Preferencje podatkowe w Polsce - raport MF

Polecamy: Podatki 2014 - PIT-Y za 2013 r.

Preferencje podatkowe w Polsce

Raport „Preferencje podatkowe w Polsce" zawiera przegląd i analizę wartości preferencji podatkowych w polskim systemie podatkowym, występujących w najważniejszych z punktu widzenia dochodów budżetu państwa podatkach: podatku od towarów i usług (VAT), podatku akcyzowym, podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) oraz w istotnych dla budżetów gminnych podatkach lokalnych, tj. podatku od nieruchomości, podatku rolnym oraz podatku leśnym.

Globalna wartość preferencji podatkowych w 2012 r. wyniosła 81,6 mld zł, co stanowi 5,1 proc. PKB.

Głównym obszarem wspieranym przez państwo poprzez udzielone preferencje jest niezmiennie rodzina i pomoc socjalna. Obszar ten stanowi połowę preferencji funkcjonujących w systemie podatkowym. Kolejnymi grupami, które korzystają z pomocy państwa poprzez system podatkowy są: gospodarka (19 proc.), zdrowie (9 proc.) i rolnictwo (8 proc.).

Dodatek energetyczny bez PIT i opłaty skarbowej

Podobnie jak w poprzednich edycjach dokonano pogłębionej analizy wybranych preferencji podatkowych. Tegoroczne analizy skupiły się na efektywności odliczenia darowizn w podatkach dochodowych, opodatkowania książek i czasopism specjalistycznych preferencyjną stawką VAT oraz instrumentów polityki podatkowej gmin miejskich w zakresie opodatkowania nieruchomości.

Preferencje w poszczególnych podatkach

Wartość preferencji w podatkach dochodowych w 2012 roku wyniosła 29,7 mld zł. W odniesieniu do 2011 roku nastąpił spadek preferencji podatkowych o 0,2 mld zł, tj.o 0,1 pkt proc. W rozbiciu na preferencje funkcjonujące w podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych odnotowano spadek jedynie w podatku PIT, wartość preferencji w podatku CIT nieznacznie wzrosła.

Łączna wartość preferencji w podatku PIT wyniosła 18,9 mld zł. Wśród preferencji funkcjonujących w PIT najwyższą wartość, pomimo niewielkiego spadku, ma ciągle ulga na dzieci(5,7 mld zł). Kolejna preferencja to łączne opodatkowanie dochodów małżonków (3,1mldzł). Obniżenie wartości preferencji podatkowych nastąpiło w dopłatach do rolnictwa. W 2011 r. wartość preferencji w tym zakresie wyniosła 2,3 mld zł, natomiast w analizowanym o kresie jest to1,7 mld zł.

Zobacz także: serwis PIT 2013

Wzmożony nadzór nad środkami pozyskanymi z UE

W 2012 roku zaobserwować można pogarszającą się sytuacją finansową przedsiębiorców. Według Głównego Urzędu Statystycznego wynik finansowy brutto przedsiębiorstw niefinansowych zmniejszył się o 20,4%, a zysk brutto o 13,2%. Globalna wartość preferencji podatkowych w CIT, podobnie jak w ubiegłym okresie sprawozdawczym ,wynosi 10,8 mld zł. Dominującą pozycją wśród preferencji w podatku CIT jest nadal odliczenie strat z lat ubiegłych (2,6 mld zł) i zwolnienie dla przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie specjalnych stref ekonomicznych(1,6mld zł).

W zakresie podatku od towarów i usług niższa realizacja dochodów była również wypadkową słabszej kondycji gospodarki narodowej. Zmieniła się także struktura konsumpcji. Większym spożyciem cieszyły się podstawowe produkty objęte obniżoną 5% lub 8% stawką VAT. Preferencje podatkowe funkcjonujące w podatku VAT, wyniosły w 2012 roku 42,5mld zł, stanowiąc 35,4% dochodów budżetu państwa z VAT.

Z analizy danych wynika, że pięć preferencji o najwyższej wartości (tj. obniżone stawki na roboty budowlane, produkty lecznicze, mięso, rośliny i usługi związane z wyżywieniem) stanowi prawie 53% ogólnej wartości preferencji występujących w podatku VAT. Analogicznie, jak w 2011 r., najwyższą wartość preferencji odnotowano w zakresie robót budowlanych, dotyczących budownictwa mieszkaniowego (11,2mldzł) oraz w zakresie produktów leczniczych (4,9mld zł).

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach

W podatku akcyzowym wartość preferencji podatkowych w 2012r. wyniosła 1,6 mld zł (0,1%PKB). W stosunku do 2011 r. wartość preferencji wzrosła o 0,6 mld zł. Główną przyczyną globalnego wzrostu preferencji w podatku akcyzowym jest zmiana przepisów dotycząca wyrobów węglowych.

Globalna wartość preferencji występujących w podatkach lokalnych wyniosła w2012r.7,8 mld zł, co stanowi, podobnie jak w 2010 r. i 2011r. 0,5% PKB. Największy strumień wsparcia, w tym przypadku, występuje w rolnictwie (2,9 mld zł). Należy zauważyć, że jest on w dużej mierze uzależniony od decyzji gmin o wysokości cen skupu żyta, stanowiącej podstawę obliczenia stawki podatku rolnego.

Raport wraz z załącznikami znajduje się na stronie Finanse.mf.gov.pl w zakładce ABC Podatków/Preferencje podatkowe w Polsce.