REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

NIK: fiskus jest nieskuteczny

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Matyszewska
Ewa Matyszewska

REKLAMA

System kontroli ukrywanych przychodów jest kosztowny i nieskuteczny. Takie wnioski płyną z kontroli NIK w 19 urzędach skarbowych. Zdaniem ekspertów, bez reformy administracji będzie trudno o lepsze wyniki.

System wykrywania i opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych jest kosztowny i nieskuteczny.

REKLAMA

Autopromocja

W związku z działalnością 19 kontrolowanych urzędów skarbowych przez okres dwu i pół roku uzyskano tylko 804 tys. zł dodatkowych wpływów, a w przypadku dziewięciu urzędów kontroli skarbowej dodatkowe wpływy wyniosły 20 mln zł. Jednocześnie na wynagrodzenia pracowników zajmujących się tymi zagadnieniami wydatkowano dwa-, trzykrotnie więcej. To wnioski z kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli. Kontrola objęła okres od 2005 roku do I połowy 2007 r.

Zdaniem ekspertów, wyniki kontroli NIK nie zaskakują.

- Wierzę, że wyniki tej kontroli odzwierciedlają prawdziwy stan rzeczy. Miałem do czynienia z takim postępowaniem i jeżeli wszystkie tego typu sprawy prowadzone są jak tamta, to żenująca efektywność prac urzędów skarbowych mnie nie dziwi. Urząd szuka nie tego, co powinien, nie tam, gdzie należy, i stosuje niewłaściwe środki - tłumaczy Arkadiusz Michaliszyn, prawnik, partner w CMS Cameron McKenna.

Zastrzega, że nie byłoby sprawiedliwe zrzucać całej winy na urzędników. Istotą problemu jest niczym nieograniczony zakres zdarzeń podlegających opodatkowaniu PIT.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Ekspert wyjaśnia, jak to wygląda w praktyce: urzędnik, po otrzymaniu informacji, że obywatel X dokonał wydatku na znaczącą kwotę, żąda, by ten wytłumaczył się, jak tę kwotę zdobył. Obywatel tłumaczy, że oszczędzał przez całe życie, urzędnik nie wierzy, skutkiem czego otwiera się debata, która nic nie wniesie do sprawy, ale będzie bardzo kosztowna.

- Sprawa ciągnie się długo, koszty ponoszą urząd i podatnik i zwykle wygrywa ten ostatni, gdyż sąd nie przyzna racji urzędowi tylko dlatego, że podatnikowi nie udało się wykazać, że nie jest wielbłądem - podsumowuje Arkadiusz Michaliszyn.

Obawa przedawnienia

Po przeprowadzeniu kontroli NIK stwierdziła, że system wykrywania nieujawnionych dochodów jest kosztowny i nieskuteczny.

REKLAMA

Jak podkreśla Mariusz Zawiejski, doradca podatkowy w TPA Horwath Sztuba Kaczmarek, urzędnicy, chcąc sprostać wymaganiom statystyk, sprawdzali jak największą liczbę informacji, co wiązało się z objęciem kontrolą wielu drobnych, najłatwiejszych do weryfikacji spraw, dotyczących głównie niewielkich kwot.

- Znamienne jest, że w tym samym czasie na pensje i pozostałe koszty związane z kontrolą podatników wydano kilkakrotnie więcej środków, niż udało się uzyskać w wyniku postępowań- wskazuje Mariusz Zawiejski.

Tymczasem głównym zadaniem aparatu skarbowego jest zabezpieczenie dochodów budżetu państwa, to prowadzone przez te organy działania, co do zasady, powinny przynosić budżetowi wymierne, finansowe korzyści.

Ekspert podkreśla też, że należałoby wprowadzić nowe procedury kontroli umożliwiające ocenę rentowności poszczególnych postępowań, by ukierunkować kontrolujących tylko na te dochodzenia, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie zatajenia dochodów, a uzyskana w wyniku kontroli kwota będzie wymiernym przysporzeniem finansowym dla budżetu.

Dodaje, że jeżeli procedury wykrywania nieujawnionych dochodów będą z założenia wykluczać postępowania dotyczące uchybień o mniejszej wartości, liczba takich zdarzeń może w krótkim czasie drastycznie się zwiększyć.

Ważniejsza liczba

Najwyższa Izba Kontroli ustaliła, że władze skarbowe odpowiedzialne za wykrywanie i opodatkowanie nieujawnionych przychodów koncentrują się na sprawach dawnych, zagrożonych przedawnieniem, oraz drobnych, czyli łatwych - po to, by móc wykazać się dużą liczbą rozpatrzonych sygnałów. Według Hanny Filipczyk, menedżera w Accreo Taxand, to mechaniczne stosowanie zasad selekcji spraw prawdopodobnie spowodowało brak skuteczności w wykrywaniu najpoważniejszych nadużyć. Izba wskazała, że w poddanych kontroli urzędach połowa przypadków potencjalnie dotyczących największych kwot została niezbadana.

- Zalecenie NIK, by decydując o kontroli, zważać na dysproporcję między wydatkami a dochodami, zwłaszcza w przypadku osób z tzw. sfery podwyższonego ryzyka, jest zgodne ze zdrowym rozsądkiem - wskazuje Hanna Filipczyk.

 

Według niej, w tych przypadkach zachodzi największe prawdopodobieństwo, że dla różnicy między wydatkami a przychodami zabraknie godziwego uzasadnienia i istotnie okaże się, że podatnik osiągnął przychody, których nie ujawnił.

Dodaje, że wymiar finansowy takich spraw ma również niebagatelne znaczenie z punktu widzenia budżetu państwa, bo w tych przypadkach potencjalnie fiskus traci najwięcej.

- Warto dodać, że NIK skrytykowała także m.in. nienależyte wykorzystywanie danych, które znajdują się w posiadaniu władz skarbowych - stwierdza Hanna Filipczyk.

Bez reformy ani rusz

Joanna Kanicka, partner w ITA Doradztwo Podatkowe, oceniając wyniki kontroli, wskazuje, że raport NIK nie po raz pierwszy konstatuje, że pieniądze podatników są wydawane z sposób nieprzemyślany i nierozważny, nawet jeśli MF twierdzi, że wskazanych kosztów wynagrodzeń pracowników urzędów kontroli skarbowej nie można porównywać jedynie z wysokością ustaleń wynikających z decyzji wydanych w zakresie nieujawnionych źródeł.

- To jak badać efektywność takich postępowań prowadzonych za pieniądze podatników - pyta Joanna Kanicka.

Podkreśla też, że jeśli MF zależało na wpływach z tego tytułu, to bacząc na szczególną trudność dowodową w wykrywalności takich przestępstw, trzeba było wyposażyć wybranych specjalistów w specjalne środki, skorelować działania organów skarbowych z policją i ustalić priorytety.

- Po pierwsze, nie było sensu koncentrować się na sprzedaży w internecie i nielegalnym straganie pod blokiem, bo wysokość wpływów fiskusa z takich nieujawnionych źródeł będzie znikoma. Po drugie, trzeba było zadbać o sensowne zasady postępowania. Wiele urzędów poradziło sobie w tym zakresie, prowadząc kontrole na podstawie opracowanej ankiety, zbierając na ich podstawie dane - mówi Joanna Kanicka.

Dodaje, że pomysł z ankietą obala podstawowe zasady postępowania dowodowego, gdyż podatnik, który ma wystarczające oszczędności, aby kupić za gotówkę samochód, powinien po wszczęciu postępowania w tym zakresie, jeśli urząd nie daje temu wiary, przedstawić dowód w postaci opinii z banku, a nie wypełniać ankietę.

- Tym sposobem po kilkuletnich staraniach urzędników i poniesieniu znaczących kosztów góra urodziła mysz - podsumowuje partner ITA Doradztwo Podatkowe.

Zalecenia NIK

1. Urzędnicy powinni dokładnie sprawdzać wszystkie sprawy, zaczynając od najstarszych, zagrożonych przedawnieniem

2. W pierwszej kolejności powinny być analizowane informacje o wydatkach podatników na znaczne kwoty, przy których występują duże różnice między wydatkami a ujawnianymi dochodami

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ustalenia NIK

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MF proponuje zmiany w raportowaniu do KNF. Mniej obowiązków dla domów maklerskich

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia zmieniającego zasady przekazywania informacji do Komisji Nadzoru Finansowego przez firmy inwestycyjne i banki prowadzące działalność maklerską. Nowe regulacje, będące częścią pakietu deregulacyjnego, mają na celu uproszczenie obowiązków sprawozdawczych i zmniejszenie obciążeń administracyjnych.

Kawa z INFORLEX. Przygotowanie do KSeF

Zapraszamy na bezpłatne spotkanie online. Kawa z INFORLEX wydanie EXTRA. Rozmowa z 2 cenionymi ekspertami.

Kolejna rewolucja i sensacyjne zmiany w KSeF i elektronicznym fakturowaniu. Czy są nowe terminy, co z możliwością fakturowania offline

Deregulacja idzie pełną parą. Rząd zmienia nie tylko obowiązujące już przepisy, ale i te, które dopiero mają wejść w życie. Przykładem takiej deregulacji są przepisy o KSeF czyli o obowiązkowym przejściu na wyłącznie cyfrowe e-faktury. Co się zmieni, co z terminami obowiązkowego przejścia na e-fakturowanie dla poszczególnych grup podatników?

BPO jako most do innowacji: Jak outsourcing pomaga firmom wyjść ze swojej bańki i myśleć globalnie

W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, gdzie innowacyjność decyduje o przewadze konkurencyjnej, wiele przedsiębiorstw boryka się z paradoksem: potrzebują dostępu do najnowszych technologii i świeżych perspektyw, ale ograniczają ich własne zasoby, lokalizacja czy kultura organizacyjna. Business Process Outsourcing (BPO) staje się w tym kontekście nie tylko narzędziem optymalizacji kosztów, ale przede wszystkim bramą do globalnej puli wiedzy i innowacji.

REKLAMA

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Wzmożone kontrole upoważnionych i zarejestrowanych eksporterów w UE

Od czerwca 2025 r. unijne służby celne rozpoczęły skoordynowane i intensywne kontrole firm posiadających status upoważnionego eksportera (UE) oraz zarejestrowanego eksportera (REX). Działania te są odpowiedzią na narastające nieprawidłowości w dokumentowaniu preferencyjnego pochodzenia towarów i mają na celu uszczelnienie systemu celnego w ramach umów o wolnym handlu.

8 Najczęstszych błędów przy wycenie usług księgowych

Prawidłowa wycena usług księgowych pozwala prowadzić rentowne biuro rachunkowe. Za niskie wynagrodzenie za usługi księgowe spowoduje w pewnym momencie zapaść zdrowotną księgowej, wypalenie zawodowe, depresję, problemy w życiu osobistym.

REKLAMA

Audytor pod lupą – IAASB zmienia zasady współpracy i czeka na opinie

Jak audytorzy powinni korzystać z wiedzy zewnętrznych ekspertów? IAASB proponuje zmiany w międzynarodowych standardach i otwiera konsultacje społeczne. To szansa, by wpłynąć na przyszłość audytu – głos można oddać do 24 lipca 2025 r.

Zamiast imigrantów na stałe ich praca zdalna. Nowa szansa dla gospodarki dzięki deregulacji

Polska jako hub rozliczeniowy: Jak deregulacja podatkowa może przynieść miliardowe wpływy? Zgodnie z szacunkami rynkowych ekspertów, gdyby Polska zrezygnowała z obowiązku przedstawiania certyfikatów rezydencji podatkowej, mogłaby zwiększyć liczbę zagranicznych freelancerów zatrudnianych zdalnie przez polskie firmy do około 1 mln osób rocznie.

REKLAMA