Umorzone czesne to przychód

Studenci zaoczni, którzy ze względu na dobre wyniki w nauce lub sytuację materialną zostali decyzją rektora zwolnieni z czesnego, zobowiązani są do traktowania tego zwolnienia jako nieodpłatnego świadczenia stanowiącego przychód do opodatkowania. Takie zalecenie zostało wydane m.in. przez kwestora Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. A co na to przepisy?

- Kwalifikacja wskazująca, że zwolnienie z czesnego przyznane za dobre wyniki w nauce stanowi przychód, jest przejawem nadmiernego fiskalizmu - uważa Władysław Varga, doradca podatkowy, partner w Taxpoint.

Poza tym istnieją sposoby na to, aby nagrodę dla studentów z dobrymi wynikami przyznawać w taki sposób, aby nie było wątpliwości, że jest ona zwolniona z PIT. Wchodzą tu w grę co najmniej dwie możliwości. Po pierwsze, odpowiednie sformułowanie umowy między studentem i uczelnią. Po drugie, zamiast zwalniania z czesnego wypłacanie stypendium, z którego student pokryje opłaty za studia. A stypendia z PIT są zwolnione.

Twierdzenie, że zwolnienie z czesnego przyznane za dobre wyniki w nauce stanowi przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ustawy o PIT jest możliwe, ale nie do końca prawidłowe. Na ten aspekt zwraca uwagę Władysław Varga, który wskazuje, że, po pierwsze, nie mamy tutaj do czynienia z klasycznym nieodpłatnym świadczeniem. Przeciwnie, aby otrzymać zwolnienie z czesnego, należy spełnić określone warunki - osiągać dobre wyniki w nauce. Po drugie, na podobnej zasadzie można dążyć do opodatkowania bardzo wielu czynności, w ramach których podatnicy otrzymują tzw. nieodpłatne lub częściowo nieodpłatne świadczenia.

- Ulgi na różne świadczenia związane m.in. z wiekiem odbiorcy, chęcią przyciągnięcia kupujących (np. bezpłatny parking) czy też stosowanymi instrumentami marketingowymi (np. pakiet programów komputerowych dla ucznia i studenta, sprzedawany po wyższej cenie) - to wszystko są świadczenia, których nikt posiadający minimalną dozę zdrowego rozsądku nie chce opodatkować - argumentuje Władysław Varga.

Zwolnienie z opłat za studia jest traktowane jako przychód z tzw. innych źródeł. Jak przypomina Marek Malinowski, konsultant podatkowy w Independent Tax Advisers Doradztwo Podatkowe, przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.