnicy, jeśli nie jest spełniony choćby jeden z powyższych warunków. W konsekwencji, przykładowo, nie jest możliwe korzystanie z przyspieszonego zwrotu częściowo, proporcjonalnie do liczby zapłaconych faktur. Nie jest również możliwe korzystanie z przyspieszonego zwrotu w stosunku do kwot podatku naliczonego wynikających z wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (importu towarów, dostaw towarów, dla której podatnikiem jest nabywca), jeśli kwoty podatku naliczonego wykazane w deklaracji wynikają, choćby częściowo, z niezapłaconych faktur.
Bieg terminów zwrotu różnicy podatku naliczonego nad należnym
Terminy zwrotu różnicy podatku naliczonego nad należnym rozpoczynają swój bieg z dniem złożenia rozliczenia przez podatnika, a więc z dniem wpływu deklaracji podatnika do urzędu skarbowego
(por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 lutego 2000 r., sygn. akt III SA 213/99, publ. ONSA 2001/2/72). W konsekwencji podatnicy pragnący uzyskać zwrot jak najszybciej, powinni składać deklaracje na początku miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym, którego dotyczą. Zauważyć przy tym należy, że w przypadku wystąpienia z wnioskiem o przyspieszony zwrot różnicy na dzień złożenia deklaracji konieczne jest spełnienie warunków uprawniających do zwrotu w przyspieszonym terminie (por. przykładowo postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Zabrzu z 17 czerwca 2005 r., nr US/PP/443/34/2005/BM).
Zasadność zwrotu bezpośredniego jest badana przez organy podatkowe w ramach tzw. czynności sprawdzających (uproszczonej formy postępowania podatkowego; zasady przeprowadzania czynności sprawdzających regulują przepisy art. 272 Ordynacji podatkowej). Na skutek przeprowadzenia tych czynności naczelnik urzędu skarbowego może uznać, że kwoty zwrotu w poszczególnych terminach są wykazane prawidłowo lub też nie zgodzić się na ich wysokość. W pierwszym wypadku kwota zwrotu jest wypłacana po prostu na rachunek bankowy podatnika, w drugim zaś przypadku organ podatkowy może:
• skorygować złożoną deklarację na podstawie art. 274 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej (co jest jednak rzadko stosowane przez organy podatkowe),
• wezwać podatnika do skorygowania treści deklaracji na podstawie art. 274 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej (najczęściej spotykane rozwiązanie),
• wydać decyzję określającą kwotę zwrotu różnicy podatku naliczonego nad należnym, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku naliczonego nad należnym lub kwotę zobowiązania podatkowego (co następuje w przypadkach, gdy organowi podatkowemu nie uda się dojść do porozumienia z podatnikiem w przedmiocie skorygowania treści deklaracji).
Badając zasadność zwrotu, organy podatkowe ograniczone są, co do zasady, terminem zwrotu (a więc terminem 25-dniowym, 60-dniowym lub 180-dniowym). Zdarza się jednak, że zasadność zwrotu wymaga dodatkowego sprawdzenia. W takich przypadkach, zgodnie z art. 87 ust. 2 ustawy o VAT, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego. Przy czym podkreślić należy, że możliwość przedłużenia terminu zwrotu różnicy podatku naliczonego nad należnym istnieje tylko do momentu upływu tego terminu. Na postanowienia o przedłużeniu terminu do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego służy zażalenie (art. 274b § 2 Ordynacji podatkowej).
Dodać przy tym należy, że w każdym wypadku różnicę podatku naliczonego nad należnym niezwróconą w terminie 60 lub 180 dni traktuje się jako nadpłatę podatku podlegającą oprocentowaniu w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej (art. 87 ust. 7 ustawy o VAT w zw. z art. 72 i nast. Ordynacji podatkowej). W konsekwencji, jeśli kwota zwrotu nie zostanie wypłacona w powyższych terminach, podatnikom przysługują odsetki od niezwróconych w terminie kwot.
Zaliczenie zwrotu na poczet zaległości
Na podstawie art. 76b w zw. z art. 76 § 1 Ordynacji podatkowej zwrot podatku (w tym zwrot różnicy podatku naliczonego nad VAT należnym) podlega zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych (wraz z odsetkami za zwłokę), na poczet odsetek za zwłokę określonych w decyzji w sprawie zaległości w zaliczkach (art. 53a Ordynacji podatkowej) oraz na poczet bieżących zobowiązań podatkowych. Dopiero w razie ich braku zwrot może zostać wypłacony podatnikowi.
Jednocześnie jednak podatnicy mają możliwość złożenia wniosku o zaliczenie zwrotu w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych. Nie dotyczy to zwrotów w wysokości nieprzekraczającej wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, które z urzędu polegają zaliczeniu na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wystąpi o ich zwrot - art. 76b w zw. z art. 76 § 2 Ordynacji podatkowej. Koszt upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym to obecnie 8,80 zł.
Złożenie takiego wniosku o zaliczenie zwrotu na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych może pozwolić na uzyskanie korzyści ekonomicznej związanej z takim zwrotem znacznie wcześniej niż w terminie jego zwrotu (zwłaszcza w przypadku zwrotów przysługujących w terminie 180 dni).
Przykład
Pan Jan (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) w deklaracji VAT-7 za styczeń 2007 r. (złożonej 23 lutego) wykazał do zwrotu różnicę podatku naliczonego nad należnym w wysokości 15 000 zł. Różnicę tę wykazał do zwrotu w terminie 60 dni (6000 zł), częściowo zaś w terminie 180 dni (9000 zł).
Załóżmy, że zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych u pana Jana wynosi:
• za luty 2007 r. - 7000 zł,
• za marzec 2007 r. - 6000 zł,
• za kwiecień 2007 r. - 4000 zł.
W tej sytuacji, składając wniosek o zaliczenie zwrotu na poczet przyszłych zobowiązań, pan Jan nie musiał opłacać zaliczki na podatek dochodowy za luty oraz marzec, a zaliczkę za kwiecień będzie musiał zapłacić tylko w wysokości 2000 zł. A zatem na skutek złożenia wniosku o zaliczenie przedmiotowego zwrotu na poczet przyszłych zobowiązań korzyść ekonomiczna związana ze zwrotem wykazanym w deklaracji VAT-7 za styczeń 2007 r. nastąpi:
• częściowo (7000 zł) po 25 dniach (termin zapłaty zaliczki na podatek dochodowy za luty 2007 r. upłynął bowiem 20 marca 2007 r., a więc 25 dni po dniu złożenia przez pana Jana deklaracji VAT-7 za styczeń 2007 r.),
• częściowo (6000 zł) po 56 dniach (termin zapłaty zaliczki na podatek dochodowy za marzec 2007 r. upływa bowiem 20 kwietnia 2007 r.),
• częściowo (2000 zł) po 86 dniach (termin zapłaty zaliczki na podatek dochodowy za kwiecień 2007 r. upływa bowiem 21 maja 2007 r.).
- art. 29 ust. 1, art. 86 ust. 8 pkt 1 oraz art. 87 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
- art. 53a, art. 72 i nast., art. 76b w zw. z art. 76 § 1 oraz art. 272 i nast. ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. z 20005 r. Dz.U. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 225, poz. 1635
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji
kliknij tutaj.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
