REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Bartery nieopłacalne już od 2008 roku

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Matyszewska
Ewa Matyszewska

REKLAMA

Od 1 stycznia 2008 r. zacznie obowiązywać nowa definicja wartości rynkowej w VAT. Konsekwencją tej zmiany mogą być problemy z rozliczaniem barterów związane z określaniem podstawy opodatkowania. Bartery mogą stać się nieopłacalne, bo organy podatkowe łatwiej będą mogły kwestionować wartość zawieranej umowy.

nowe prawo

REKLAMA

REKLAMA

Od 1 stycznia 2008 r. zacznie obowiązywać nowa definicja wartości rynkowej dla celów VAT. Ograniczy ona stronom, w jeszcze większym stopniu niż dotychczas, możliwość dowolnego kształtowania wartości towarów i usług podlegających wymianie, utrudniając prawidłowe określenie podstawy opodatkowania w przypadku barterów.

Zdaniem ekspertów od nowego roku bartery mogą stać się nieopłacalne, bo fiskus z większą łatwością niż obecnie będzie mógł kwestionować wartość zawieranych umów. Dodatkowo mogą pojawić się problemy z prawidłowym określeniem podstawy opodatkowania.

Umowy barterowe

Umowa barterowa to transakcja handlowa polegająca na wymianie jednych towarów na drugie. Są to transakcje nieodpłatne, podlegające jednak opodatkowaniu VAT.

REKLAMA

- Od 1 stycznia 2008 r. podstawę opodatkowania VAT dla obu stron transakcji barterowej będzie stanowiła wartość rynkowa świadczenia danej strony, rozumiana generalnie jako całkowita kwota, jaką w danym momencie w celu uzyskania towarów lub usług nabywca lub usługobiorca musiałby zapłacić na takim samym etapie sprzedaży w warunkach uczciwej konkurencji - tłumaczył Marek Wojda, doradca podatkowy współpracujący z Baker & McKenzie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zauważył też, że obecnie obowiązujące regulacje dotyczące podstawy opodatkowania przy transakcjach barterowych również odnoszą się do kryterium wartości rynkowej, jedynie brzmienie przepisów jest nieco odmienne.

Wartość rynkowa

Nowe pojęcie wartości rynkowej będzie odnosić się m.in. do transakcji barterowych, czyli takich, w których towary lub usługi są wymieniane na inne towary lub usługi. Cechą tych umów jest zapłata w formie niepieniężnej.

- To właśnie ta specyficzna forma zapłaty może powodować trudności w prawidłowym ustaleniu wysokości należnego VAT (podstawy opodatkowania) - tłumaczył Łukasz Strzelec, doradca podatkowy w TPA Horwath.

Wyjaśnił również, że obecnie w przypadku należności określanych w naturze, w celu określenia podstawy opodatkowania przepisy odsyłają do przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świadczenia. Jeżeli chodzi natomiast o znowelizowane przepisy, to przy ustalaniu podstawy opodatkowania nakazują one brać pod uwagę kwotę, jaką w celu uzyskania danych towarów lub usług trzeba by zapłacić niezależnemu dostawcy lub usługodawcy na terytorium kraju.

- Zarówno w obecnie obowiązującym stanie prawnym, jak i po zmianie przepisów od 2008 roku podatnicy dokonujący transakcji barterowych dla celów VAT jako podstawę opodatkowania powinni wykazywać rynkową wartość wymienianych towarów lub usług - wyjaśnił Łukasz Strzelec.

Istniejące ograniczenia

Nowa definicja wartości rynkowej jest dość skomplikowana. Tak uważa Paweł Szabat, ekspert z Kancelarii Prawnej Grynhoff Woźny Maliński, który stwierdził, że ogranicza ona stronom, w jeszcze większym stopniu niż dotychczas, możliwość dowolnego kształtowania wartości towarów i usług podlegających wymianie, utrudniając prawidłowe określenie podstawy opodatkowania. Dodatkowo definicja wprowadza dolne limity dla ustalenia podstawy opodatkowania, w przypadku gdy nie będzie można ustalić porównywalnej dostawy towarów lub świadczenia usług.

- Tak sformułowana definicja rodzi niebezpieczeństwo, że w skrajnych przypadkach organy podatkowe będą próbowały zakwestionować przyjętą przez stronę wartość świadczenia i ustalić ją na poziomie wartości nabycia towaru lub całkowitego kosztu poniesionego przez stronę umowy na wykonanie tych usług - wyjaśniał Paweł Szabat.

Według niego, np. w przypadku barteru towarów w pełni zamortyzowanych, które dla świadczącego nie przedstawiają żadnej wartości, a obrót którymi w praktyce nie występuje, jako podstawę opodatkowania należałoby przyjąć wartość ich nabycia.

Taka interpretacja pozostawałaby jednak w sprzeczności z ogólną tendencją. Ustawodawca przy okazji nowelizacji innych przepisów dąży do opodatkowania jedynie rzeczywistej wartości świadczeń przekazywanych przez podatników - konkludował nasz ekspert z Kancelarii Prawnej Grynhoff Woźny Maliński.

Cena rynkowa

To nie jedyny ekspert, który zwrócił uwagę na ten problem. Również Michał Bator, doradca podatkowy w White & Case, tłumaczył, że ustawa o VAT w nowym brzmieniu nakazuje ustalać podstawę opodatkowania przy umowach barterowych na podstawie ceny rynkowej. Definicja ceny rynkowej na potrzeby VAT odwołuje się do cen pomiędzy podmiotami niezależnymi w transakcjach porównywalnych. Przy dostawach, dla których istnieją transakcje porównywalne, cena rynkowa powinna być zbliżona do ceny ustalanej na dotychczasowych zasadach na podstawie cen przeciętnych w danej miejscowości. Problem może się pojawić w przypadku, gdy brak jest transakcji porównywalnych (np. przedmiotem zamiany jest specjalistyczna maszyna o pewnym stopniu zużycia).

- Zgodnie z nową regulacją, jeżeli nie można ustalić porównywalnych dostaw towarów lub świadczenia usług, przez wartość rynkową rozumie się wartość na podstawie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia. Odmiennie niż przepisy dotyczące podatku dochodowego, znowelizowana ustawa o VAT nie wskazuje jasno, że dla ustalenia wartości rynkowej cena nabycia lub koszt wytworzenia mogą być skorygowane np. z uwagi na zużycie towaru będącego przedmiotem zamiany - podkreślił Michał Bator.

Jego zdaniem, literalne odczytanie nowej definicji ceny rynkowej na potrzeby rozliczeń barterowych może tworzyć problem w zakresie VAT dla podmiotów prowadzących takie transakcje, i dla których brak jest transakcji porównywalnych.

Obecnie obowiązujące przepisy dotyczące podstawy opodatkowania barterów odwołują się do przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości, czy też cen stosowanych w obrotach z głównym odbiorcą. Po zmianie przepisów punktem odniesienia będzie w każdym przypadku wartość rynkowa.

Regulacje unijne

Według Romana Namysłowskiego, menedżera w Ernst & Young wydaje się, że obie reguły - nowe i stare - powinny prowadzić do ustalenia podstawy opodatkowania w tej samej wysokości.

- Zmiana w ustawie o VAT wynikała z konieczności dostosowania polskich przepisów do rozwiązań unijnych, z tym że pojęcie wartości rynkowej w Dyrektywie VAT wykorzystywane jest przede wszystkim do ustalania podstawy opodatkowania w przypadku transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi - tłumaczy Roman Namysłowski.

I zaraz dodaje, że dyrektywa nie reguluje w sposób specyficzny transakcji barterowych, stąd należy stosować ogólną definicją, czyli przyjąć za podstawę opodatkowania wszystko, co stanowi zapłatę, wynagrodzenie za dane świadczenie.

Inicjatywa fiskusa

Obecna ustawa o VAT daje podstawy dość swobodnego definiowania podstawy opodatkowania wymiany barterowej. Takiego zdania jest Marek Bytof, doradca podatkowy w kancelarii Taxways, który wyjaśnił, że literalne brzmienie przepisów wskazuje, że tą podstawą są przeciętne ceny stosowane w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świadczenia. Nietrudno wykonać świadczenie akurat w takim dniu, w którym na określonym rynku czy w jakiejś miejscowości wcale nie wystąpią podobne transakcje. Tym samym nie będzie możliwa identyfikacja przeciętnych cen, a co za tym idzie identyfikacja podstawy opodatkowania.

- Kilka lat refleksji skłoniło w końcu ustawodawcę do zamknięcia furtki, za którą kryją się pewne możliwości. Od nowego roku podstawą opodatkowania będzie po prostu bliżej niezdefiniowana wartość rynkowa przedmiotu świadczenia. W ten sposób podatnik traci inicjatywę. Przejmuje ją urząd skarbowy - podsumował Marek Bytof.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Schemat transakcji barterowej

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Rozliczenia barterów w praktyce

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy pracodawca może obowiązkowo wysłać pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy? Przepisy, orzeczenia sądów i stanowisko PIP

To dość częsta i wywołująca sporo wątpliwości sytuacja. Pracownik ma zaległy urlop ale nie wypełnia wniosków urlopowych i „chomikuje” ten urlop na przyszłość. Na różne nieprzewidziane sytuacje. Dla pracodawcy to kłopot, bo może być w niektórych sytuacjach ukarany za to grzywną przez Państwową Inspekcję Pracy od 1 tys. do 30 tys. zł (art. 282 § 1 pkt 2 kodeksu pracy). A ponadto pracodawca może być zobowiązany do tworzenia tzw. rezerw (tak naprawdę są to bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów) w bilansie na o wynagrodzenia za czas urlopu zaległego (niewykorzystanego w terminie). Czy zatem pracodawca może zmusić (tj. skutecznie skłonić metodami zgodnymi z prawem) pracownika do wykorzystania urlopu lub zaległego urlopu z poprzedniego roku? Przecież urlop to uprawnienie pracownika i jest udzielany na wniosek pracownika.

Które faktury nie zostaną objęte KSeF?

Krajowy System e-Faktur to jedna z największych reform ostatnich lat. W 2026 roku każdy przedsiębiorca co do zasady będzie musiał wystawiać faktury ustrukturyzowane właśnie w KSeF. Celem jest uszczelnienie systemu VAT, łatwiejsza kontrola rozliczeń i automatyzacja obiegu dokumentów. Jednak nie wszystkie dokumenty sprzedażowe zostaną objęte obowiązkiem. Ustawodawca przewidział szereg wyłączeń i okresów przejściowych, które mają ułatwić podatnikom dostosowanie się do rewolucji w fakturowaniu.

Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

REKLAMA

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

REKLAMA

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

REKLAMA