Zmiany dotyczące umów zlecenia oraz twórców
REKLAMA
Regulacje te są odpowiednikiem art. 4 (4) VI dyrektywy, zgodnie z którym nie jest niezależną działalnością gospodarczą wykonywanie czynności w ramach umowy o pracę oraz innych umów tworzących stosunek pracownik–pracodawca w odniesieniu do warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności zleceniodawcy – podkreśla Jerzy Martini, doradca podatkowy Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. Zwraca uwagę, że w niektórych wersjach językowych VI dyrektywy mowa jest wprost o stosunku podległości, zależności w odniesieniu do warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego (pracodawcy).
REKLAMA
Z kolei orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) wskazuje, że decydującym kryterium uznania danego podmiotu za podatnika jest ponoszenie przez niego ryzyka ekonomicznego własnej działalności. Innym kryterium wskazanym przez ETS jest samodzielne zapewnianie sobie zasobów ludzkich i materiałowych do wykonania zlecenia.
Reasumując, zgodnie z przepisami dyrektywy i orzecznictwem ETS podatnikami nie powinny być osoby, które wykonują swoje świadczenia na warunkach zbliżonych do pracowników, jeśli chodzi o warunki pracy (np. poprzez istnienie wyraźnego stosunku podległości, braku konieczności samodzielnego zapewnienia zasobów i technicznych do wykonania świadczenia), wynagrodzenie (nieponoszenie ryzyka ekonomicznego) czy odpowiedzialności wobec osób trzecich.
Polskie przepisy (art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług; Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) stanowią jedynie o istnieniu stosunku prawnego odnoszącego się do warunków wykonania czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. Nie ma mowy natomiast, że poprzez warunki te tworzona jest relacja analogiczna do stosunku między pracownikiem a pracodawcą. Literalne brzmienie przepisu sugerować może, że samo określenie tych warunków (nawet wskazujące na stosunek inny niż pracownik–pracodawca) wystarczające byłoby do uznania, że świadczący nie jest podatnikiem. Oczywiście taka interpretacja, z punktu widzenia przepisów wspólnotowych, jest błędna – uważa Jerzy Martini.
REKLAMA
Nowelizacja doprecyzowała natomiast warunek odpowiedzialności zleceniodawcy (obecnie określono wprost, że chodzi tu o odpowiedzialność wobec osób trzecich). Biorąc pod uwagę przepisy wspólnotowe, należałoby warunek ten odnieść do relacji pracownik–pracodawca. Zatem musiałaby to być odpowiedzialność analogiczna do odpowiedzialności pracodawcy wobec osób trzecich za działania pracownika.
Zgodnie z art. 120 par. 1 kodeksu pracy, w razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. Aby więc odpowiedzialność zleceniodawcy była analogiczna do pracodawcy, musiałby on umownie przejąć odpowiedzialność za działania zleceniobiorcy wobec osób trzecich, co wydaje się w praktyce występować w marginalnym zakresie.
Kolejną nowością jest rozszerzenie zakresu obowiązywania regulacji określonych w omawianym art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy VAT w stosunku do wszystkich twórców i artystów wykonawców, niezależnie od klasyfikacji ich przychodów z punktu widzenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Wszystkie powyższe uwagi będą się więc odnosiły również do nich.
Warto zaznaczyć, że w UE autorzy czy artyści często są podatnikami (zwłaszcza czerpiący zyski z praw autorskich) – mówi Jerzy Martini.
Jak podkreśla, nadzieją na uproszczenie w przyszłości sytuacji zleceniobiorców artystów i innych osób „cierpiących” z powodu tych krańcowo nieprecyzyjnych przepisów ustawy jest podniesienie limitu zwolnienia podmiotowego (obecnie równowartość 10 000 euro). Prace nad podniesieniem tego limitu są prowadzone przez Komisję Europejską – poinformował Jerzy Martini.
Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.
REKLAMA
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
REKLAMA