Split payment - trwają prace legislacyjne w Sejmie

11 października 2017 r. w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług.

Autopromocja

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw

Wiceminister finansów Paweł Gruza tłumaczył, że mechanizm podzielonej płatności jest nowatorskim sposobem ograniczenia patologii polegającej na wyłudzeniach VAT z użyciem tzw. znikających podatników. Wyjaśnił, że proceder wykształcił się w ostatnich latach w Polsce i innych państwach UE. Dlatego mechanizm podzielonej płatności był przedmiotem analizy w dokumentach UE z 2010 r. Przygotowano rozwiązanie oparte na tamtych dokumentach.

Autopromocja

Szkolenie: CIT estoński
warsztat dla księgowych

Sprawdź

"Rozwiązanie opiera się o zmianę technologii w systemie rozliczeń międzybankowych. Zmiana tej technologii umożliwi podatnikowi zapłatę swojemu kontrahentowi faktury VAT w dwóch strumieniach finansowych: w strumieniu netto i w strumieniu VAT" - wyjaśnił wiceminister.

Wskazał, że kwota netto będzie dostępna dla kontrahenta w tradycyjny sposób bez ograniczeń, natomiast VAT będzie wpływał na specjalnie dedykowane temu konto; podatnik będzie miał ograniczone możliwości dysponowania kwotami znajdującymi się tam. Pieniędzmi z tego konta będzie można płacić VAT poddostawcom - także na specjalne konto - lub regulować zobowiązanie VAT w rozliczeniach z fiskusem.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

"Mechanizm proponowany tą ustawą powoduje, że wybranie pieniędzy z tego konta VAT-owskiego nie jest możliwe lub jest praktycznie wyeliminowane, co jest bolączką obecnego systemu, gdzie kwoty otrzymane od kontrahenta przez przestępców są po prostu przelewane za granicę. Możliwość dojścia do tych kwot jest praktycznie niemożliwa. Ten system podzielonej płatności utrudnia lub eliminuje łatwe okradanie budżetu z należnego podatku VAT" - tłumaczył Gruza.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Poinformował, że przewidziany w projekcie mechanizm jest dobrowolny. "Nie zmuszamy przedsiębiorców do stosowania tego mechanizmu. Niemniej jednak poprzez system zachęt wprowadzonych tą ustawą do ustawy vatowskiej będziemy zachęcać przedsiębiorców do korzystania z tego mechanizmu, co najmniej w tych przypadkach, w których przedsiębiorca może mieć wątpliwości co do uczciwości swojego kontrahenta, swojego dostawcy" - mówił.

Polecamy: Biuletyn VAT

Wśród zachęt tych wymienił m.in. przyspieszony do 25 dni zwrot VAT, brak stosowania sankcji w VAT, zwolnienie z odpowiedzialności solidarnej. "Rozważamy w dalszych krokach kolejne działania polegające na objęciu niektórych najbardziej newralgicznych branż obligatoryjnym systemem. Niemniej jednak to są dalsze kroki także uzależnione od zgód na poziomie Komisji Europejskiej" - powiedział.

Jego zdaniem spodziewany efekt zmian to uszczelnienie systemu VAT, zwiększenie pewności obrotu gospodarczego, poprawa pozycji konkurencyjnej uczciwych przedsiębiorców. MF szacuje, że w 2018 r. plusy i minusy związane z wprowadzeniem zmian zniosą się, ale w 2019 r. powinny one przynieść budżetowi 2 mld zł.

Sylwester Tułajew z PiS zwrócił uwagę, że jego ugrupowanie podczas kampanii wyborczej wielokrotnie podkreślało, że należy uszczelnić system podatkowy, aby pieniądze publiczne nie były rozkradane, żeby służyły wszystkim Polakom. Wskazał, że w 2015 r. luka w VAT wyniosła 42 mld zł. "Dlatego dziś tak ważne jest podejmowanie kolejnych ustaw, które mają na celu uszczelnienie systemu podatkowego, systemu związanego z VAT" - mówił.

"Mechanizm podzielonej płatności uważany jest za jedno z rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie nadużyciom i oszustwom podatkowym, eliminując ryzyko znikania podatników wraz z zapłaconym im przez kontrahentów, a nie odprowadzonym podatkiem VAT" - dodał.

Włodzimierz Nykiel z PO zgodził się, że celem projektu jest zapobieganie uchylaniu się od płacenia VAT i zapewnienie tym samym większej stabilności wpływów z tytułu tego podatku. "Należy jednak pamiętać, że rozwiązania uszczelniające nie powinny utrudniać prowadzenia działalności gospodarczej" - mówił. Według niego dbałość o interesy Skarbu Państwa i fiskusa nie może prowadzić do tego, że stracimy z oczu interesy przedsiębiorców.

Zdaniem posła zmiana może poważnie wpłynąć na płynność finansową przedsiębiorców, gdyż dostawca towaru lub usługi będzie mógł swobodnie dysponować jedynie kwotą netto otrzymanej należności, a kwota podatku będzie zamrożona na odrębnym rachunku VAT. Dlatego w toku prac legislacyjnych należałoby się zastanowić, jak wyeliminować wady podzielonej płatności.

Na podobne problemy zwrócił uwagę Krzysztof Sitarski z Kukiz'15. "Generalnie wdrożenie mechanizmu split payment ograniczy płynność finansową podmiotów rozliczających w ten sposób swoje należności. Nie będą one mogły dysponować własnymi środkami zgromadzonymi na wyodrębnionym rachunku VAT (...), generalnie nastąpi ograniczenie swobody dysponowania środkami finansowymi podatnika" - mówił. Poseł zarekomendował dalsze prace nad projektem, żeby wyeliminować ewentualne problemy związane z tą regulacją.

Także reprezentujący Nowoczesną Mirosław Pampuch mówił, że pieniądze otrzymane na poczet należnego VAT nie będą mogły być wykorzystywane przez firmy do bieżących operacji nie związanych z rozliczeniem VAT. "Tym samym przedsiębiorstwa mogą być zmuszone do poniesienia dodatkowych kosztów związanych z koniecznością zaciągnięcia kredytu na pokrycie ubytków płynności lub utratą korzyści związanych z zarządzaniem dostępnymi środkami" - ocenił. Dodał, że biorąc pod uwagę fakt, że ustawa zmierza do wyeliminowania patologii, klub Nowoczesna opowiada się za kontynuowaniem prac nad zmianami.

Natomiast Genowefa Tokarska (PSL) zwróciła uwagę, że zmiana wprowadzi narzędzie, które ma zapewnić lepsze i transparentne rozliczenia i utrudnić wyprowadzanie pieniędzy za granicę. Zwróciła uwagę, że poprzez prowadzenie odrębnego rachunku VAT, podatnik będzie mógł wykazać, że dokonuje rozliczeń VAT-u z należytą starannością. "Ten argument dla nas ma bardzo duże, decydujące znaczenie, pomimo pewnych ograniczeń w dysponowaniu swoimi środkami przez przedsiębiorców" - zaznaczyła.(PAP)

autor: Marcin Musiał

edytor: Dorota Kazimierczak

mmu/ pad/