Nabycie od małżonka w formie darowizny udziałów w spółce jawnej nie jest równoznaczne z nabyciem części zakładu. Stanowi nabycie praw majątkowych, które nie jest objęte zwolnieniem z podatku od spadków i darowizn.
W odpowiedzi na zapytanie poselskie minister finansów stwierdził, że do nabycia udziałów w spółkach prawa handlowego, w tym w spółce jawnej, nie ma zastosowania art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.). Zgodnie z nim zwalnia się od podatku nabycie przez małżonka lub zstępnych w drodze spadku lub darowizny zakładu wytwórczego, budowlanego, handlowego, usługowego lub jego części, pod warunkiem że zakład ten będzie prowadzony przez nabywcę w stanie niepogorszonym przez co najmniej 5 lat od dnia przyjęcia spadku lub darowizny.
Według MF z analizy przepisu wynika, że objęcie zwolnieniem nabycia od małżonka w drodze darowizny udziałów w spółce jawnej prowadzącej przedsiębiorstwo stanowiłoby rozszerzającą, a zatem niedopuszczalną wykładnię przepisów ustawy. Zgodnie z art. 22 par. 1 kodeksu spółek handlowych z 15 września 2000 r. (Dz.U. nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. W przypadku spółki jawnej podmiotem praw i obowiązków, w tym własności rzeczy i praw majątkowych, jest spółka, a nie wspólnicy. Majątek spółki, zarówno wniesiony tytułem wkładów, jak i wypracowany w trakcie jej istnienia, pozostaje majątkiem spółki.
W konkluzji MF stwierdza, że nabycie w drodze darowizny udziałów w spółce jawnej nie jest równoznaczne z nabyciem części zakładu (rzeczy i praw majątkowych wchodzących w skład zakładu), lecz stanowi nabycie praw majątkowych i – jako takie – nie korzysta ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
