Chojna-Duch: Kończymy prace nad zmianami w VAT

Zakończył się proces wnoszenia poprawek do projektu ustawy o VAT. Ile zmian wprowadzono?

- Poprawki są już naniesione. Było ich sporo. Niektóre się powtarzały, niektóre były zgłaszane na Komisji Przyjazne Państwo. Wiadomo, że proces doskonalenia nie może trwać wiecznie. Jest jeszcze przed nami droga sejmowa, więc dyskusja nad projektem zapewne będzie trwać.

Czy projekt ten nie jest zbliżony do tego, który był przygotowany w poprzedniej kadencji?

- Niektóre rozwiązania rzeczywiście są zbliżone do poprzedniego projektu. Jednak teraz zmiany idą dużo dalej i wnoszą zasadniczą nową jakość, są bardziej aktualne.

Jak dalej?

- Na pewno ten projekt jest lepszy. Przez dwa i pół roku mieliśmy czas na dokładne analizy, przyjrzenie się problemom i skutkom zmian. Miejmy nadzieję, że nowelizacja ta zostanie uchwalona w wersji nieznacznie odbiegającej od tej, jaką dziś proponuje Ministerstwo Finansów.

Czy wprowadzone poprawki przyczyniły się do udoskonalenia produktu czy wprowadziły nowe rozwiązania?

- Poprawki głównie doprecyzowały wątpliwości, które pojawiły się po opublikowaniu pierwotnej wersji projektu.

Czy będzie jeszcze jakaś nowelizacja ustawy o VAT?

- Poza ewentualnym stworzeniem tekstu jednolitego ustawy o VAT nie przewidujemy kolejnych dużych nowelizacji w tym zakresie. Wydaje się, że w takiej formie ustawa będzie dobra.

Co przyniesie dobrego?

- Uprości system. W wielu aspektach zniesie ograniczenia formalnoprawne, dostosuje nasze regulacje do wymogów unijnych. Uwzględnia ona również wyroki Trybunału Konstytucyjnego. Wyjaśnia wiele wątpliwości poprzez precyzyjny słownik pojęć.

OCZEKIWANIA PODATNIKÓW

Przedsiębiorcy od dłuższego czasu oczekują, że nowelizacja ustawy o VAT uprości rozliczenia, zlikwiduje bariery administracyjne, dostosuje nasze przepisy do wymogów wspólnotowych. Przedsiębiorcy chcą czytelnych zasad, które nie musiałyby być przedmiotem licznych dziś interpretacji organów podatkowych.

 

O jakim wyroku TK mowa?

- Z grudnia ubiegłego roku. Przepisy dotyczące wystawiania faktur korygujących po udzieleniu rabatu zostaną przeniesione z rozporządzenia do ustawy.

Co z wątpliwościami dotyczącymi tego, kiedy mamy do czynienia z pierwszym zasiedleniem?

- Proponujemy zmianę przepisów, zgodnie z którymi nie będzie trzeba płacić VAT od obiektów budownictwa po pierwszym zasiedleniu. Dziś zwolnieniem VAT po pierwszym zasiedleniu objęte są tylko obiekty o charakterze mieszkalnym. Przez pierwsze zasiedlenie będziemy rozumieć oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy bądź użytkownikowi budynku lub jego części, po wybudowaniu lub ulepszeniu, jeśli wydatki poniesione na ulepszenie będą stanowić co najmniej 30 proc. wartości początkowej.

VAT PRZY SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI

Czekają nas korzystne zmiany w opodatkowaniu używanych nieruchomości. Według nowych zasad VAT płaciłoby się tylko przy pierwszej ich sprzedaży, czyli, jak ujmują to nowe przepisy, przed pierwszym zasiedleniem. Później ich sprzedaż byłaby już z VAT zwolniona. Zwolnienie - inaczej niż ma to miejsce dziś - nie będzie uzależnione od celu mieszkaniowego czy zakwalifikowania do towarów używanych.

Sporo zmian będzie dotyczyć magazynów konsygnacyjnych. Co dokładnie się zmieni?

- Przede wszystkim zostanie doprecyzowana definicja magazynu. Magazynem będzie miejsce do przechowywania towarów, które przemieszczane są przez podatników podatku od wartości dodanej dla podatnika podatku od towarów i usług, który te towary przechowuje, a następnie pobiera je z tego magazynu. Za prowadzącego magazyn konsygnacyjny będzie uznawany podatnik, który przechowuje w nim towary i je pobiera. Dodatkowo wprowadziliśmy zapis, aby cała procedura nie dotyczyła działalności handlowej, ale produkcyjnej i usługowej. Wszystko po to, aby uszczelnić system.

Zmienią się przepisy dotyczące opodatkowania VAT zorganizowanej części przedsiębiorstwa. To dobra wiadomość, bo obecnie istnieje wiele wątpliwości w tym zakresie.

- Zajdą tu zmiany. Stworzyliśmy definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jest ona analogiczna do przepisów o podatku dochodowym.

SPRZEDAŻ CZĘŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA

Obecnie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT wyłącza z opodatkowania VAT transakcje zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans. Jednak sprzedaż takiej zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie korzysta z wyłączenia z opodatkowania. Podlega zatem opodatkowaniu VAT.

Było sporo nacisków, aby zmienić przepisy ustawy o VAT w zakresie prezentów małej wartości. Czy tu coś się zmieni?

- Podnieśliśmy limit dla prezentów o małej wartości z 5 do 10 zł, dla których nie trzeba prowadzić ewidencji VAT. To zmiana oczekiwana przez przedsiębiorców.

PREZENTY MAŁEJ WARTOŚCI

Zgodnie z obecną ustawą o VAT przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

- o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób,

- których przekazania nie ujęto w ewidencji, jeżeli wartość rynkowa przekazanego towaru nie przekracza 5 zł.

 

Co ze stosowaniem klasyfikacji statystycznych dla celów VAT?

- Przy określaniu miejsca świadczenia usług nie będzie identyfikacji za pomocą klasyfikacji statystycznej. Zostaną tu więc wyeliminowane przypadki, gdy usługa jest klasyfikowana za pomocą klasyfikacji statystycznych i nie jest tożsama z usługą wymienioną w Dyrektywie.

Skoro przy miejscu świadczenia jesteśmy, co jeszcze się zmieni w tym zakresie?

- Wyjątki od określania miejsca świadczenia usług będą ustalane przez ministra finansów w odpowiednim rozporządzeniu. Będzie to dotyczyło przypadków, dla których np. ustawa przestaje być właściwa, gdyż w międzyczasie uległy zmianie zapisy w Dyrektywie dotyczące miejsca świadczenia.

Podatnicy będą mogli mieć zwracany VAT również na rachunki w SKOK-ach. Czy to prawda?

- Tak. Będzie taka możliwość.

Co jeszcze się zmieni przy zwrotach VAT?

- Będzie możliwość odzyskania VAT przy rozwiązaniu spółki osobowej. Chodzi tu o kwestie zwrotów nadwyżki VAT naliczonego nad należnym w przypadku rozwiązania spółki osób prawnych również dla osób fizycznych.

Jakie ułatwienia będą wprowadzone dla podatników?

- Przykładowo wszyscy - nie tylko mali podatnicy - będą mogli składać deklaracje kwartalne. Będzie wydłużony termin dokonywania odliczenia podatku naliczonego z faktur i dokumentów celnych z dwóch do trzech okresów rozliczeniowych.

Przejdźmy do spraw kontrowersyjnych. Sankcji VAT nie będzie?

- Nie będzie, zostanie zlikwidowana.

SANKCJA VAT

Obecna ustawa o VAT przewiduje, że w razie stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określa wysokość tego zobowiązania w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30 proc. kwoty zaniżenia tego zobowiązania.

W razie stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego wyższą od kwoty należnej, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określa kwotę zwrotu w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30 proc. kwoty zawyżenia.

Co z odliczaniem VAT od paliwa?

- Ministerstwo Finansów jest przeciwne temu rozwiązaniu. Wbrew powszechnej opinii brak możliwości odliczania VAT od paliwa nie jest też sprzeczny z przepisami wspólnotowymi. Zdajemy sobie sprawę z tego, że są duże naciski w tym zakresie.

ODLICZANIE VAT OD PALIWA

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika m.in. paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych.

 

Czy wprowadzenie odliczania VAT od paliwa byłoby kosztowne dla budżetu?

- Tak, kosztowałoby ponad 3 mld zł.

Co z kaucją gwarancyjną?

- Kaucja gwarancyjna w wysokości 250 tys. zł zostanie wyeliminowana dla podatników rozpoczynających działalność gospodarczą. Przepisy będą wprowadzały inny system zabezpieczeń, proporcjonalnych do żądanej kwoty zwrotu podatku. Nowy system z pewnością jest mniej restrykcyjny.

KAUCJA GWARANCYJNA

W przypadku podatników rozpoczynających wykonywanie czynności opodatkowanych VAT oraz podatników, którzy rozpoczęli wykonywanie tych czynności, w okresie krótszym niż 12 miesięcy przed złożeniem zawiadomienia o zgłoszeniu rejestracyjnym, i którzy zostali zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, termin zwrotu różnicy podatku wydłuża się do 180 dni. Zasada ta nie ma zastosowania, jeżeli podatnik złoży w urzędzie skarbowym kaucję gwarancyjną, zabezpieczenie majątkowe lub gwarancje bankowe na kwotę 250 tys. zł.

Jakie będą terminy dla zwrotu VAT?

- Termin podstawowy to 60 dni. 180 dni dla podatników rozpoczynających działalność gospodarczą, z możliwością skrócenia po złożeniu stosownego zabezpieczenia w wysokości żądanej przez podatnika kwoty zwrotu.

Jakie istotne zmiany zajdą dla normalnych obywateli?

- Zostanie zwiększony limit odnoszący się do zwolnień z tytułu importu towarów przywożonych w bagażu osobistym ze 175 do 300 euro. Chcemy zaproponować nowy próg w wysokości 430 euro dla podróżnych w transporcie lotniczym i morskim. Będą zniesione ograniczenia w zakresie przywożenia kosmetyków, kawy i herbaty.

Czy jest gotowy projekt nowego rozporządzenia w sprawie kas fiskalnych?

- Tak, jest gotowy.

Czy zakres obowiązku posiadania kasy zostanie rozszerzony o nowe grupy podatników od 1 lipca 2008 r.?

- Jeśli pyta pani o lekarzy lub prawników, to stosowna decyzja będzie podjęta przez ministra finansów niebawem. Można zastanowiać się także, czy wprowadzenia kas fiskalnych u lekarzy nie połączyć z wprowadzeniem ulgi zdrowotnej w PIT, ale to wymaga merytorycznej szerszej dyskusji, czyli czasu.

Kiedy poznamy ostateczną wersję tego projektu?

- Decyzje w tym zakresie mają być podjęte do końca tego tygodnia.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Fot. Wojciech Górski

Elżbieta Chojna-Duch, wiceminister finansów

Rozmawiała Ewa Matyszewska