REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Klauzula GAAR: współpraca ze swoją spółką na celowniku fiskusa?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Mentzen
Doradztwo podatkowe, prawne oraz księgowość
Klauzula GAAR
Klauzula GAAR

REKLAMA

REKLAMA

Klauzula GAAR to ogólna klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Jej celem miało być zwalczanie sztucznych konstrukcji podatkowych. Jednak wydaje się, że fiskus chciałby ją wykorzystywać w odniesieniu do relacji biznesowych członków zarządu/wspólników ze spółkami.

Czym jest klauzula GAAR?

Klauzula ogólna przeciwko unikaniu opodatkowania jest narzędziem umożliwiającym przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania. W przypadku dokonania danej czynności jedynie w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, wówczas owa korzyść nie wystąpi. Co istotne, korzyść musi być sprzeczna w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu.

REKLAMA

Autopromocja

W razie spełnienia powyższych warunków, skutki podatkowe ustala się dla czynności, która mogłaby zostać dokonana w danych okolicznościach faktycznych. Czynność właściwa musi być zgodna z przepisami prawa podatkowego (jak i ich celami), a także nie może być sztuczna.

W jakich przypadkach może zostać zastosowana klauzula GAAR?

Klauzula GAAR ma stanowić narzędzie przeciwdziałania sztucznym konstrukcjom prawnym, które w sposób agresywny prowadzą do uniknięcia opodatkowania w ogóle, bądź do stosowania “agresywnie” niższej stawki podatku. Sztuczność danej konstrukcji należy rozpatrywać zarówno na gruncie prawnym, jak i ekonomiczno-gospodarczym. Sztuczność konstrukcji w ujęciu prawnym przejawia się w jej zawiłości, np. przez dzielenie zdarzenia na odrębne czynności albo połączenia odrębnych zdarzeń w jedną czynność w sposób nietypowy dla danej branży. To także wykorzystywanie podmiotów pośredniczących bez uzasadnienia gospodarczego. Sztuczność ekonomiczno-gospodarcza przejawia się w braku wartości ekonomicznej, tj. podejmowanie zbędnych czynności bądź wysoce nieopłacalnych w stosunku do zamierzonego celu gospodarczego.

Jako czynności spełniające powyższe warunki można wskazać:

1) wykorzystywanie przepisów umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w celu obniżenia podstawy opodatkowania w danym kraju przy wykorzystaniu tzw. “zakładu” (stosowanie korzystniejszego opodatkowania w państwie położenia zakładu);

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

2) wykorzystanie podmiotów tworzonych w tzw. rajach podatkowych w celu sztucznego transferu dochodu, skutkującego zmniejszeniem podstawy opodatkowania w Polsce (często poprzez wyposażenie podmiotów rajowych w prawa autorskie do utworów, znaków towarowych czy know-how);

3) tworzenie wielonarodowych konstrukcji podmiotowych przez najlepiej zarabiających sportowców i artystów, oraz np. wyposażanie części podmiotów w prawa wizerunkowe, w wyniku czego dochodzi do unikania obowiązku płacenia podatków zarówno w państwie rezydencji, jak i wykonywania działalności sportowej lub artystycznej;

4) tworzenie konstrukcji z wykorzystaniem sztucznych podmiotów holdingowych (np. cypryjskich), polegające na umieszczeniu takiego podmiotu pomiędzy polską spółką a jej właścicielem za granicą, w celu obniżenia (lub uniknięcia) opodatkowania dywidend uzyskiwanych przez osoby fizyczne w Polsce.

Powyższe wyliczenie ma charakter przykładowy i zostało wskazane przez projektodawców klauzuli GAAR.

Warto podkreślić, że unikaniem opodatkowania nie jest chociażby:

1) skorzystanie z ulgi podatkowej;

2) wybór opodatkowania z małżonkiem;

3) wybór podatku liniowego czy ryczałtowej formy opodatkowania;

4) zmiana roku podatkowego.

Jak rozpoznać klauzulę GAAR?

Klauzulę GAAR, a będący poprawnym formalnie – unikanie opodatkowania, stwierdza Szef Krajowej Administracji Skarbowej w drodze decyzji. W tym celu prowadzone jest postępowanie podatkowe. Postępowanie może zostać wszczęte przez Szefa KAS bądź przejęte z niższego szczebla – od naczelnika urzędu (celno-)skarbowego (w tym również postępowania kontrolne). Co ciekawe, w toku postępowania Szef KAS może wystąpić o opinię do Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania, w której to opinii Rada ocenia czy dany przypadek stanowi unikanie opodatkowania. Zanonimizowane opinie Rady dostępne są w Internecie. 

Czy jest sposób na ochronę przed zastosowaniem GAAR?

Klauzula GAAR nie znajdzie zastosowania w przypadku, gdy:

1) dla danego podmiotu (podatnika) została wydana opinia zabezpieczająca – w zakresie objętym opinią, do dnia doręczenia uchylenia lub zmiany opinii zabezpieczającej;

2) sprawa dotyczy podatku od towarów i usług bądź opłat i niepodatkowych należności budżetowych;

3) dany podmiot zawarł porozumienie podatkowe co do braku zasadności zastosowania klauzuli – w zakresie objętym tym porozumieniem;

4) dany podmiot jest stroną zawartego porozumienia inwestycyjnego, w części dotyczącej braku zastosowania klauzuli – w zakresie objętym tym porozumieniem.

Z powyższego wynika, że podatnik dysponuje aż trzema narzędziami, w drodze których stwierdza się brak przesłanek do zastosowania ogólnej klauzuli o unikaniu opodatkowania w danych okolicznościach.

  • Po pierwsze, są to opinie zabezpieczające. Opinia to, w uproszczeniu, opinia wydawana na wniosek podatnika przez Szefa KAS. W piśmie tym Organ stwierdza, że do danego stanu faktycznego nie znajdzie zastosowania klauzula GAAR. W razie, gdyby spełnione były przesłanki unikania opodatkowania, wówczas Szef KAS odmawia wydania opinii.
  • Kolejnym narzędziem jest porozumienie podatkowe (tzw. umowa o współdziałanie). Jest to umowa zawierana pomiędzy podatnikiem, a Szefem KAS, w której ustala się warunki współpracy podatkowej. Porozumienie to może zawierać uzgodnienia nie tylko co do tego, że w danym stanie faktycznym nie zostanie zastosowana klauzula GAAR, ale może obejmować też uzgodnienia co do cen transferowych, czy interpretację przepisów prawa podatkowego.
  • Trzecią opcją jest porozumienie inwestycyjne. Jest to porozumienie zawierane pomiędzy ministrem właściwym ds. finansów publicznych, a inwestorem, co do skutków podatkowych inwestycji na terytorium RP. Przy czym zawarcie porozumienia inwestycyjnego wyklucza zawarcie porozumienia podatkowego.

REKLAMA

W kontekście klauzuli GAAR trzeba też wspomnieć o indywidualnych interpretacjach podatkowych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, a w zasadzie ich braku. Mianowicie interpretacji indywidualnych nie wydaje się w razie powzięcia uzasadnionego przypuszczenia co do możliwości zastosowania w danej sprawie klauzuli GAAR. Taka wątpliwość u Organu może pojawić się także w razie złożenia kilku wniosków o interpretację. Organ może połączyć sprawy i uznać ich całokształt za potencjalne unikanie opodatkowania. Co istotne, wątpliwość powzięta przez Organ nie wymaga udowodnienia – ma to być uzasadnione przypuszczenie, oparte na informacjach przedstawionych we wniosku o interpretację. Dyrektor KIS w takim przypadku zwraca się o opinię do Szefa KAS, w której to opinii jest analizowany całokształt informacji podanych we wniosku pod kątem potencjalnego spełnienia przesłanek unikania opodatkowania. W razie gdy Szef KAS uzna za uzasadnioną wątpliwość co do spełnienia przesłanek unikania opodatkowania, wówczas Dyrektor KIS odmawia wydania interpretacji indywidualnej.

W ostatnim czasie Dyrektor KIS dość chętnie korzysta z opisanego rozwiązania. W szczególności na tapet zostały wzięte konstrukcje biznesowe oparte na współpracy członka zarządu/wspólnika (zależnie od okoliczności sprawy) ze spółką. Jako działania kwestionowane można wskazać przykładowo świadczenie usług pośrednictwa komercyjnego, czy dzierżawę składników majątku (także tej prywatnej, poza działalnością gospodarczą). Zarówno w ocenie Dyrektora KIS, jak i Szefa KAS, taki zakres współpracy budzi uzasadnione wątpliwości co do jej zasadności – mogą to być konstrukcje sztucznie wykreowane w celu zapłacenia podatku w niższej wysokości, jak również uniknięcia podatku z poziomu spółki (wypłacane wynagrodzenia spółka uzna za koszty podatkowe). Rację fiskusowi przyznają sądy administracyjne (np. wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 3 listopada 2022 r., sygn.: I SA/Bd 510/22).

Oczywiście odmowa wydania interpretacji indywidualnej nie przesądza jeszcze o tym, że opisane czynności stanowią unikanie opodatkowania, a tym samym uzasadniają zastosowanie klauzuli GAAR. Jak zostało wspomniane wcześniej, o zastosowaniu klauzuli decyduje się na podstawie przeprowadzonego postępowania. Jednak odmowy wydania interpretacji mogą wskazywać na kierunek polityki obranej przez fiskusa.

Kto decyduje o zastosowaniu klauzuli GAAR

O zastosowaniu klauzuli GAAR każdorazowo decyduje Szef KAS na podstawie przeprowadzonego postępowania, czy to w drodze odmowy wydania opinii zabezpieczającej czy zawarcia któregoś ze wskazanych porozumień. Odmowa wydania interpretacji podatkowej ze względu na uzasadnione przypuszczenie co do możliwości zastosowania klauzuli GAAR nie przesądza jeszcze o tym, że dana czynność stanowi unikanie opodatkowania. Jest to jednak wyraźny sygnał dla podatników o nastawieniu fiskusa do współpracy na linii spółka-członek zarządu/wspólnik.

Natalia Majewska, Kancelaria Mentzen

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Materiały zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

REKLAMA

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

REKLAMA