Wartości likwidowanych towarów nie należy ewidencjonować w księdze przychodów i rozchodów. Fakt ich zniszczenia wpłynie na wysokość podatku poprzez zmniejszenie wartości remanentu końcowego.
W prawie każdej firmie handlowej czy produkcyjnej zdarzają się sytuacje, kiedy zakupione towary lub produkty muszą zostać zlikwidowane.
Okazuje się, że likwidacji takiej nie ewidencjonuje się w księdze. Wynika to z zasad ujmowania kosztów oraz ustalania wyniku na koniec roku.
Należy więc przypomnieć, że podatnicy prowadzący księgę przychodów i rozchodów, co do zasady, ewidencjonują koszty w momencie ich poniesienia. Jeśli więc likwidacja nastąpiłaby w tym samym roku, w którym towary zostały zakupione lub produkty wytworzone, to odpowiednie koszty są już zaksięgowane.
Sytuacja komplikuje się, jeżeli likwidacja następuje w latach późniejszych. Podstawowe znaczenie ma art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm. – dalej ustawa o PIT) określający zasady ustalania dochodu (lub straty) na koniec roku podatkowego. W myśl tego przepisu u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków.
W ten sposób ustala się wynik działalności, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego. W przeciwnym razie różnica między wartością remanentu początkowego a wartością spisu dokonanego na koniec roku pomniejsza wynik danego roku. Z przepisu tego wynika, że wartość wytworzonych w danym roku produktów lub zakupionych towarów zwiększa dochód firmy także w sytuacji, gdy nie zostaną one sprzedane. Nie oznacza to jednak, że w przypadku dokonania ich likwidacji w latach kolejnych podatnicy mogą zaksięgować ich wartość do kosztów. Likwidacja i tak zmniejszy podstawę opodatkowania, ponieważ obniży wartość remanentu końcowego.
