REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

NIK: fiskus jest nieskuteczny

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Matyszewska
Ewa Matyszewska

REKLAMA

System kontroli ukrywanych przychodów jest kosztowny i nieskuteczny. Takie wnioski płyną z kontroli NIK w 19 urzędach skarbowych. Zdaniem ekspertów, bez reformy administracji będzie trudno o lepsze wyniki.

System wykrywania i opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych jest kosztowny i nieskuteczny.

REKLAMA

W związku z działalnością 19 kontrolowanych urzędów skarbowych przez okres dwu i pół roku uzyskano tylko 804 tys. zł dodatkowych wpływów, a w przypadku dziewięciu urzędów kontroli skarbowej dodatkowe wpływy wyniosły 20 mln zł. Jednocześnie na wynagrodzenia pracowników zajmujących się tymi zagadnieniami wydatkowano dwa-, trzykrotnie więcej. To wnioski z kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli. Kontrola objęła okres od 2005 roku do I połowy 2007 r.

Zdaniem ekspertów, wyniki kontroli NIK nie zaskakują.

- Wierzę, że wyniki tej kontroli odzwierciedlają prawdziwy stan rzeczy. Miałem do czynienia z takim postępowaniem i jeżeli wszystkie tego typu sprawy prowadzone są jak tamta, to żenująca efektywność prac urzędów skarbowych mnie nie dziwi. Urząd szuka nie tego, co powinien, nie tam, gdzie należy, i stosuje niewłaściwe środki - tłumaczy Arkadiusz Michaliszyn, prawnik, partner w CMS Cameron McKenna.

Zastrzega, że nie byłoby sprawiedliwe zrzucać całej winy na urzędników. Istotą problemu jest niczym nieograniczony zakres zdarzeń podlegających opodatkowaniu PIT.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Ekspert wyjaśnia, jak to wygląda w praktyce: urzędnik, po otrzymaniu informacji, że obywatel X dokonał wydatku na znaczącą kwotę, żąda, by ten wytłumaczył się, jak tę kwotę zdobył. Obywatel tłumaczy, że oszczędzał przez całe życie, urzędnik nie wierzy, skutkiem czego otwiera się debata, która nic nie wniesie do sprawy, ale będzie bardzo kosztowna.

- Sprawa ciągnie się długo, koszty ponoszą urząd i podatnik i zwykle wygrywa ten ostatni, gdyż sąd nie przyzna racji urzędowi tylko dlatego, że podatnikowi nie udało się wykazać, że nie jest wielbłądem - podsumowuje Arkadiusz Michaliszyn.

Obawa przedawnienia

Po przeprowadzeniu kontroli NIK stwierdziła, że system wykrywania nieujawnionych dochodów jest kosztowny i nieskuteczny.

Jak podkreśla Mariusz Zawiejski, doradca podatkowy w TPA Horwath Sztuba Kaczmarek, urzędnicy, chcąc sprostać wymaganiom statystyk, sprawdzali jak największą liczbę informacji, co wiązało się z objęciem kontrolą wielu drobnych, najłatwiejszych do weryfikacji spraw, dotyczących głównie niewielkich kwot.

- Znamienne jest, że w tym samym czasie na pensje i pozostałe koszty związane z kontrolą podatników wydano kilkakrotnie więcej środków, niż udało się uzyskać w wyniku postępowań- wskazuje Mariusz Zawiejski.

Tymczasem głównym zadaniem aparatu skarbowego jest zabezpieczenie dochodów budżetu państwa, to prowadzone przez te organy działania, co do zasady, powinny przynosić budżetowi wymierne, finansowe korzyści.

REKLAMA

Ekspert podkreśla też, że należałoby wprowadzić nowe procedury kontroli umożliwiające ocenę rentowności poszczególnych postępowań, by ukierunkować kontrolujących tylko na te dochodzenia, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie zatajenia dochodów, a uzyskana w wyniku kontroli kwota będzie wymiernym przysporzeniem finansowym dla budżetu.

Dodaje, że jeżeli procedury wykrywania nieujawnionych dochodów będą z założenia wykluczać postępowania dotyczące uchybień o mniejszej wartości, liczba takich zdarzeń może w krótkim czasie drastycznie się zwiększyć.

Ważniejsza liczba

Najwyższa Izba Kontroli ustaliła, że władze skarbowe odpowiedzialne za wykrywanie i opodatkowanie nieujawnionych przychodów koncentrują się na sprawach dawnych, zagrożonych przedawnieniem, oraz drobnych, czyli łatwych - po to, by móc wykazać się dużą liczbą rozpatrzonych sygnałów. Według Hanny Filipczyk, menedżera w Accreo Taxand, to mechaniczne stosowanie zasad selekcji spraw prawdopodobnie spowodowało brak skuteczności w wykrywaniu najpoważniejszych nadużyć. Izba wskazała, że w poddanych kontroli urzędach połowa przypadków potencjalnie dotyczących największych kwot została niezbadana.

- Zalecenie NIK, by decydując o kontroli, zważać na dysproporcję między wydatkami a dochodami, zwłaszcza w przypadku osób z tzw. sfery podwyższonego ryzyka, jest zgodne ze zdrowym rozsądkiem - wskazuje Hanna Filipczyk.

 

Według niej, w tych przypadkach zachodzi największe prawdopodobieństwo, że dla różnicy między wydatkami a przychodami zabraknie godziwego uzasadnienia i istotnie okaże się, że podatnik osiągnął przychody, których nie ujawnił.

Dodaje, że wymiar finansowy takich spraw ma również niebagatelne znaczenie z punktu widzenia budżetu państwa, bo w tych przypadkach potencjalnie fiskus traci najwięcej.

- Warto dodać, że NIK skrytykowała także m.in. nienależyte wykorzystywanie danych, które znajdują się w posiadaniu władz skarbowych - stwierdza Hanna Filipczyk.

Bez reformy ani rusz

Joanna Kanicka, partner w ITA Doradztwo Podatkowe, oceniając wyniki kontroli, wskazuje, że raport NIK nie po raz pierwszy konstatuje, że pieniądze podatników są wydawane z sposób nieprzemyślany i nierozważny, nawet jeśli MF twierdzi, że wskazanych kosztów wynagrodzeń pracowników urzędów kontroli skarbowej nie można porównywać jedynie z wysokością ustaleń wynikających z decyzji wydanych w zakresie nieujawnionych źródeł.

- To jak badać efektywność takich postępowań prowadzonych za pieniądze podatników - pyta Joanna Kanicka.

Podkreśla też, że jeśli MF zależało na wpływach z tego tytułu, to bacząc na szczególną trudność dowodową w wykrywalności takich przestępstw, trzeba było wyposażyć wybranych specjalistów w specjalne środki, skorelować działania organów skarbowych z policją i ustalić priorytety.

- Po pierwsze, nie było sensu koncentrować się na sprzedaży w internecie i nielegalnym straganie pod blokiem, bo wysokość wpływów fiskusa z takich nieujawnionych źródeł będzie znikoma. Po drugie, trzeba było zadbać o sensowne zasady postępowania. Wiele urzędów poradziło sobie w tym zakresie, prowadząc kontrole na podstawie opracowanej ankiety, zbierając na ich podstawie dane - mówi Joanna Kanicka.

Dodaje, że pomysł z ankietą obala podstawowe zasady postępowania dowodowego, gdyż podatnik, który ma wystarczające oszczędności, aby kupić za gotówkę samochód, powinien po wszczęciu postępowania w tym zakresie, jeśli urząd nie daje temu wiary, przedstawić dowód w postaci opinii z banku, a nie wypełniać ankietę.

- Tym sposobem po kilkuletnich staraniach urzędników i poniesieniu znaczących kosztów góra urodziła mysz - podsumowuje partner ITA Doradztwo Podatkowe.

Zalecenia NIK

1. Urzędnicy powinni dokładnie sprawdzać wszystkie sprawy, zaczynając od najstarszych, zagrożonych przedawnieniem

2. W pierwszej kolejności powinny być analizowane informacje o wydatkach podatników na znaczne kwoty, przy których występują duże różnice między wydatkami a ujawnianymi dochodami

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ustalenia NIK

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obejmie duże firmy, a od 2026 wszystkich podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

REKLAMA