Sprzedaż papierosów i innych wyrobów tytoniowych w UE - zmiany od 20 maja 2016 r.

1) Większe i obowiązkowe graficzne ostrzeżenia zdrowotne

Graficzne ostrzeżenia zdrowotne składające się ze zdjęć, tekstu i informacji o zaprzestaniu palenia będą zajmować 65 proc. przedniej i tylnej części paczki papierosów lub tytoniu do samodzielnego skręcania papierosów. Przy czym dyrektywa w sprawie wyrobów tytoniowych (art. 24) stanowi, że państwa członkowskie mogą przyjąć bardziej rygorystyczne środki /np. jednolite opakowania/, o ile są one proporcjonalne i uzasadnione względami zdrowia publicznego.  

Ostrzeżenia te mają zniechęcać do palenia lub zachęcać do rzucenia nałogu, ilustrując społeczne i zdrowotne skutki palenia. Ostrzeżenia pogrupowano w trzy zestawy, które są zmieniane co roku, aby jak najdłużej utrzymać ich skuteczność. Wygląd ostrzeżeń na paczkach papierosów i tytoniu do samodzielnego skręcania papierosów określono w decyzji wykonawczej Komisji. Zob. wzór nowego opakowania papierosów.

2) Zakaz papierosów i tytoniu do samodzielnego skręcania papierosów o aromacie charakterystycznym

Papierosy i tytoń do samodzielnego skręcania papierosów nie będą już mogły mieć aromatów charakterystycznych takich jak mentol, wanilia lub słodycze, które maskują smak i zapach tytoniu (inne wyroby, takie jak cygara, cygaretki i tytoń do stosowania doustnego, są zwolnione z tego zakazu). W przypadku produktów, których udział w rynku przekracza 3 proc. (np. mentol), zakaz ten będzie miał zastosowanie od 2020 r.

Określono procedurę ustalania, czy dany wyrób tytoniowy ma aromat charakterystyczny. Powstanie także niezależny panel doradczy, który będzie wspierał Komisję i państwa członkowskie w tej dziedzinie.

3) Nowe informacje o substancjach szkodliwych

Zamiast informacji o substancjach smolistych, nikotynie oraz tlenku węgla na etykietach papierosów i tytoniu do samodzielnego skręcania papierosów pojawi się napis „Dym tytoniowy zawiera ponad 70 substancji wywołujących raka”. Z badań wynika, że podawanie na etykietach informacji o poszczególnych substancjach wprowadza konsumentów w błąd, gdyż sądzą oni, że niektóre wyroby są mniej niebezpieczne dla zdrowia. Nowa informacja trafniej ujmuje rzeczywiste skutki zdrowotne palenia.

4) Wycofanie opakowań promocyjnych lub wprowadzających w błąd

Paczki papierosów muszą mieć kształt prostopadłościanu, aby zapewnić widoczność mieszanych ostrzeżeń zdrowotnych. Cienkie paczki i inne opakowania o nieregularnym kształcie przestaną być dozwolone. Zakazane będą również paczki zawierające mniej niż 20 papierosów. Z rynku znikną zatem paczki zawierające 10 sztuk, które są szczególnie atrakcyjne dla młodych osób, mających ograniczoną siłę nabywczą (przy czym wyroby, które zostały wprowadzone do obrotu przed 20 maja 2016 r., mogą być nadal sprzedawane w UE do 2017 r.).

Na opakowaniach wyrobów tytoniowych nie można stosować elementów promocyjnych lub wprowadzających w błąd. Niemożliwe będzie już nawiązywanie do korzyści związanych ze stylem życia, do smaku lub aromatu, zamieszczanie ofert specjalnych lub sugerowanie, że dany produkt jest mniej szkodliwy niż inne, ma zwiększoną biodegradowalność lub inne cechy korzystne dla środowiska.

5) Obowiązkowe sprawozdania dotyczące składników wyrobów tytoniowych

Aby zgromadzić więcej informacji na temat składników wyrobów tytoniowych, ich skutków dla zdrowia i wpływu na powstawanie uzależnienia, zobowiązano producentów i importerów wyrobów tytoniowych do składania sprawozdań w standardowym formacie elektronicznym na temat wszystkich składników produktów wprowadzanych do obrotu w UE. Istnieją pewne wstępne informacje wskazujące na to, że niektóre często stosowane substancje przyczyniają się do toksyczności lub właściwości uzależniających papierosów i tytoniu do samodzielnego skręcania papierosów bądź wywołują aromaty charakterystyczne tych wyrobów. Takie substancje będą podlegać bardziej szczegółowym wymogom w zakresie sprawozdawczości.

6) Wymogi dotyczące bezpieczeństwa i jakości papierosów elektronicznych

Dyrektywa w sprawie wyrobów tytoniowych nie zakazuje produkcji ani sprzedaży papierosów elektronicznych. Zob. wyjaśnienia rozwiewające wszelkie wątpliwości na temat zmian wprowadzonych w dyrektywie. Po raz pierwszy natomiast określono wymogi dotyczące bezpieczeństwa i jakości papierosów elektronicznych zawierających nikotynę.

Przede wszystkim, ze względu na toksyczność nikotyny w dyrektywie ustalono maksymalne stężenia i maksymalną ilość nikotyny w pojemnikach, zbiornikach i pojemnikach z płynem nikotynowym. Papierosy elektroniczne powinny być zabezpieczone przed dziećmi i odporne na manipulacje oraz posiadać mechanizm, który gwarantuje napełnianie papierosa bez przecieków, by chronić konsumentów. Papierosy elektroniczne muszą mieć składniki o wysokiej czystości oraz dostarczać takiej samej ilość nikotyny za każdym razem, gdy użytkownik zaciąga się z tą samą mocą i przez ten sam czas.

7) Przepisy dotyczące opakowań i etykietowania papierosów elektronicznych

Papierosy elektroniczne będą obowiązkowo opatrywane ostrzeżeniami zdrowotnymi informującymi konsumentów, że produkt ten zawiera nikotynę i nie powinny go używać osoby niepalące.

Opakowanie będzie musiało zawierać również wykaz wszystkich składników wyrobu, informacje o zawartości nikotyny i ulotkę z instrukcją obsługi oraz z informacjami o szkodliwym działaniu, grupach ryzyka, właściwościach uzależniających i toksyczności.

Zakazane są elementy promocyjne na opakowaniach papierosów elektronicznych oraz transgraniczna reklama i promocja tych wyrobów.

8) Monitorowanie sytuacji w zakresie papierosów elektronicznych i sprawozdawczość

Ze względu na to, że papierosy elektroniczne są stosunkowo nowym produktem i dopiero rozpoczyna się gromadzenie danych naukowych na ich temat, w dyrektywie określono wymogi dotyczące monitorowania i sprawozdawczości dla producentów i importerów, państw członkowskich i Komisji:

• producenci papierosów elektronicznych muszą powiadamiać państwa członkowskie o wszystkich produktach wprowadzanych do obrotu oraz składać roczne sprawozdania na temat wielkości sprzedaży, preferencji konsumentów i tendencji w tej dziedzinie.
• Organy państw członkowskich będą monitorować rynek pod kątem dowodów na to, że papierosy elektroniczne prowadzą do uzależnienia lub do konsumpcji tytoniu, zwłaszcza wśród osób młodych i niepalących.
• Ponadto Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sytuację dotyczącą e-papierosów w swoim sprawozdaniu z wdrażania dyrektywy, które zostanie przygotowane po pięciu latach.

9) Możliwość zakazania transgranicznej sprzedaży na odległość

Państwa UE mogą zakazać transgranicznej sprzedaży na odległość wyrobów tytoniowych, gdyż ta forma sprzedaży umożliwia konsumentom, również tym najmłodszym, dostęp do produktów niezgodnych z niniejszą dyrektywą. Jeżeli państwo UE skorzysta z tej możliwości, punkty sprzedaży detalicznej nie będą mogły dostarczać takich wyrobów konsumentom mieszkającym w tym państwie. Nawet jeżeli państwo członkowskie nie wprowadzi zakazu tej formy sprzedaży, punkty sprzedaży detalicznej muszą zostać zarejestrowane przez właściwe organy, zarówno w państwie, w którym mają siedzibę, jak i w kraju, w którym zamierzają prowadzić sprzedaż.

10) Środki zwalczania nielegalnego handlu

Wprowadzono nowe instrumenty walki z nielegalnym obrotem wyrobami tytoniowymi, w tym ogólnounijny system śledzenia ruchu i pochodzenia produktów w legalnym łańcuchu dostaw oraz zabezpieczenie złożone z elementów widocznych i niewidocznych (np. hologramów). Środki te powinny ułatwić organom krajowym organom ścigania, właściwym organom i konsumentom rozpoznanie nielegalnych produktów.

Instrumenty te zostaną wprowadzone w stosunku do papierosów i tytoniu do samodzielnego skręcania papierosów w 2019 r., a w przypadku pozostałych wyrobów – w 2024 r.

Dodatkowe informacje

Polityka UE dotycząca wyrobów tytoniowych

Wyroby tytoniowe w UE

Przegląd dyrektywy UE w sprawie wyrobów tytoniowych

Infografika

Pytania i odpowiedzi: Nowe przepisy dotyczące wyrobów tytoniowych