REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

VAT nie zawsze neutralny. Analiza GP

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Podatek od towarów i usług powinien być neutralny dla przedsiębiorców. Polskie przepisy niekiedy nadmiernie ograniczają prawo do odliczenia podatku naliczonego. Naruszanie zasady neutralności VAT jest niezgodne z wymogami Unii Europejskiej.



Zasada neutralności VAT dla podatników tego podatku jest jednym z fundamentów systemu podatku od towarów i usług. Zasada ta wynika z I Dyrektywy VAT i rozwinięta jest dalej w VI Dyrektywie. Zasada ta polega na tym, że VAT powinien być dla podatników tego podatku neutralny, tzn. nie powinien stanowić dla nich obciążenia kosztowego. Podatek ten obciąża natomiast konsumpcję, czyli generalnie towary i usługi wykorzystane do celów innych niż opodatkowana działalność gospodarcza.

Zgodnie z regulacjami wspólnotowymi odstępstwa od zasady neutralności VAT powinny mieć charakter marginalny i co do zasady wynikać wprost z dyrektyw. W polskich przepisach często zapomina się o neutralności VAT.

Naruszenia są powszechne

Według Patrycji Burglin, specjalisty w zespole VAT firmy Deloitte, neutralność to fundamentalna cecha podatku od wartości dodanej, wynikająca z art. 17 VI Dyrektywy. Zgodnie z jej istotą, potwierdzoną wielokrotnie przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości (m.in. w sprawie Ghent Coal Terminal NV) obowiązek zapłaty podatku ciąży na finalnym konsumencie towaru lub usługi, w związku z czym przedsiębiorca nie powinien ponosić kosztów tego podatku.

– Niestety, takie założenie nie znajduje odzwierciedlenia w polskiej rzeczywistości, często bowiem zdarzają się naruszenia tej zasady. Przykładem są kłopoty z odzyskaniem VAT przez podatników, którzy ponieśli koszty przed rejestracją – podkreśliła Patrycja Burglin.

Również Jerzy Martini, doradca podatkowy Baker & Mckenzie w komentarzu dla GP wskazał na fakt, że krajowe przepisy o VAT pozostawiają wiele do życzenia z punktu widzenia przestrzegania zasady neutralności VAT.

– Przykładami naruszenia zasady neutralności podatkowej mogą być przepisy ograniczające prawo do odliczenia podatku naliczonego. Większość z tych przepisów narusza jednocześnie przepisy VI Dyrektywy VAT (np. zakaz odliczenia podatku, w przypadku gdy wydatek nie może być uznany za koszt uzyskania przychodu, zakaz odliczania podatku w odniesieniu do niektórych samochodów i paliw używanych do nich, importu usług z rajów podatkowych itp.) – dodał Jerzy Martini.

Wskazał również, że przepisy dotyczące zwrotu nadwyżki podatku naliczonego, poprzez nadmierne wydłużenie terminów zwrotu podatku, powodują, że VAT przestaje być dla podatnika neutralny – musi on ponosić koszty finansowania podatku, do czasu otrzymania zwrotu.

Nadmierne ograniczenia

Daniel Zarzycki, prawnik w kancelarii prawnej Grynhoff, Woźny i Wspólnicy, w rozmowie z nami stwierdził, że zasada neutralności VAT powinna być respektowana zarówno przy tworzeniu przepisów z zakresu VAT, jak i przy ich stosowaniu. Przepisy VAT niejednokrotnie, w porównaniu z regulacjami unijnymi, w nadmierny sposób ograniczają zastosowanie tej podstawowej dla systemu VAT zasady wobec podatników.

– Z drugiej strony, organy podatkowe często traktują zasadę neutralności VAT jako obwarowany wieloma formalnymi warunkami przywilej podatników, nie zaś jako zasadniczy element konstrukcyjny podatku. Nadmierne ograniczanie neutralności VAT przejawia się głównie na takich polach jak odliczanie VAT czy zwroty nadwyżki podatku. W praktyce organy podatkowe zbyt rzadko uwzględniają w swoich decyzjach czy interpretacjach regulacje wspólnotowe oraz orzecznictwo ETS. Trzeba jednak podkreślić, że w ostatnim czasie nastawienie fiskusa ewoluuje w kierunku pełniejszego respektowania zasady neutralności VAT, choć nadal stanowisko organów jest zbyt profiskalne – argumentował Daniel Zarzycki.

Potrzebne zmiany

VAT jest podatkiem obciążającym wyłącznie ostatecznych konsumentów. Dla podatników VAT, czyli podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, powinien być całkowicie neutralny. Arkadiusz Patryas, doradca podatkowy, dyrektor w zespole VAT Ernst & Young, uważa, że zasada neutralności realizowana jest, z jednej strony, poprzez opodatkowanie wyłącznie kwoty należnej z tytułu sprzedaży towarów i usług, czyli kwoty, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać. Z drugiej strony, poprzez założenie, że wartość podatku zapłaconego przez podatnika w cenie zakupywanych przez niego towarów i usług będzie w całości odzyskiwana.

Organy podatkowe często traktują zasadę neutralności VAT jako obwarowany wieloma formalnymi warunkami przywilej podatników, nie zaś jako zasadniczy element konstrukcyjny podatku.

– W polskiej praktyce jest jeszcze wiele do zrobienia w tym względzie. Choć należy przyznać, że przebyliśmy już długą drogę od sytuacji, gdy np. odmawiano prawa do odliczenia podatku z faktury zawierającej błąd ortograficzny. Po pierwsze, należy zmienić przepisy ograniczające prawo do odliczenia podatku naliczonego (np. gdy zakup nie jest kosztem dla podatków dochodowych), czy też nakazujące spełnienie szeregu formalnych przesłanek do odliczenia (np. ograniczające odliczenie tylko do miesiąca otrzymania faktury lub następnego). Po drugie, wykładnia przepisów przez organy skarbowe powinna następować przy założeniu, że zasada neutralności to element konstrukcji VAT, a nie szczególny przywilej podatnika – dodał.

– Na szczęście podatnicy mają możliwości prawne, aby zabezpieczyć się przed negatywnymi skutkami przepisów krajowych naruszających zasadę neutralności, które są niezgodne z prawem UE– podkreślił Jerzy Martini.

Jedną z takich możliwości jest np. dochodzenie odszkodowania od państwa. Warto o tym pamietać, bo neutralność VAT powinna być powszechnie stosowaną zasadą, a nie wyjątkiem od niej.

POSTULUJEMY
Sejm powinien:
• zmienić przepisy ograniczające prawo do odliczenia podatku naliczonego,
• znieść regulacje nakazujące spełnienie wielu formalnych warunków dających prawo do odliczenia.
Organy podatkowe powinny:
• traktować neutralność VAT jako powszechnie obowiązująca zasadę, a nie jako preferencję dla wybranych podatników.

REKLAMA


NEUTRALNOŚĆ VAT
Które polskie przepisy naruszają neutralność

Jak mogą bronic się podatnicy:
• bezpośrednio stosować unijne dyrektywy
• dochodzić odszkodowania od skarbu państwa
• dochodzić zwrotu podatku, którego zakaz odliczania naruszał przepisy wspólnotowe


Ewa Matyszewska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

REKLAMA

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA