REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prowadzić ewidencję środków trwałych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Edyta Dobrowolska

REKLAMA

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą i rozliczająca się z fiskusem na podstawie księgi przychodów powinna dodatkowo prowadzić ewidencję środków trwałych, o ile tylko wykorzystuje w działalności maszyny, urządzenia lub wartości niematerialne albo prawne dłużej niż przez rok.


Zgodnie z art. 22n ust. 2 ustawy o PIT podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów są obowiązani do prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Prowadzenie jej jest niezbędne do zaliczania amortyzacji w koszty działalności. Zgodnie bowiem z art. 22n ust. 6 ustawy w razie braku ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Zapisów dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się w ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. W razie późniejszego wprowadzenia uznaje się, że środek trwały nie został ujawniony. Ma to takie konsekwencje, że odpisów amortyzacyjnych od ujawnionego środka trwałego nieobjętego dotychczas ewidencją dokonuje się dopiero począwszy od miesiąca następującego po tym, w którym środki zostały wprowadzone do ewidencji.

W razie zmiany formy opodatkowania podatnicy, zakładając ewidencję, uwzględniają w niej odpisy amortyzacyjne przypadające za okres opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego.


Dane porządkowe


Przepisy podatkowe nie zawierają urzędowego wzoru ewidencji środków trwałych. Oznacza to, że podatnik nie musi koniecznie ewidencji tej prowadzić w specjalnej księdze (na druku akcydensowym). Rolę ewidencji może pełnić nawet odręcznie prowadzony dokument, pod warunkiem jednak że będzie zawierał co najmniej pozycje wymagane przywołanym przepisem.

Jak każda ewidencja czy inny dokument o charakterze księgowym, ewidencja środków trwałych prowadzona przez podatnika powinna być uporządkowana wedle liczby kolejnych zapisów. Należy je sporządzać chronologicznie, odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Podatnik prowadzący ewidencję środków trwałych jest zobowiązany podać w niej datę nabycia środka trwałego lub wartości niematerialnych lub prawnych. Niekoniecznie musi to być data równoznaczna z wpisem do ewidencji czy tym bardziej z datą przyjęcia do używania. Dniem nabycia jest zazwyczaj data figurująca na fakturze, rachunku albo umowie przenoszącej prawo do środka trwałego na podatnika, który zamierza prowadzić amortyzację.

Może jednak być tak, że rzecz w momencie nabycia nie nadawała się do używania, ponieważ np. była niesprawna i wymagała naprawy lub modernizacji. Trzeba tu bowiem mieć na uwadze, że amortyzacji podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, środki lub wartości, które są kompletne i zdatne do użytku w chwili przyjęcia do używania.

Jeśli więc data nabycia i przyjęcia do używania nie są tożsame, dla chronologii zapisów ważniejsza jest data przyjęcia do używania, bo to ona decyduje o terminie, od którego rozpocznie się amortyzacja.


Podstawa zapisów


Przepisy nie określają precyzyjnie, jakim dokumentem musi być ten, który stwierdza nabycie. O ile więc w księdze przychodów i rozchodów można dokonywać zapisów wyłącznie na podstawie tzw. dokumentów księgowych, a stosowne rozporządzenie jednoznacznie przesądza, które spełniają te kryteria, o tyle w przypadku zapisów w ewidencji środków trwałych może to być dowolny dokument. Jeśli więc podatnik zdecyduje się np. na zakwalifikowanie do środków trwałych firmy (do wyłącznego wykorzystywania ich dla celów działalności) rzeczy, które nabył dużo wcześniej, niż rozpoczął działalność gospodarczą, to rolę takiego dokumentu może spełnić nawet oświadczenie podatnika, że ową rzecz nabył w określonym terminie lub że stanowi ona jego własność.

Nadanie wpisywanemu do ewidencji środkowi trwałemu właściwego symbolu jest ważne także dla prawidłowego ustalenia rocznej stawki amortyzacyjnej oraz ewentualnie ustalenia, czy w przypadku tego środka można skorzystać z możliwości niestandardowego sposobu ustalania (głównie podwyższania) rocznych stawek amortyzacji.


Wartość i stawka


Jedną z newralgicznych pozycji ewidencji środków trwałych jest kolumna służąca do wpisania wartości początkowej. Jej niewłaściwe ustalenie jest przyczyną błędów najczęściej popełnianych przez podatników, zwłaszcza gdy wartość początkowa odbiega od kwoty figurującej na fakturze stanowiącej podstawę zapisu, bo np. środek trwały przed oddaniem do używania był jeszcze ulepszany lub został wytworzony we własnym zakresie przez podatnika.

Sposobom ustalania wartości początkowej poświęcony jest cały art. 22g ustawy o PIT.

Prócz podstawowej stawki amortyzacyjnej (wynikającej z wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych, który stanowi załącznik do ustawy) można podać wysokość współczynnika, który ewentualnie został zastosowany dla podwyższenia stawki amortyzacyjnej (np. w związku z tym, że przedmiotem amortyzacji jest po raz pierwszy wprowadzony do ewidencji używany środek trwały, jest nim środek trwały konfrontowany z szybkim postępem technicznym albo podatnik korzysta z degresywnej metody amortyzacji). W konsekwencji - w ewidencji powinna pojawić się kolejna kolumna, w której określa się finalną stawkę amortyzacyjną stosowaną w danym roku.


Wartość początkowa


Te kolumny w ewidencji wypełnia się, tylko gdy w roku podatkowym, dla którego prowadzona jest ewidencja, zajdzie potrzeba zaktualizowania wartości początkowej. Generalnie zdarza się to w trzech przypadkach. Po pierwsze, gdy nastąpiło ulepszenie lub rozbudowa środka trwałego, a suma wydatków poniesionych na jego przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3,5 tys. zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.

Drugi przypadek pojawia się, gdy podatnik stosuje degresywną metodę amortyzacji i w związku z tym na początku kolejnego roku aktualizuje wartość początkową, od której nalicza amortyzację. Trzeci - gdy nastąpiło trwałe odłączenie od środka trwałego części składowej lub peryferyjnej.

Gdy zachodzi jedna z tych okoliczności, trzeba też wypełnić kolumnę zatytułowaną zaktualizowana kwota odpisów amortyzacyjnych. Gdy natomiast dojdzie do zaktualizowania wartości początkowej wskutek ulepszenia lub rozbudowy, w oddzielnej kolumnie należy podać wartość tego ulepszenia.


Data likwidacji zbycia


Prawidłowo prowadzona ewidencja powinna zawierać dane dotyczące wykreślenia składnika majątku z ewidencji.

Taką przyczyną może być likwidacja (wówczas dodatkowo poza datą likwidacji powinna być podana także jej przyczyna), zbycie, kradzież itp.


CO W EWIDENCJI ŚRODKÓW TRWAŁYCH


Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów są obowiązani prowadzić ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zawierającą co najmniej:

- liczbę porządkową i datę nabycia,

- datę przyjęcia do używania,

- określenie dokumentu stwierdzającego nabycie,

- określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej,

- symbol Klasyfikacji Środków Trwałych,

- wartość początkową,

- stawkę amortyzacyjną,

- kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres dokonywania tych odpisów, w tym także, gdy składnik majątku był kiedykolwiek wprowadzony do ewidencji (wykazu), a następnie z niej wykreślony i ponownie wprowadzony,

- zaktualizowaną wartość początkową,

- zaktualizowaną kwotę odpisów amortyzacyjnych,

- wartość ulepszenia zwiększającą wartość początkową,

- datę likwidacji oraz jej przyczynę albo datę zbycia.


EDYTA DOBROWOLSKA

gp@infor.pl


PODSTAWA PRAWNA

- Art. 22a-22o ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA